|
|
Sporthengelen op Noordzee
Zeeziek en tóch een heerlijke visdag
door JOS VAN NOORD
SCHEVENINGEN - Schipper Kees Roos zegt dat ik moet waarschuwen als ik 'een kluit meeuwen' zie. Zelf ziet hij 'nie veul' want steeds slaan er kwakken regen en schuimend zeewater tegen de ruiten van de stuurhut. We slingeren en we stampen in de golven en zeker de helft van de sportvissers is zeeziek.
Vissen op makreel vanaf een hossende boot.
"Zie je nog meeuwen duiken?" roept schipper Kees van het weerbarstige, oude kustvissersbootje 'Trip-Tender'. "Kijk, die meeuwen duiken naar sardientjes en als die er zitten, dan zit er ook makreel. Makrelen jagen ook op sardientjes," legt hij uit.
Roofvis
Makreel, daar gaan we voor, deze waaierige zondagochtend op de Noordzee, elf mijl uit de kust, zegmaar tussen Scheveningen en Noordwijk.
"Je moet er van kunnen genieten, ook van zo'n takkenbries," zegt de schipper over het onrustige herfstweer op zee. Dan, met een knipoog naar de fotograaf, die doodziek over de reling hangt: "Weet je wat de makke is met Martin? Hij geniét er niet van! Jammer toch, niet dan?"
"Ik denk dat we hier even in de wind gaan liggen, want ik zie meeuwen duiken."
Kees draait de regulateur dicht, de vier tjoekende cilinders komen dan tot rust. Een ruk aan de scheepshoorn en de sportvissers gooien hun hengels uit. De kleine Michael van elf uit Keulen, een weekeindje uit vissen met zijn vader Helmut, heeft als eerste beet, drie tegelijk.
"Makreel is een echte roofvis," zegt Aron van Geel, machinist en tevens verantwoordelijk voor de inwendige visser. "Ze happen op alles. Je hoeft helemaal niet met levend aas te komen, want je ziet: ze bijten ook in die glitterende veertjes. En ze zwemmen altijd in scholen, bij elkaar. Dus hapt er ééntje, dan weet je: er zitten er méér."
Dat blijkt. Binnen de kortste keren komen de makrelen met trossen tegelijk aan de hengels naar boven. Het is halen, hengel uitwerpen en weer binnen halen. Voor sommigen is de zeeziekte ineens weg.
"Hé, wat heb ik nou aan m'n hengel?" roept Sjoerd de Vos (30) uit Papendrecht als er een geep een vooral lange vis met een puntneus, een soort snavel aan zijn haak spartelt. Schipper Kees speelt mee: "Wat heb jíj nou? Een ooievaar zonder poten?"
Sjoerd wil weten of-ie lekker is, zo'n geep.
"In de hongerwinter vonden we 'm heerlijk," schiet Kees (68) terug. "Maar daarna vond ik er niks meer aan."
De schipper, een volle neef van Trip-reder Dick Roos die jarenlang de Veronica en andere piraten-radioschepen voor onze kust bevoorraadde, zit vol puur Schevenings commentaar.
John uit Krimpen aan de Lek bergt de ene makreel na de andere in zijn emmer op, maar zijn meisje Jolanda zit er wat bleekjes bij. Zeeziek, met haar hoofd tussen haar handen: "Nóóit meer!"
Zeeziek
worden van de golven.
Peter uit Dusseldorf vangt hele trossen makreel, net weer vier tegelijk. Voordat hij ze in z'n emmer laat glijden, geeft hij de vissen met een tang een tik op hun kop. "Hollanders doen dat niet," weet Kees. "Dat doen alleen Duitsers. Helemaal niet nodig, want ze gaan heus wel dood," commentarieert de schipper, nippend aan een biertje.
