Philips zet steden in betoverend licht
door Henk de Koning
EINDHOVEN - Onze oude meesters zijn beroemd vanwege vooral het prachtige licht dat zij in hun schilderijen uitstralen. Tegenwoordig is het met dat licht in de vaderlandse duisternis vaak maar droevig gesteld.
De automobilist lijdt op de snelwegen aan veilige verlichting geen gebrek, maar voetgangers in de steden moeten zich maar al te vaak behelpen met een fantasieloze en slecht gerichte lichtstraal op hun pad. Talrijk zijn nog de donkere straatjes en pleintjes, waar 's avonds vrijwel niemand een voet durft te zetten.
Philips Eindhoven wil daar nu verbetering in brengen door steden die dat wensen van een speelse, maar vooral beter op elkaar afgestelde verlichting te voorzien. Het scheppen van een zogeheten 'samenhangend verlichte omgeving'.
Fraai verlichte steden kunnen het toerisme in de avond
belangrijk aanwakkeren. Hier het stadsfront van Kampen nog verlicht
volgens het oude systeem van belangrijke monumenten met grote
schijnwerpers 'aanblazen'.
"Door de langere openingstijden van het uitgaansleven, waardoor nog laat publiek op straat is, wordt de sfeer in steden steeds belangrijker. Licht speelt hier belangrijk op in", verklaart lichtarchitecte Dorien van der Weele, die namens Philips Lightning en Philips City Beautifcation al druk aan het werk is met het ontwerpen van spectaculaire lichtplannen voor diverse gemeenten.
Benadrukt: "Voor steden is sfeer ook een steeds belangrijker wordende vorm van reclame. Bijvoorbeeld in de onderlinge concurrentie meer toeristen en bedrijven aan te trekken. Licht speelt ook een grote bij de veiligheid op straat", stelt Dorien, die voor haar vak een grote toekomst voorziet.
Stralende oorden
Plaatsen als Helmond, Leeuwarden, Leiden, Kampen en Eindhoven staan hoog op de lijst van Philips om volgens het nieuwe concept te worden getransformeerd van sober verlichte steden naar stralende oorden vol dynamisch en betoverend licht.
Van die 'uitverkoren' groep is de oude Hanzestad Kampen, dank zij eigen initiatief, inmiddels het verst gevorderd. Dorien van der Weele wandelde talrijke malen door avondlijk Kampen voor het bestuderen van een strategie. "Want een verlichting moet ook passen bij een stad."
Die dwaaltochten resulteerden kortelings in een 'draaiboek' dat het gemeentebestuur van de stad kreeg aangeboden. Die gaat er ook mee werken. Bij stadsvernieuwingen en herindelingen zal in het vervolg altijd eerst het officiële lichtplan op tafel komen om na te gaan of het leggen van nieuwe kabels of het plaatsen van armaturen hiermee wel in overeenstemming is.
Als tegenprestatie heeft de werkgroep 'Lichtstad-Kampen' de financiële verantwoording van het project op zich genomen. "Hoe groot de kosten uiteindelijk zullen zijn valt nog niet met zekerheid te zeggen. We schatten een half miljoen gulden, maar omdat de plannen stapsgewijs worden uitgevoerd, uitgesmeerd over een aantal jaren", zo meldt Cor Adema, een van initiatiefnemers binnen de werkgroep.
Daarin hebben zitting de Stichting Promotie Kampen, het Comité Muurreclames Kampen, de VVV en de Kamper kasteleins. Doordat Philips voor zijn promotie naar andere steden het lichtplan van Kampen als voorbeeld gebruikt, heeft de stad van het concern op de aanlegkosten een forse reductie gekregen.
Kampen beschikt over een
groot aantal (gerenoveerde) authentiek muurreclames. Ook die zullen
volgens het nieuwe lichtplan van Philips op speciale wijze worden
'aangelicht'. Onderwijzer Cor Adema (links) en grafisch ontwerper Bart
Oost tonen de poster, met de verkoop waarvan een deel van het lichtplan
zal worden bekostigd.
"Ook bierbrouwer Heineken steunt ons lichtplan financieel, omdat we in de stad een authentieke muurreclame van de brouwerij in oude glorie hebben hersteld en die in het plan ook gaan 'aanlichten'. De Kamper grafisch ontwerper Bart Oost heeft van die muurreclame een fraaie poster gemaakt, die in een oplage van enkele honderden exemplaren de handel in gaat. De opbrengst hiervan komt eveneens ten goede aan het lichtplan", aldus Adema.
Het Kamper project, waarmee men verwacht het toeristenseioen met de wintermaanden te kunnen verlengen, gaat uit van drie thema's: Kampen aan het Water, Echo van een Hanzestad en Verborgen Schatten.
In het eerste geval worden het stadsfront, de stadsbrug, de Kamper molen en zelfs de Bruine Vloot voor de kade futuristisch en feeëriek aangelicht. Het tweede thema geldt het aanlichten van de karakteristieke elementen van het centrum van de stad. De laatste fase betreft een ontdekkingstocht langs tal van op speciale wijze verlichte monumenten, gevelstenen, muurreclames en Jugendstilpanden. Adema: "De oude Hanzestad telt in totaal 500 nog goed bewaarde monumenten en die in het duister op bijzondere wijze 'in het zonnetje zetten' verhoogt de dynamiek van een stad.
"Dank zij de verbeterde technieken kun je nu volop met licht manipuleren", laat Dorien van der Weele nog weten. "Zo kun je gevels met een lichtprojectie telkens op een andere manier fantastisch aanlichten. Via censoren kunnen de voetstappen van voorbijgangers op straat telkens in verschillende kleuren worden opgelicht en met weer een ander soort techniek wek je de illusie dat zich onder een oude poort spoken ophouden, of dat de zee weer als voorheen tegen een oude stadsmuur klotst."
En over verspilling van energie hoeft niemand zich in dit geval zorgen te maken. Adema: "Door het gebruik van de juiste lampen en armaturen is het stroomverbruik in de nieuwe opzet zelfs aanzienlijk lager dan bij een reguliere stadsverlichting." Als rechtgeaard onderwijzer heeft hij al snel berekend dat het modern aanlichten van het eeuwenoude Kamper stadhuis met Schepentorentje, per 24 uur niet meer dan ƒ2 aan stroomverbruik kost...!
Foto's (Freddy Schinkel)
Publicatiedatum = 27 maart 1999
