zaterdag 6 januari 2001

OMILLAS

Gril van Gaudi als attractie

door THEA DETIGER

SANTANDER - Een huis door Gaudi laten bouwen en dan sterven. Don Maximo Diaz de Quijano had het zich vast anders voorgesteld. Maar een maand nadat de beroemde Spaanse architect in 1885 zijn villa in Comillas had voltooid, overleed de kinderloze vrijgezel. Het met zonnebloemen versierde huis dat de naam 'El Capricho de Gaudi' (de gril van Gaudi) draagt, werd bevochten en verwaarloosd door zijn erfgenamen tot een Japanse firma het in 1989 kocht om er een restaurant in te vestigen.

Het grillige gebouw vormt slechts een van de bezienswaardigheden in het kustplaatsje 47 km ten westen van Santander. In de jaren tachtig van de 19de eeuw bouwde de 'indiano' Antonio Lopez y Lopez hier huizen, een art nouveau paleis, een universiteitsgebouw en een kapel. Indianos waren Spanjaarden die fortuin maakten in Amerika en teruggekeerd hun geboortedorp bedachten met herenhuizen, scholen en ziekenhuizen.

De van oorsprong straatarme Lopez y Lopez, die onder andere een scheepvaartmaatschappij tussen Cuba en Santander had, was zo geliefd bij koning Alphons XII dat deze hem Markies van Comillas maakte. In 1881 en 1882 bracht de koning de zomer door bij Antonio, die ter ere van hem zorgde dat Comillas als eerste plaats in Spanje elektrisch licht kreeg. De 'Japanse kiosk' van Gaudi in zijn tuin, bracht zijn familielid Don Maximo waarschijnlijk op een idee.

De Picos de Europa: ruig wandelgebied. EIGEN FOTO

Waar de koning kwam, kwam de adel, gevolgd door de rijke burgers. Helaas voor Comillas kwam de koning maar twee keer. Zijn opvolger Alphons XIII gaf de voorkeur aan Santander. In 1913 schonk de bevolking hem het Paleis van la Magdalena als zomerresidentie, waar hij tot de onlusten die in 1930 begonnen jaarlijks verbleef. Direct na het paleis, dat nu de internationale universiteit van Santander herbergt, werden een casino en het monumentale Hotel Real gebouwd. Nog steeds ademt de stad, die mooie stranden heeft, de sfeer van de oude chic ten tijde van de vorige eeuwwisseling. Net als de badplaatsen San Vincente de la Barquera, Santona, Laredo en Castro Urdiales.

Dit waren de plaatsen die van oudsher toegang tot Spanje gaven vanaf de zee. Hier en daar zijn nog kerken en forten te zien uit de 13de en 14de eeuw. Op het immense zandstrand van Laredo werd afgelopen zomer de aankomst nagespeeld van Karel V in 1556, toen hij na zijn troonsafstand op weg was naar het klooster van Yuste. Jong en oud had zich in middeleeuwse kledij gestoken. Een klein Spaans meisje liep trots rond in een Volendams kostuum. Souvenir van een tante die de reis onlangs visa versa maakte.

Zeelieden die over het glooiende land van de provincie Cantabria steile bergen zagen oprijzen, noemden deze de Picos de Europa. Het gebergte, waar de oorspronkelijke bewoners los Cantabros van 29 tot 19 voor Chr. stand hielden tegen de Romeinen, heeft een grote aantrekkingskracht op de sportieve toerist. Hoewel het er vaak regent hebben veel wandelaars, ruiters en mountainbikers een onbedwingbare behoefte om het ruige massief te bedwingen.

Die trend naar meer avontuurlijke vakanties is de redding van veel kleine boeren, die de belasting op melk (Nederlandse koeien zijn hier uitermate populair) niet kunnen opbrengen. Ze verhuren hun boerderijtjes aan Spaanse en Franse stedelingen.

Inlichtingen: Spaans Verkeersbureau 070-3465900.