Vroeger mocht er op zondag niet gevist worden in Scheveningen. Kees, vijftig jaar visserij, van garnalenschokker tot fabriekstrawler: "Zondags moest je plicht-doen. Twee keer naar de kerk. Later kwamen de grote schepen en die bleven ook de weekeinden buiten. Ik weet nog dat m'n schoonvader naar me toe kwam: 'Vis jij op zondag, Kees?' 'Ja, heel zachtjes-aan', zei ik. Toen kreeg ik een prekenboek mee. Daar las de schipper dan uit voor, op zondag. De christelijke zeeman, heette dat boek. Nu heb ik er wel weer interesse in, maar ik kan dat boek nergens meer vinden..."
We gaan verkassen, want er zijn nog maar drie makreeltjes gevangen. "Drie miezerige makrelen, daar kunnen we niet voor blijven liggen."
Veel sportvissers zijn van Turkse komaf. Sommigen verkopen hun vangst. Je haalt ze er zo uit, want ze hebben altijd een ijsmuts op. Zomer en winter een ijsmuts. Maar we hebben deze reis ook een Oostenrijker aan boord, een echte sneeuwman: Peter, postbeambte uit Tirol. "Twee keer per jaar kom ik een weekje vissen op de Noordzee. Mijn vrouw heeft familie in Loosduinen en die gaat daar dan op de koffie. Zoals jullie dat zeggen: gezellig. Voor mij hoeft dat niet zo. Ik neem liever 's ochtends een kopstootje en dan ga ik lekker vissen. Heb ik een fantastische week vakantie. De vangst gooi ik bij de familie in de vriezer en dan eten we in Tirol weer een halfjaar lang frische Fische aus Holland. Het is gezond en verrüklich! Ik kom hier héél graag."
Emmers
Een dag eerder waren de 24 sportvissers aan boord van de 'Estrella' van de Scheveningse rederij Vrolijk elk met vier emmers vis naar huis gegaan. Da's lekker eten. Schipper Kees weet uit de havengesprekken de goede visgrond en dus stomen we op, naar de 13 mijl.
"Eigenlijk ga ik liever niet zo ver weg," zegt Kees. "De olie is heel duur geworden. Om rendabel te kunnen vissen moet je toch zeker vijfentwintig man aan boord hebben. Anders moet er geld bíj. We betalen nu al drie kwartjes de liter, vorig jaar nog de helft. Dat gaat er aardig in hangen."
Nog voordat we 'm hebben gezien, meldt zich via de marifoon Gijs van den Oever, schipper van de 'Maria', een speciaal voor de sportvisserij verlengde kotter van rederij Groen uit Scheveningen. "Goeiemorgen Gijs, vangen jullie wat hiero?" roept Kees via de radio. "Ach ja, Kees, wat zal ik zeggen: we hebben drietjes en viertjes, het is hier wel aardige visserij!" reageert Gijs. Maar de hamvraag is natuurlijk: spreekt hij de waarheid of is dit visserslatijn? Schipper Kees: "Gijs is een Katwijker. Godvrezend volk. Die liegen nooit. En al helemáál niet op zondag!"
In de zeenevel zien we de 'Maria' opdoemen. "Op de radar zag ik 'm al. We gaan hier vissen," besluit Kees.
We slingeren alle kanten op en meer dan de helft van de opvarenden is intussen zeeziek. De golven spoelen het dek schoon. Mustafa uit Den Haag heeft moeite om zich op z'n kaplaarzen staande te houden. Hij trekt z'n hengel helemaal krom. Er spartelen al meteen weer zes flinke makrelen aan. Blauwe jongens, zoals Aron ze noemt: "Ik dacht eerst dat-ie er een wallevis aan had."
Het lekkerst zijn ze, volgens Aron, als je ze van de graat af snijdt en in folie doet, peper en 'n uitje d'r bij en een beetje witte wijn. Dan zo de oven in. "Wel goed in de folie rollen, want als moeder de volgende dag een cake wil bakken en de hele oven stinkt naar vis..."
Stomen kan ook. Twintig minuten in de hetelucht-oven levert al smakelijke resultaten op. Eet maar gerust van de Noordzee-kust. Mogelijkheden genoeg met makreel.
Sjoerd rookt ze altijd, heeft zelf een rookhok getimmerd achter zijn huis. "Ik geef de buren allemaal een paar lekkere vissen, dan klagen ze ook niet over de rooklucht."
