|
|
|
Den Bosch heeft er een uniek monument bij Binnendieze gered van vervaldoor M. R. Ziegler DEN BOSCH - Hoewel Den Bosch behoort tot een van onze oudste steden is het aantal monumenten, in vergelijking met Amsterdam, Maastricht, Leiden, Delft, IJsselsteden e.a. bescheiden. Afgezien van het stadhuis, het Kruithuis en de magnifieke St.-Jan kathedraal bezit de Brabantse hoofdstad nog een uniek, middeleeuws en daardoor toeristisch waardevol 'onderstedelijk' riviertje, de Binnendieze. Dit is nu eindelijk eens vakkundig opgelapt en van verval gered. Duur: 25 jaar; kosten: 43,5 mln. gulden. Gegevens die betekenen dat dit het grootste en kostbaarste waterbouwkundig restauratie-project van ons land was.
Een van de bekende plekken van de Dieze bij dit karakteristieke pand in de Molenstraat gebouwd op een overkluizing van de Vughterstroom. Varende op deze kleine wateren wordt alle stadsrumoer gereduceerd tot de rust van de Middeleeuwen. Het beëindigen van de werkzaamheden wordt augustus gevierd met theatrale vaartochten (22 avonden met 20 boten, elk 16 zitplaatsen), 'Maalstroom' genoemd, georganiseerd door de stichting 'Dieze als podium' in samenwerking met het theaterfestival Boulevard. Gelijktijdig wordt evenwel dit jaar begonnen met restauratie van de historische vestingwerken, ook een hoogstandje in restauratie-techniek dat zo'n 15 jaar zal duren en 45 mln. gulden gaat kosten. Afvoer In vroege eeuwen ontstonden steden aan rivieren voor de aan- en afvoer. In dit geval langs de Dommel maar naar mate er meer huizen en gebouwen werden gebouwd moesten er ook grachtjes, in totaal 13,5 km. lang, worden gegraven o.a. voor het afvoerwater (riool). Die mondden uit op de Dommel en de Aa die op hun beurt weer loosden op de Maas. In de loop der tijd bleef er na verval en demping nog 9 km. over, waarvan een kleine 4000 meter dringend moest worden gerestaureerd; door instortingen was het varen gevaarlijk en het water smerig en biologisch dood. Dit had evenwel heel wat voeten in de 'modder', want de Bossche gemeenteraad wilde in 1969, na een vergadering van liefst 14 uur, het hele 'zaakje' dempen. Dat was goedkoper. Maar het waren op hun historie alerte inwoners met name mr. H. Bergé en J. v.d. Eerden die protesteerden en het getij wisten te keren zodat de gemeenteraad later wel overstag moest gaan, want de Binnendieze werd eind 1972, volgens een ministeriële aanwijzing, beschermd stadsgezicht. Het opknappen van zo'n onderaards rivierenstelsel, is monnikenwerk, slechts uit te voeren door specialisten, in dit geval door de mannen van de Koninklijke Van Dreunen. Geen brug, geen toog (nauwelijks te restaureren, slechts te vernieuwen), geen fundering, geen meter muur (soms 1,5 m. dik) was (en is nog) hetzelfde. Weinig van de oorspronkelijke constructie (dikwijls onderwater) en staat van verval was tevoren bekend. Voor de vaklieden was het, door de kleinschaligheid, vaak 'kruipdoor sluipdoor' werken; liggend en knielend. Zo'n klus met zoveel verrassingen valt dan ook niet te begroten. Toen daarvan even sprake was om door inschrijving en openbare aanbesteding, eigenlijk een Europese regel, het project te gunnen, dreigde Van Deurne af te haken. Het theatrale project 'Maalstroom' gaat 6 augustus in première en zal tot en met 30 augustus iedere avond (21 uur), behalve maandags, te beleven zijn. Daarnaast kunnen er dagelijks ook gewone rondvaarten een tochtje door de middeleeuwen worden gemaakt in kleine, lange, platte bootjes die ironisch 'Bossche aken' worden genoemd en die, naar Giethoorns voorbeeld, zich fluisterend voortbewegen. Publicatiedatum = 18 juli 1998
|
