Verder kijken dan Praag: 'Gouden Stad'
verdient de aandacht, maar...
Zuid-Bohemen heeft alles
door Frank van Vliet
PRAAG - Het overgrote deel van de toeristen dat Tsjechië bezoekt komt niet verder dan Praag. De 'Gouden Stad' verdient natuurlijk alle aandacht, maar verder kijken loont de moeite. Vooral gezinnen met jonge kinderen voor wie het sjouwen door zo'n grote stad vaak een 'hel' is zouden eens aan Zuid-Bohemen moeten denken.
Deze regio heeft namelijk op bijzonder vriendelijke schaal 'alles' wat een vakantie afwisselend maakt. Prachtige historische stadjes, mooie bossen, een afwisselend berglandschap, koele meren, angstig diepe grotten, en hier en daar een fraai kasteel.
Met excuses voor het cliché, maar de parel van Zuid-Bohemen is ongetwijfeld de plaats Cesky Krumlov. Een stadje dat ik in vier jaargetijden heb bezocht en er iedere keer weer even indrukwekkend uitzag. Grote voordeel van Cesky Krumlov is dat de niet al te fanatieke bezoeker de plaats binnen een dagdeel redelijk kan doen, waardoor het voor de kinderen dus ook leuk blijft.
Perfect
Cesky Krumlov is een bijna perfect gebleven monument uit de middeleeuwen, waar in het autovrije centrum ieder huis een bezienswaardigheid is. Opvallend is dat in de stadskern geen enkel pand uit de toon valt, wat voor de Tsjechische Republiek opvallend is want onder het communistische regime zijn wat wangedrochten geplaatst.
Krumlov is een aaneenschakeling van smalle steegjes.
Zelfs de communisten zagen echter het belang van de plaats in en dat leidde al in 1963 tot de oprichting van een lokale monumentenzorg. Dat wil nog niet zeggen dat de stad er nu perfect uitziet. Geldgebrek heeft veel achterstallig onderhoud opgeleverd.
Deze situatie verandert echter snel doordat de stad in 1992 door UNESCO op de lijst van 's werelds meest belangrijke monumenten is geplaatst. Tal van gebouwen worden nu in snel tempo opgeknapt, wat haast jammer is want een deel van de charme van Cesky Krumlov ligt ook in het wat rommelige karakter. Een licht afgebladderde gevel geeft toch ook een bepaalde sfeer.
Het historische centrum van Cesky Krumlov ligt heerlijk knus ingesloten door de rivier Vltava (Moldau in het Duits en inderdaad de rivier die ook het 'verre' Praag aandoet). Het beste is dat te zien vanaf het imposante kasteel dat als een soort balkon hoog boven de stad 'hangt'. De burcht, waarvan de eerste gebouwen rond 1250 werden neergezet, kende vele heersers, die alle hun stempel op de stad wisten te drukken.
Laatste
De laatste adellijke familie die de burcht bezat is de familie Schwarzenberg, die ook paleizen in Praag had. Uiteraard werd na de communistische overname in 1947 al het adellijke bezit eigendom van de staat. Interessant is tegenwoordig de strijd om de teruggave van het bezit van dergelijke families. Opeens een aantal kastelen terugkrijgen hoeft namelijk niet altijd een onverdeeld genoegen te zijn.
De panden zijn vaak in een enorm slechte staat, evenals de bijgeleverde gronden en parken. Heel wat oude Tsjechische families zijn daarom zeer creatief in het beheren van hun bezit. Een beroemde prins, William Lobkowitz, brouwt nu zelfs bier om maar enigszins in de onderhoudskosten van zijn bezit te kunnen voorzien.
Uitzicht over het historische centrum van Cesky Krumlov.
Een rondleiding door het slot toont overigens aan dat op het eerste gezicht het kasteel van Cesky Krumlov nog tot de beter bewaard gebleven bouwwerken behoort. De in stijl ingerichte vertrekken onder meer barok en renaissance zijn een lust voor het oog. Hoogtepunt is echter het wonderbaarlijk goed bewaard gebleven barok-theater met zijn vrolijke muurschilderingen. Het geeft het kasteel iets heel eigens. Hetzelfde kan worden gezegd van het derde binnenhof dat met fresco's is beschilderd. De schilderingen worden toegeschreven aan Gabriël de Blonde, een Nederlandse schilder uit de 16e eeuw.
De burcht heeft feitelijk alles: mooi aangelegde tuinen, een imposante brug over een diepe kloof die het benedenkasteel met het bovenkasteel verbindt, een wat triest ogende berenkuil met twee armoedige bruine beren, een aardige kunstgalerie in de catacomben en zelfs een fel bekleurde toren. Deze uit 1580 stammende Munt kan beklommen worden. Een absolute aanrader, het uitzicht over het centrum van de stad en de omringende heuvels is fenomenaal. Een beetje Anton Pieck, maar dan zonder kitsch.
Na het kasteel is het aan te bevelen om doelloos door het overzichtelijke centrum te wandelen. Men komt dan vanzelf langs oude kroegjes of het toeristenbureau, waar men zelfs folders in het Nederlands beschikbaar heeft.
Kunstliefhebbers dienen absoluut het Egon Schiele-centrum aan te doen. De Oostenrijkse expressionist (1890-1918) had mede door zijn belangstelling voor jonge meisjes een soort haat-liefde verhouding met de stad, die hij zowel bekrompen als van een ongekende schoonheid vond. Dat is goed te zien in een aantal van zijn schilderijen, die een haast bittere, maar zeer persoonlijke ondertoon hebben.
Het aardige van Zuid-Bohemen is dat wie cultuur en kunst even zat is er makkelijk tussenuit kan knijpen. De soms fel stromende Vltava biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid tot kanovaren en een mountain-bike is in de omgeving ook snel gehuurd. De streek leent zich werkelijk uitstekend voor fietsen, want hoewel de hoogste toppen boven de 1000 meter steken er kan 's winters zelfs geskied worden zijn de beklimmingen toch veelal eerder lang dan stijl. Wat in ieder geval op de korte termijn minder vermoeiend is.
Publicatiedatum = 27 september 1997
