GERONA

In de greep van een riviertje

door NICO VAN DER ZWET SLOTENMAKER

GERONA - Tegen het Noord-Spaanse Gerona mag je ook Girona zeggen, al blijven de inwoners in beide gevallen Gerundenses. Ze vallen hier niet over een klinkertje en de straten zijn dan ook prima geplaveid. Ook op sommige plaatsen waar vroeger de Rio Onar stroomde, is men om meer wandelgebied te creëren aan het tegelen gegaan, zodat je op het eerste gezicht te maken hebt met een toch niet geheel onaanzienlijke stroom die plotseling ophoudt om stadsbeeld te vormen.

Een meer dan schitterend overzicht van Gerona met de rivier en de kerkgebouwen op de achtergrond.

Dat is echter schijn, want onder en aan de andere kant van de Plaza Catalunya vervolgt het riviertje weer ongestoord zijn weg, wat kwieker lijkt het zelfs wel, vrolijk als het is door de bevrijding uit het tijdelijke verblijf in het donkere ondergrondse.

In mijn hotel Carlemanu (met vier als sterren bedoelde punten op de laatste letter) heeft men mij onmiddellijk de weg gewezen naar het oudste gedeelte van de stad waar de kathedraal en een serie andere kerken een batterij godshuizen vormen waar een middelgrote Nederlandse provincie meer dan genoeg aan zou hebben. Als sommigen tenminste bereid zouden zijn over een geloofsdrempel te stappen. Het is hier immers allemaal nog één kleur, en zonder me daarmee te bemoeien zeg ik er toch over dat zulks in ieder geval overzichtelijker is.

Stuwkracht

Voorlopig houd ik de heiligdommen nog maar even op afstand, want het riviertje heeft me van meet af aan in zijn greep. Nou ja, water is water en het gaat er dus eigenlijk maar om wat de bewoners van Gerona ermee hebben gedaan en er omheen hebben gebouwd. Wat de eerste vraag betreft is het antwoord gemakkelijk te geven. De industrie heeft tientallen jaren zwaar geleund op de Onar wier stuwkracht vele machinerieën in beweging heeft gebracht, waardoor onder andere papier, kurk en textiel artikelen werden die de stad op de kaart zetten.

Veel historische trappen overal, maar er is altijd wel een vlak stukje om een terrasje neer te zetten.

Niet dat Gerona daar al niet stond. De stad werd waarschijnlijk al gesticht door de Iberiërs en later bewoond door de Romeinen die er Gerunda van maakten. De Goten en de Arabieren maakten traditiegetrouw ook nog eens hun nogal bloederige opwachting, voordat Lodewijk de Vrome het in 785 voor het Frankische Rijk in bezit nam. Daarna was het er dik tien eeuwen vrij rustig gemeten naar de maatstaven van die tijd dan toen Napoleon zijn oog erop liet vallen. Na een zeven maanden durende belegering gaf de uitgehongerde stad zich tenslotte over. Dat wordt in Gerona wel degelijk als een groot wapenfeit gezien, al waren de belegeraars in vroeger jaren helemaal niet zo happig op wapengekletter als ze gewoon rustig konden afwachten tot de laatste boterham door de belegerden was genuttigd.

Er zal ook wel een beetje bloed hebben gestroomd door de Onar die vandaag echter van zeer doorzichtige kwaliteit is. Er zwemmen vrij forse vissen in en omdat ik niemand een hengeltje in zie gooien, zal er wel iets meer aan de hand zijn. Helder water hoeft geen gezonde voedingsbodem voor waterdieren te betekenen. Integendeel zelfs. Als je geen plantje of stukje wier meer ziet, is het vaak het bewijs dat het linke soep is. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat we hier te maken hebben met honderd procent dierenliefhebbers, die zelfs geen visje zullen verschalken.

Grillig

Misschien hebben ze daar ook geen tijd voor, want in de grillige opeenstapeling van de huisjes die uit de rivierbedding lijken op te rijzen, wordt getimmerd en gemetseld of men vandaag nog denkt de Toren van Babel te kunnen overtreffen. Voor iemand die wel eens een dakkapelletje heeft willen plaatsen of een schuurtje graag een half metertje vergroot zag en daarbij zonder de geringste twijfel de Nederlandse ambtenarij op zijn weg vond, is het wat moeilijk te doorgronden hoe ze dat in het buitenland altijd weer met de bouwvergunningen flikken. Ik denk dat ze hier niet bestaan.

Je hebt gewoon een neef op de bovenste verdieping wonen en dan vraag je hem na een paar glaasjes wijn of je er misschien nog een etage bovenop mag bouwen. Dat vindt hij wel goed, zo zijn ze hier. Maar als jezelf niet meer omhoog kunt en je krijgt er een kleintje bij moet je toch wat en doe je er een erkertje bij. Het is allemaal potsierlijk, waarschijnlijk zelfs gevaarlijk, maar je krijgt tenslotte een soort veelkleurige honingraat waarin de bewoners zich met bewonderenswaardige soepelheid bewegen en met hun veelkleurig en overdadig wasgoed iedere dag vlaggetjesdag vieren.

Om er niets van te missen heb ik postgevat in een restaurantje aan de 'nieuwe' zijde van de rivier, zodat ik ook het volle zicht heb op het hele kerkgebeuren. Deze herbergier heeft zijn uitbreidingsmogelijkheden eveneens boven water gezocht. Ik heb eerst wel even moeten wachten op een tafeltje, want nu ik er toch ben wil ik het goed zien ook.

Lunchplekjes

Dit is de stek. Om de vijftig meter draait er wel een betonmolen en brengt men op bejaarde geveltjes de meest felle kleuren aan. Bouwmateriaal wordt met groten kranen over het dak gehesen en omdat zulke ranke gevaartes een degelijke ondergrond behoeven is in het straatje waar ze zijn geposteerd geen motorisch verkeer mogelijk. Dat merk ik als ik tenslotte toch de weg naar de kathedraal in sla, want de klus moet nu eenmaal worden geklaard en af is af. In het eerste immense kerkgebouw denk ik dat ik al in de kathedraal sta, maar die is pas verderop met een bordes dat ik op een warmere dag niet graag zou hebben beklommen. Hier zijn de grootste kunstschatten van de stad uitgestald en velen staan zich te vergapen.

Mooi is het zeker, maar niet half zo mooi als mijn lunchplekje als een overdekt balkon hangend aan een fornuis. Eigenlijk had de waard toepasselijke vogelnestjessoep moeten verkopen.

Een goed idee, ik ga het hem straks aanraden.

FOTO'S: A. GARRIDO e.a.