Wandelen tussen vleermuizen

door JENNY VAN DER ZIJDEN

WASSENAAR - Een groot ijzeren hek midden in de Wassenaarse duinen geeft toegang tot een twee kilometer lang ondergronds bunkerstelsel. In totaal worden zo'n dertig bunkers met elkaar verbonden door tientallen gangen. Wie de weg niet kent en dit doolhof zonder degelijke zaklamp zou binnenstappen is gegarandeerd binnen de kortste keren het spoor totaal bijster.

Gelukkig kent boswachter Peter van Deursen de weg op z'n duimpje in de aardedonkere vochtige gangen. Van Deursen is een van de gidsen die hier zomers de bezoekers rondleidt en tekst en uitleg geeft over het ontstaan en de fauna die er momenteel huist. En dan met name de vleermuizen.

Niemand weet beter de weg in de ondergrondse gangen dan Peter van Deursen.

De vliegende zoogdiertjes werden hier voor het eerst ontdekt in het begin van de jaren zeventig. Vanaf dat moment is hard gewerkt aan het verbeteren van de leefsituatie van de vleermuizen. "Het behoorlijk vervallen bunkercomplex zat vol gaten en de gangen en de verblijven lagen vol zand", legt Van Deursen uit. "Vanaf 1977 werden daarom gaten gedicht, gangen en vertrekken opengebroken en andere juist weer afgesloten. En is vooral met zand gesjouwd. Vrijwilligers en studenten hebben in totaal meer dan 10.000 emmers zand uit de bunkers gehaald."

Het bunkercomplex (Stutzpunkt XXXVIIH) is aangelegd in 1943 en vormde een onderdeel van de Atlantikwall die de Noordzeekust bescherming moest bieden tegen mogelijke invallen van de geallieerden.

De rondleidingen door het complex, dat sinds twee jaar deels onder Monumentenzorg valt, worden verzorgd door Staatsbosbeheer en vinden plaats van eind maart tot en met september. Wie hier met de boswachter op stap wil, doet er goed aan zich warm aan te kleden en ook waterdichte schoenen zijn geen overbodige luxe. Ook al is het zomer, in het bunkercomplex blijft de temperatuur altijd steken op vijf tot tien graden en wil ook hier nog wel eens een laagje water staan.

Vijf soorten

Tijdens de rondleiding, met een inleidend verhaal in de eerste bunker, heeft u de kans vijf soorten vleermuizen tegen te komen; de watervleermuis, de meervleermuis, de grootoorvleermuis, de baardvleermuis en de franjestaart. De meeste vleermuizen huizen 's zomers echter in holle bomen van landgoederen in de omgeving of in spouwmuren van woningen of vlieringen van kerken.

Een slapende vleermuis. FOTO'S: FRANS JONGEN

Maar soms heb je gewoon geluk en dan zie je opeens toch zo'n klein harig slapend bolletje vlak voor je aan de muur. Nonchalant ondersteboven hangend aan een piepklein pootje. Alleen of in trosjes aan de muur of aan het plafond. En soms diep weggekropen in een spleet de oortjes zachtjes trillend bij ieder geluidje hoe zacht dan ook.

Groepen kunnen kiezen voor een arrangement dat begint met koffie met gebak. Gevolgd door een excursie door het Wassenaarse bos-, duin- en watergebied, een bezoek aan de vleermuisbunker en als afsluiting een koud buffet of lunch op het strand.

Verzamelplaats voor wandeling met de boswachter door de vleermuisbunker: rotonde einde Wassenaarseslag-Strand. Iedere zaterdag van 2 juni t/m 25 augustus om 10.00, 12.00, 14.00 en 16.00 uur. Prijs ƒ7,50, kinderen ƒ5 (afspraak niet nodig). Van april t/m sept. voor groepen ook op afspraak. Voor een zaklantaarn wordt gezorgd. Voor info en aanmelden Peter van Deursen tel: 070-5113438.