Aron blijft in zijn kombuis met 50 broodjes worst zitten, want door het zware weer zijn zelfs bij de niet-zeezieken de magen wat minder ontvankelijk.
Marifoon
Gijs meldt via de marifoon dat aan boord van zijn 'Maria' sommige zieke Turken naar huis willen. "Wetter scheisse!" horen we ze op achtergrond roepen. Ook op de 'Trip-Tender' groeit het aantal zieken. Martin ziet nog steeds pips rond de neus en ook Mustafa heeft er genoeg van. "Hier zijn we allemaal zo gezond als de klitten," liegt schipper Kees in het radiogesprek met zijn collega. "Als ik niet uitkijk, ben ik zelf nog de ongezondste en ik voel me prima!"
De 'Maria' meldt dat zij elders haar geluk gaat beproeven. "Het is hier niks. Tot ziens, over en sluiten!"
Wij vangen nog steeds vele tientallen makrelen, achter elkaar door. Mooie visjes, aardig aan de maat. "Zolang er nog mensen zijn die willen vissen, gaan we niet op huis aan. Dat is de afspraak. Ook al is iedereen zeeziek. Als er nog één man vist, blijven we," legt de schipper uit.
"We gaan wel een beetje opkorten. Langzaam aan, met de neus in de richting van de haven. Als ik bij dit ruige weer in één keer 12 mijl voluit ga opstomen naar de wal, dan is iedereen doodziek. Maar we gaan nog niet naar huis."
Erhan uit Gelsenkirchen biedt honderd gulden als de schipper naar Scheveningen stoomt, nach hause. "Al komt-ie nou met duizend gulden, dan nòg niet. Dat is nou de sport van de sportvisserij. Dan moet je ook sportief zijn," vindt Aron. In zijn waterdichte pak gooit Heinz uit Essen zijn hengel weer uit. En vrijwel meteen kan hij binnen halen: zeven makrelen en één horsmakreel, een soort met een wat hogere rug en stekels.
In de haven kunnen ze weer lachen, de zeezieke Duitse Turken. Trots tonen
ze een paar visjes.
Schipper Kees roept zijn collega Krijn Plugge van de 'Johanna' op. Met zo'n twintig sportvissers zit die op de wrakken-visserij: op zoek naar gullen, een kleine kabeljouw-soort die zich graag ophoudt bij zuurstofrijke wrakken op de zeebodem. "We zijn al zo'n zes wrakken af geweest," meldt Krijn. "En hoe loopt 't?" wil Kees weten. "Als een trein," zegt Krijn, "we slingeren als een trein, in elk geval."
Vorige week nog ving Kees met acht sportvissers meer dan 1500 makrelen. "Dat was een mooie dag. Maar ook vandaag mogen we niet mopperen," zegt hij, kijkend naar de emmers vol vis, als we stampend en slingerend opstomen, golven zeewater telkens over dek slaan, iedereen kleddernat is en na een uurtje de Scheveningse pier in zicht komt.
Zelfs fotograaf Martin krijgt weer wat kleur en komt langzaam wat tot leven. Heinz zit tevreden z'n makrelen schoon te maken, de ingewanden slingert hij de zee in, waar ze prompt worden opgepikt door de meeuwen die ons krijsend volgen. "Ik ben gelukkig weer wat opgeklaard," meldt Jolanda na acht uur maagkramp. "En hoe was 't?" wil reder Dick Roos op de wallenkant weten als we de tweede binnenhaven in glijden. "Hebben jullie een beetje genoten?"
- REISWIJZER:
- Sportvissen op de Noordzee: elke dag vanuit de Scheveningse haven, behalve eerste en tweede kerstdag en nieuwjaarsdag. Sportviscentrum open om 06.00 uur, afvaart om 08.00 uur. Passage: ƒ50 p.p. Hengelhuur: ƒ15. Bij gering aantal boekingen werken de rederijen Trip, Groen en Vrolijk samen. Plaats bespreken aanbevolen. Telefoon: 070-3541122 of e-mail: captainrederij-trip.nl
Foto's: MARTIN MOOIJ
Publicatiedatum = 4 november 2000
