zaterdag 10 februari 2001 Oostduin: sfeer van weleer Sneeuw of niet, het voorjaar is ontegenzeggelijk in aantocht. Op het Voorhout in Den Haag staan de duizenden knalgele, paarse en witte krokussen op uitbarsten en op de Carel van Bylandtlaan zag ik vorig weekeinde dat de narcissen intussen zo uit hun bollen zijn gekropen dat ze al hoog boven een sneeuwdeken uitstaken. Vroeger, ja vroeger kon je vanaf het Voorhout helemaal over bospad naar Clingendael, dwars door landerijen. Een van die landerijen was Oostduin, nu mijn favoriete buurtpark omdat ik er nu eenmaal vlakbij woon. Op weg er naar toe kom ik steevast over de statige Carel van Bylandtlaan, genoemd naar de graaf die eigenaar-bewoner was van het landhuis Oostduin. Van zijn drie kinderen overleefde hem alleen zijn dochter freule Marie, die heftig tegenstribbelde toen de gemeente haar erfgoed aanwees als bouwterrein en haar daarom zulke hoge belastingaanslagen oplegde dat ze grote lappen grond wel moést verkopen. Ook het naast gelegen landgoed Arendsdorp ontsprong de bouwwoede van Den Haag niet. Nu is er van deze uitgestrekte landgoederen niet meer over dan een buurtpark in de wijk Benoordenhout, een pauzepark omringd door bejaardenkazernes, juristenkantoren en oliepaleizen. Na haar dood in 1968 werd het vermogen van de markante freule Marie ondergebracht in de Gravin van Bylandt Stichting. De freule zelf zit, in brons vereeuwigd op haar rieten stoeltje met haar twee teckels bij een van de toegangen tot het prachtpark, restant van haar landgoed, dat tenslotte werd verkocht aan de Nederlands Hervormde Kerk, van wie de gemeente Den Haag het tot 2055 in bruikleen heeft op voorwaarde van onderhoud. Monumentaal Aan de vele machtig hoge bomen kun je zien dat dit zeer oude bosgronden zijn. De beukenlaan vanaf de ingang aan de Wassenaarseweg is werkelijk monumentaal. Maar Oostduin heeft ook veel joekels van eiken, zó groot vind die ze maar zelden. Ik zie een uit de kluiten gewassen apeboom, enkele dennen, een groep magnolia's, een reusachtige hemelboom, een magnifieke rode treurbeuk en een kurkiep. Grasvelden en speelweiden met bomen er omheen. Veel hulst, her en der bosschages van fraaie rododendrons en sierheesters, een schitterende berkenhoek en een laantje van hoge taxusbomen, zeker meer dan honderd jaar oud. Landgoed Oostduin met zijn oude theekoepel is tegenwoodig een dromerig buurtpark. EIGEN FOTO Arendsdorp en vooral Oostduin, beide gesticht rond 1580, zitten vol romantiek: een oude, donkere bossloot, slingerpaden, een prachtige vijverpartij en intieme zitjes. Het park heeft tal van mooie stilteplekjes waar je ongestoord kunt wegdromen. Doodzonde dat een zeer oude muur van de vroegere orangerie, waarachter je heerlijk uit de wind kunt zitten, is voorzien van vrije expressies op kladdergebied: zelfs de mooiste plekjes van Den Haag worden hasj- en hangplekken en vallen bij gebrek aan toezicht en handhaving ten prooi aan doellozen en vandalen met hun stompzinnige graffiti-terreur. Onder een dekbed van besneeuwde klimop staat de stinzenflora op springen. Oostduin is vrij vochtig bos op voedselrijke zandgrond. Sneeuwklokjes steken er al volop de kop op. Nog even en de bosanemoon, de salomonszegel, de wilde hyacint, helmbloem en lelietjes-van-dalen zijn er ook weer. Freule Marie wilde na de oorlog, toen haar zomerverblijf werd getroffen door een V2-raket, niet meer terugkeren naar Oostduin. Ze liet haar landhuis slopen. Alleen het oude wachthuisje, waar vroeger een portier in livrei de komst van bezoekers afwachtte, en het boerderij-achtige huis 'De Rietjes' herinneren nog aan de glorietijd, evenals midden in het park de fraaie achttiende eeuwse theekoepel, waar Marie gravin van Bylandt onder de waardige overkapping van het monumentale eiken dak haar thee placht te gebruiken. Oostduin is door de gemeente met borden goeddeels 'verboden voor honden' verklaard. Toch is het park, als zoveel openbaar stadsgroen, nu een grote speel-, poep- en wroetplek voor buurthonden, die de uitbundige vogelstand danig verstoren, de speelweiden vervuilen en argeloze voorbijgangers aanblaffen, besnuffelen en bespringen. Men begrijpe deze veel-besnuffelde wandelaar goed: niet de vele honden vormen een plaag in overvol Nederland, veeleer hun dikwijls ongemanierde bazen. Landgoed Oostduin-Arendsdorp in Den Haag. Altijd open. Vanaf Den Haag CS: tramlijnen 1 en 9, halte Javastraat-Wassenaarseweg. Ook bus 13. Ingangen: Wassenaarseweg en Goetlijfstraat. Intro-Zuid-Holland