 |
Zeeland:
De wijnkelder van Nederland
door Huib Boogert
MIDDELBURG - Wijngaarden, châteaus en druivenplukkers: je verwacht ze rond Bordeaux of in de Bourgogne, maar tegenwoordig heeft Zeeland ze ook.
De zuidelijke berghellingen ontbreken weliswaar in Nederlands meest toeristische provincie, maar het milde klimaat in het Deltagebied maakt veel goed.
Sinds kort kent Zeeland zelfs een heuse wijnroute naar Frans model. De liefhebbers mogen op de Zeeuwse châteaus het bouquet opsnuiven, de wijn in het glas walsen en de afdronk uitproberen. De wijnroute als 'proefrit'...
In
de bloesemperiode hebben de boeren zelden last van nachtvorst
Wat voorlopig nog ontbreekt zijn heuse wijnfeesten. Maar volgens Gerard van Keken van het provinciale Bureau voor Toerisme is dat slechts een kwestie van tijd: "Ik voorzie een uitstekende toekomst voor Zeeland als wijnland. Over een paar jaar worden hier in de maand september échte wijnfeesten gehouden. Daar kun je op wachten."
De gloednieuwe Zeeuwse wijnroute is een eigen initiatief van Van Keken, een initiatief dat deel uitmaakt van pogingen om de monomane aandacht voor de kust (zon, zee, strand) wat af te leiden naar het achterland. Dat opent bovendien nieuwe perspectieven voor de wegkwijnende akkerbouw.
Vier wijnboeren durfden de primeur wel aan. Ze wonen in dorpen als Nieuwdorp, Oudelande, Vrouwenpolder en Wissenkerke. Ze gunnen de belangstellende bezoeker graag een blik achter de schermen en ze laten zich zonder bezwaar op de vingers kijken bij het maken van hun 'appellation controlée'.
Volgens het echtpaar Lidy en Niek Reijnen in Wissenkerke ('De Druivengaerde') is het zuidwesten van ons land de beste regio om uit te groeien tot een befaamd wijnbouwgebied. Niek is al jaren op haast wetenschappelijke wijze bezig, daarvoor het bewijs te leveren. Elke dag noteert hij de minimum-nachttemperatuur en de maximum-dagtemperatuur, laat daar een omrekenformule op los en bepaalt daarmee de 'vegetatieve eenheid' (VE) van die dag. Van april tot medio oktober moet het totaal aan VE's boven de 1000 komen. Dán pas is een streek geschikt voor de wijnbouw.
"De afgelopen jaren zaten we steeds boven de 1000 VE's. De zon schijnt hier gemiddeld per jaar ook tien procent langer dan elders in Nederland. De wind van zee voert het nachtelijk vocht sneller af van de wijnranken. Dat vermindert de kans op meeldauw. Bovendien hebben we hier in de bloesemperiode zelden last van nachtvorst. Dat hangt allemaal samen met de aanwezigheid van de zee. Zeeland is een deltagebied. Net als de Bordeauxregio: ook een delta, ook prachtige wijnen."
Deze
twee Zeeuwse wijnboeren dragen het glas op handen.
Alle metingen doen Lidy en Niek Reijnen met behulp van drie sensoren, die op verschillende plekken in de proefwijngaard achter hun woonhuis zijn verstopt. De meting geschiedt elektronisch. De sensoren zijn radiografisch verbonden met de afleesapparatuur in huis. Alle kennis die ze opdoen in hun proefwijngaard (160 stokken), wordt toegepast in hun échte wijngaard (3700 stokken) buiten het dorp.
Terwijl Lidy en Niek hun gasten moeten ontvangen op fruitkistjes in de wijngaard, hebben Resjan en Henk Nieuwdorp (wijnmakerij 'Hellenburg' in Oudelande) een gelikte ontvangstruimte, die doet denken aan een commercieel château in Frankrijk. Ze kunnen het hele proces, van persen tot bottelen, laten zien. Hun bedrijf is dan ook nagelnieuw. Vorige maand werd het officieel geopend.
Op hun wijnboerderij wordt de wijn in het groot gemaakt, zo'n 2000 liter per maand. Droog, medium en zoet: de godendrank is in alle soorten aan huis te proeven. Druiven komt men hier in Oudelande niet tegen: voor driekwart wordt de wijn gemaakt van appels, en voor de rest van ander fruit.
Bij de familie Boonman in Nieuwdorp wordt duidelijk, dat Zuid-Beveland de fruitschuur van Nederland is. Ruim 75% van de Nederlandse zwartebessenoogst komt vanhier. En er worden meer appels en peren gekweekt dan in de hele Betuwe. Zelf vindt mevrouw Tonny Boonman de eigen zwartebessen-/kersenwijn het lekkerst. Het is een stevig drankje (15% alcohol), het doet denken aan port: "We proberen iets te maken, wat er nog niet was."
Op de wijnhoeve 't Vierendeel (Vrouwenpolder) van Clementine en Jurjen van Opstal werd tot nu alleen appelwijn gemaakt. In september wordt de eerste eigen druivenoogst geplukt. Vooral supermarkten en restaurants zijn grage afnemers van de streekwijnen.
Wijn maken in Zeeland: het lijkt allemaal zo nieuw. Maar dat is het allerminst. Tweeduizend jaar geleden maakten de Romeinen al wijn in de buurt van de badplaats Domburg. Dat is uit opgravingen gebleken. De monniken waren de wijnmakers van de Middeleeuwen. Alleen Napoleon lag 200 jaar geleden dwars. Hij verbood de wijnmakerij in Nederland, omdat het een Frans monopolie moest worden. "We slaan nu gewoon terug naar de Fransen", borrelt Gerard van Keken op.
Symboliek:
bloemen achter glas.
De toerismepromotor ziet Zeeland Wijnland helemaal vóór zich. "Zeeland is te eenzijdig gericht op de kust. Maar als de toeristen twee of drie dagen aan het strand gelegen hebben, willen ze wel eens wat anders. Ze willen vermaakt worden. Zo werkt dat tegenwoordig. Eten en drinken zijn dan mooie items. De nieuwe wijnroute past precies in het moderne doe-toerisme: ze legt het achterland open en ze vestigt de aandacht op streekeigen producten."
(De wijngaarden en wijnmakerijen uit bovenstaand artikel hebben zeer verschillende openingstijden. Sommige zijn het hele jaar te bezoeken, sommige uitsluitend van mei t/m september. In juli en aug. zijn ze in elk geval allemaal op wo. en do. geopend, van 13-17 uur. Groepen kunnen beter vooraf bellen: fam. Nieuwdorp 0113-548709, fam. Boonman 0113-612576, fam. Reijnen 0113-371665, fam. Van Opstal 0118-591376.
Publicatiedatum = 13 mei 2000
