Polen:
Toeristen roemen gastvrijheid

door Alfred Monterie

KRAKOW - Polen was vroeger het goedkoopste vakantieland van Europa. In de communistische tijd kon je er gratis eten. Dat ging heel simpel. Je stapte gewoon een bedompte fabriek binnen en liep direct door naar de kantine. In het algemeen was de desinteresse er zo groot dat iedereen, werknemer of niet, zonder blikken of blozen een bord zuurkool of aardappelsoep voorgeschoteld kreeg.

Paardentram in Krakow, de interessantste en schilderachtigste stad van Polen.

Het geld dat je zo overhield, kon aan een fles wodka worden besteed. Voor een dollar werd de beste 'exportkwaliteit' uit het rek gehaald. En een student stond voor een paar flessen graag zijn kamer een week af. Alleen de conciërge moest dan nog worden gepasseerd. Maar die kneep voor een schnapps graag zijn oog dicht, voorzover dat niet al door de drank was gebeurd. Het vervoer was spotgoedkoop. Voor een dubbeltje kreeg je een vergeeld kaartje, goed voor tram en bus in heel Warschau.

In 1989 kwam er een eind aan de socialistische heilstaat. Sindsdien ontwikkelt het toerisme zich stormachtig. Vorig jaar bezochten naar schatting 400.000 Nederlanders deze voormalige Oostblokstaat, een aantal dat tot voor kort ondenkbaar was.

Gdansk vanuit de lucht

Vooral de gastvrijheid van het Poolse volk wordt hoog geroemd. Zo blijkt uit een enquête die het Pools informatiebureau onder mensen houdt die zich daar voor informatie aanmelden. Ook de mooie natuur en de monumenten worden gewaardeerd. Opvallend is dat ruim 29 procent van de toeristen voor vertrek een negatief beeld van Polen had. Na terugkomst had nog maar 4 procent een dergelijke indruk.

Krakow wordt de interessantste stad genoemd, op afstand gevolgd door Gdansk. En terecht, want deze stad in Zuid-Polen steekt qua sfeer met kop en schouders uit boven de rest. Een half millennium lang was Krakow de hoofdstad van Polen. Tijdens de Middeleeuwen en de Renaissance beleefde Polen en dus Krakow haar grootste bloei. Het Koninklijk slot op de Wawel-berg getuigt daarvan. Vooral de wandtapijten zijn beroemd. Net als Praag heeft Krakow een interessante Joodse wijk.

De boulevard van Gdansk

Ook de oude binnenstad behoort tot de meest schilderachtige van Centraal-Europa. De studenten brengen er dezelfde soort levendigheid als in bijvoorbeeld Heidelberg. Krakow droeg vorig jaar de titel van Europese Culturele Hoofdstad.

Steven Spielberg nam in Krakow de film Schindler's List op, het verhaal van een Duitser die 1.300 Joden uit Auschwitz wist te redden. Minstens zo veel indruk maakt een bezoek aan de concentratiekampen Auschwitz en Birkenau, beiden nabij Krakow gelegen. Verstandige ouders vertellen hun kinderen vooraf iets over de geschiedenis. Eveneens in de omgeving ligt de zoutmijn van Wieliczka, die bezocht kan worden. Op 130 meter diepte hebben de diep religieuze Polen de kerk van de heilige Barbara gebouwd. Vanuit Krakow kan ook een bezoek worden gebracht aan de wintersportplaats Zakopane en het Tatra-gebergte.

Vissersbootjes op en voor het strand.

Krakow laat zich goed combineren met Praag en eventueel Wenen. De oude Hanzestad Danzig, op zijn Pools Gdansk geheten, is na Krakow de meest bezochte toeristenbestemming. In 1997 vierde deze stad aan de Oostzee haar duizendjarig bestaan. De rijk gedecoreerde patriciërshuizen getuigen van een rijke historie. In West-Polen ligt Poznan (www.cs.put.poznan.pl/poznan/), eveneens bekend om de prachtige monumenten.

De hoofdstad Warschau is in de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd. Dat verklaart het vrijwel ontbreken van sfeervolle stadswijken. De meeste gebouwen zijn protserig en lelijk. Mijdt ook Katowice, een van Europa's zwaarst vervuilde industriesteden.

Sfeervolle stadswijken ontbreken in Warschau, maar een idyllisch plekje om te spelevaren is in de omgeving wel te vinden.

Het oerwoud van Bialowieza is het laatste grote prehistorische bos van Europa, zo staat op www.polska.nl te lezen. In dit oerbos staan zeldzame bomen en planten. De wisent is de ongekroonde koning van het woud. Uilen, kraanvogels en adelaars bevolken dit stukje ongerepte natuur. De Polen zijn dol op wodka bereid met kruiden uit dit bos in het oosten van het land.

De beste Nederlandstalige website over Polen is www.pl-info.net/nl. Reizigers vinden daar uitgebreide informatie. Het Pools Informatiebureau voor Toerisme te Amsterdam heeft als adres http://poleninfo.tripod.com/. Polen.pagina.nl is het beste vertrekpunt voor een surftocht.

De luchtvaartmaatschappij lot (www.lot.nl) ziet Warschau uitgroeien tot een belangrijk knooppunt, van waaruit weer andere bestemmingen in Centraal- en Oost-Europa kunnen worden bezocht. Lot werkt er hard aan om die positie te bereiken. Het begon allemaal met het inruilen van de hele vloot van Russische vliegtuigen voor moderne vliegtuigen: een goede start!