Noorwegen in een notendop door Annemarie de Haas OSLO - Fjorden, watervallen, besneeuwde bergen en zingende bosnimfen. Met 'Norway in a nutshell' krijg je het allemaal in één dag te zien. En het mooie is dat de minitoer valt te combineren met een bezoek aan de twee belangrijkste Noorse steden: Oslo en Bergen, culturele hoofdstad van het jaar 2000. Ideaal als eerste kennismaking met dit vikingland. De 93 meter hoge Kjosfjossen waterval.   Urenlang vanuit een trein met open mond naar buiten kijken? Het kan. De reisgidsen over Noorwegen liegen niet, als ze melden dat je tussen Oslo en Bergen een van de mooiste treintochten van Europa kunt maken. De afwisseling aan landschappen valt haast niet te beschrijven. Knijp je het ene moment je ogen nog dicht vanwege de felle zon op een landschap van sneeuw, even later verbaas je je over de kale bergen in het bijna toendra-achtige landschap. En steeds is er weer die weidsheid van de Noorse luchten. Kies je voor de eendaagse tour Norway in a nutshell dan is deze indrukwekkende treinrit vast onderdeel. Met als voordeel dat je nog drie andere, echt Noorse ervaringen erbij krijgt: een boottocht over de fjorden, een busrit langs haarspeldbochten en een ritje over enorme hoogtes met de trein Flamsbana. De nutshell-tocht start in Bergen of Oslo. Als eindpunt kun je een van beide steden kiezen. Bij vertrek uit Bergen, ga je eerst per trein naar de wintersportplaats Voss. Daar gaat de bus richting Gudvangen, waar de boot over de Sognefjord naar Flam vaart. Hier vertrekt de historische treinlijn Flamsbana naar Myrdal. In Myrdal kan vervolgens de Bergensbanen naar Oslo of Bergen worden genomen. Is Oslo het startpunt dan wordt de omgekeerde route gevolgd. De Noren zelf zien de Flamsbana als een van de hoogtepunten van de toer. De 20 kilometer lange treinlijn tussen Flam en Myrdal kronkelt zich over maar liefst 900 meter omlaag en overbrugt een van de grootste hoogteverschillen ter wereld. Grote trots vormt de manier waarop het spoor tussen 1940 en 1944 is aangelegd. Achttien van de twintig tunnels waar de trein zich doorheen baant, om het berglandschap door te komen, werden met de hand gegraven. Ingenieus is de manier waarop rivieren in tunnels onder het spoor zijn doorgeleid om de spoorlijn vrij te houden van lawinegevaar en vallend gesteente. Zo kan de trein, die een noodzakelijke verbinding voor bewoners vormt, het hele jaar door rijden. De route voert uiteraard door een prachtig landschap van watervallen, bergen en valleien. Bosnimf Helaas denkt de Flamsbana ook iets te veel aan de toerist. Zo zwelt tijdens een fotostop bij waterval Kjosfjossen (93 meter hoog) plotseling uit de bergen vioolmuziek aan. Er verschijnt een vrouw in rood. Het is de bosnimf Huldra, waar de gids eerder in de trein al over vertelde. Met haar gezang zou zij nog altijd mannen naar het bos lokken. Dit kleine volksdrama overstemt zelfs het geluid van de naar beneden denderende waterval, wat nu juist het landschap zo bijzonder maakt. Het uitzicht vanuit de trein is vaak betoverend. Foto's: Anders Haakonsen In Flam is alles weer in Noorse rust gedompeld. Dit is de verzamelplaats voor de boten over de fjorden. Het dorpje zelf stelt weinig voor. Het bestaat uit een station, een museum over de spoorlijn, enkele lunchgelegenheden en een souvenirwinkel. Tijdens de twee uur durende boottocht, die over een deel van de Sognefjord voert, maakt de stilte van de fjorden echter veel goed. 1800 meter hoge bergen en de meest kleine dorpen aan het water wisselen elkaar af. Op de bergen liggen hier en daar plakken ijs en zoeken kleine stroompjes water hun weg. De bus in Bij de bustocht, die daarna volgt, volgen de landschappen elkaar nog steeds in rap tempo op. De metershoge watervallen, haarscherpe bochten en diepe uitzichten over meren en bergen bevestigen het gevoel van ruimte dat zo bij Noorwegen hoort. Bij het wisselen van trein, boot en bus is de verleiding dan ook groot om er even zelf op uit te gaan. Tijdens de treinreis met de Bergensbanen tussen Oslo en Bergen kan daar goed voor worden gekozen. Het ticket is twee maanden geldig. Onderweg kan in verschillende plaatsen worden overnacht en zelfs worden gestart met een fiets- of wandeltocht. Op de route liggen bovendien voor wie in de winter wil gaan enkele populaire wintersportplaatsen. Wandelroutes bij Bergen: alle pijltjes wijzen dezelfde kant op. Oslo en Bergen zelf bieden gelukkig ook mogelijkheden om de natuur te verkennen. Het zijn dan wel steden, in Noorwegen betekent dat niet dat je je tussen de mensenmassa's en kantoorkolossen begeeft. Water en groen zijn altijd binnen handbereik. Met een kabelbaan, tram, boot of gewoon per voet ben je zo weer in de overdonderende weidsheid, waarvan Norway in a nutshell eigenlijk slechts een voorproefje biedt. Voor informatie: Noors verkeersbureau, 0900-8991170. Norway in a nutshell (prijs: ruim 300 gulden per persoon) wordt tot 17 september als eendaagse toer aangeboden. In de winter is het schema aangepast. De Noorse spoorwegen NSB geven uitgebreide informatie op internet:www.nsb.no/persont/index-en.html Publicatiedatum = 22 juli 2000