Varen in Leiden is watertanden
door THIJS JANSEN
Het water loopt je in Leiden in de mond als je een tocht door één van de vele singels en grachten in de binnenstad maakt. Aan de oevers en zelfs op het water liggen tal van eet- en drinkgelegenheden. De prijzen zijn lekker laag, want Leiden is een universiteitsstad. En studenten hebben nu eenmaal weinig te verteren.
Populair zijn onder meer Grand Café De Zijlpoort, een gelegenheid voor jongeren, waar overdag ook ouderen zich tegoed doen aan een versnapering. 'Annie's Verjaardag' is één van de terrasjes van Leiden waar je gezien moet worden.
Het ligt pal aan het water bij de oude keldertjes aan de Hoogstraat. Leiden kent ook terrasboten, platte schepen, waarvan het dek als terras is ingericht. Enkele van zulke vaartuigen liggen op het water van de Nieuwe Rijn achter het stadhuis.
Een verrukkelijk terras bij de Witte Singel, één van de mooiste grachten van Leiden, is die bij Pardouza. Het is een gelegenheid die met name bij veel (oud)studenten bekend is.
Rondvaart
Een rondvaart door de Sleutelstad betekent naast watertanden tevens een kennismaking met de rijke geschiedenis van de stad aan de Oude Rijn. Schilders zoals Rembrandt van Rijn en Jan Steen woonden er en ooit bezat Leiden het koudste plekje op aarde. Dat was bij de universiteit waar bijna het absolute nulpunt werd bereikt.
Molen De Valk staat in het hartje van de stad. De straten en het plein rondom kregen een ingrijpende face-lift. (foto Bo Beckman)
Dat plekje ligt tegenover het Van der Werfpark, vlak bij het Rapenburg met z'n statige herenhuizen en de universiteit. Onder andere koningin Beatrix en haar zoon Willem-Alexander woonden langs het water van het Rapenburg. Ook aan het Rapenburg staat het wereldberoemde museum voor Oudheden.
Maar wie de waterrijke geschiedenis van Leiden nader wil bekijken (Leiden werd in 1574 immers door het wassende water gered. De Watergeuzen konden toen naar de belegerde stad varen en de Spanjaarden verdrijven) kan terecht in De Lakenhal. Dit museum ligt ook aan het water; de Oude Singel.
In Leiden kan vanaf verschillende plaatsen in de stad een rondvaart worden begonnen. Dat kan in kleine romantische salonbootjes, maar ook in een grote rondvaartboot. Er zijn trouwens ook roeiboten, kano's en waterfietsen te huur.
Het gemeentebestuur heeft de laatste jaren veel geld gestoken in de renovatie van havens en walkanten. Maar daarover is van de kant van de bevolking heel wat kritiek geuit, want door de lage bruggen is alleen voor de kleinste bootjes onbelemmerde doorvaart in de stad mogelijk.
Bruggen zijn te laag of niet beweegbaar en grachten zijn te ondiep en liggen dikwijls vol met troep. Veel plaatselijke middenstanders dragen onmiddellijk de Beestenmarkt aan als voorbeeld van hoe de gemeente de plank in hun ogen heeft misgeslagen.
Het plein met een passantenhaven en de ligplaats van de grootste rondvaartboot van de stad is voor honderdduizenden guldens opgeknapt. Maar wie kan er wat mee? vragen neringdoenden rond dit schitterend opgeknapte stukje binnenstad van Leiden zich af. Auto's mogen er niet meer komen en klanten blijven weg.
Rondvaartboot-kapitein Dick de Gunst van rederij Rembrandt aan de Beestenmark vaart al meer dan twintig jaar door de stad. Een woordvoerder van zijn bedrijf zegt niet te klagen te hebben sinds zijn stiel niet meer met de auto te bereiken is. "We zijn zonder auto's voor de deur zelfs beter te zien", luidt het commentaar.
De route van De Gunst voert onder meer langs de Weddesteeg waar de schilder Rembrandt van Rijn als zoon van een molenaar het levenslicht zag. Een andere attractie zijn de bruggen in Leiden. De stad telt er maar liefst meer dan 200, waarvan er ruim tachtig in de binnenstad zijn te vinden.
De oudste bruggen liggen bij de Hoogstraat. Zo moet de St. Jansbrug over de Oude Rijn al in 1204 hebben bestaan. Nu is het een onooglijk bruggetje. Van heel ander kaliber is de Koornbrug over de Nieuwe Rijn. In 1443 werd daar al de korenbeurs gevestigd.
Het is overigens best de moeite waard om na een rondvaart de binnenstad te voet te verkennen. Leiden heeft op Amsterdam na de grootste binnenstad van ons land. Dat betekent dat de Sleutelstad veel historische en culturele schatten binnen de muren heeft.
Dat houdt echter ook in dat de kosten daarvan relatief zwaar op de bevolking drukken. Leiden kent dan ook mede daardoor één van de hoogste gemeentelijke belastingen van ons land. Inlichtingen rederij Rembrandt, telefoon 071-5134938.
Publicatiedatum = 30 augustus 1997
