|
|
De mooiste plekjes van Amelanddoor HARRY MULLER AMELAND - De natuur is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden voor het toerisme. Er is in ons land nauwelijks een gebied meer, waar je niet met een boswachter of een natuurgids doorheen kunt trekken.
Wij gingen naar het Waddeneiland Ameland, waar men niet alleen meer komt om lekker op het strand in de zon te liggen. Steeds meer mensen boeken een excursie door de duinen en de bossen, lopen over de bodem van de droog gevallen Waddenzee, bezoeken een eendenkooi of varen met een schip naar de zeehonden, die zich tegenwoordig met tientallen tegelijk weer laten zien. Op het eiland met zo'n 3400 inwoners en tijdens de zomermaanden ongeveer 30.000 toeristen liet natuurgids Bert van Campen (steeds met een boerenzakdoek om de hals en op klompen) ons de mooiste plekjes zien. De belangstelling voor de excursie naar de eendenkooi bij het dorpje Buren is verrassend groot. Om 10 uur 's morgens zijn er al heel wat mensen, die op Bert staan te wachten. Velen hebben dan al een flinke fietstocht achter de rug, want dit middel van vervoer is favoriet op het eiland. Een dame die thuis handelt in lekkernijen in glas en blik heeft een paar potten ragout voor de gids meegenomen. Dit als dank, omdat ze eerder zo'n leuke tocht met hem over het Wad maakte.
Om half 11 precies verzamelt Bert de groep rond zich op
een voetbalveldje bij de eendenkooi. Er zijn zeker zestig
belangstellenden, veelal vaders en moeders met hun kinderen. Er zijn
ook Duitse toeristen bij en daarom krijgen we het verhaal van Bert
telkens twee keer te horen. Plaatjes Hij laat eerst een paar plaatjes van eenden zien en vertelt er meteen bij, dat de mannetjes het mooist zijn. Aardig is ook, dat de mannetjes steeds achter de vrouwtjes aan vliegen. Dan vraagt onze gids, of iemand weet wat een eendenkooi is. Vrijwel niemand weet het antwoord en dat is ook niet zo verwonderlijk. De kennis van hetgeen zich in de natuur afspeelt, is bij de gemiddelde vakantieganger slecht. Er was zelfs eens een kind uit een grote stad die dacht, dat hij een paar eenden in een soort vogelkooi te zien zou krijgen. Overigens zijn er ook nog velen die menen, dat bruine koeien chocolademelk geven. Vlak voordat we de eendenkooi binnen gaan, wijst Bert van Campen op een torenvalk, die op een paaltje van een hek zit. Volgens hem is het dier doodziek en heeft honger. Maar als hij een dode muis in de richting van de vogel gooit, vliegt het dier weg. Dit tafereel wordt door velen vastgelegd voor thuis met een videocamera of een fototoestelletje.
We zijn in de Nassaukooi die Amalia von
Anholt Dessau (prinses van Nassau) in het jaar 1705 liet bouwen voor
haar zoon Johan Willem Friso, die later zo jammerlijk bij Moerdijk
verdronk. We horen op de achtergrond de lokeenden al kwaken, want Bert
neemt tijdens de excursie als voer steeds een zakje graan mee. De wilde
eenden werden vroeger hier in de vangpijpen gelokt en daarna draaide de
kooiker (de eigenaar van de eendenkooi) ze de nek om. Tijdens de herfst
en de winter werden er zo veel eenden gevangen, die vooral bij rijke
families op het bord terecht kwamen. Tegenwoordig gebruikt men een
eendenkooi soms nog om wilde eenden van een ring te voorzien. Het Oerd Na de eendenkooi gaan we op weg naar het Oerd, het meest oostelijke deel van het eiland. Het is een natuurreservaat waar geen enkel huis gebouwd is. Om de rust in dit gebied te waarborgen, is er alleen een fietspad aangelegd. Vanaf Buren moet je bijna tien kilometer fietsen om bij de Blinkert te komen, het hoogste duin (slechts 24 meter hoog) in het reservaat.
Bovenop dit duin is een uitzichtpunt gemaakt en van daaruit heb je een schitterend uitzicht over de Noordzee met z'n golven en het kalme water van de Waddenzee. Op de achtergrond is het eiland Schiermonnikoog. Je ziet het strand en de kwelders, waar in het voorjaar heel wat vogels broeden. Om dit broedgebied heen worden ook excursies georganiseerd. Men is dan erg verbaasd, dat de meeste nesten niet meer zijn dan een kuiltje in de grond met een paar eieren. Jammer is, dat ons
beeld van deze fraaie natuur helaas verstoord wordt door een
installatie op zee, waar men gas uit de bodem haalt. Zeehonden Het lijkt erop, dat we ons tegenwoordig geen zorgen meer hoeven te maken over elk ziek en zwak zeehondje, dat door z'n moeder is achtergelaten en in Pieterburen dan weer wordt opgelapt. Ongeveer tien jaar geleden werden na een virusziekte nog geen 300 zeehonden geteld in de Waddenzee, maar dit aantal is inmiddels opgelopen tot meer dan 3000 stuks. Zelfs is men nu bang dat er zoveel komen, dat ze allemaal niet voldoende vis meer krijgen. Een volwassen dier eet ongeveer vijf kilo vis per dag en wordt dat minder, dan kunnen gemakkelijk weer allerlei ziektes onder de zeehonden uitbreken.
Zeehonden krijg je te zien als ze op een zandbank liggen en daarom kan alleen maar bij eb een excursie met een schip gemaakt worden. Vanuit de haven bij Nes is het ongeveer drie kwartier varen naar het zeegat tussen Ameland en Terschelling. Intussen vertelt kapitein Hans Boven alles over de Waddenzee en de natuur er omheen. Als we in de verte de zeehonden op de zandbank zien liggen, moet iedereen aan boord daarna heel stil zijn. Bij een onverwacht geluid zouden de dieren allemaal het water in gaan. Tot op enkele tientallen meters kunnen we de groep zeehonden benaderen en iedereen geniet in stilte van dit prachtige stukje natuur. Enkele hele grote zwemmen en bekijken nieuwsgierig ons schip. Het zijn kegelrobben die als jong dier vanuit Schotland naar de Waddenzee gezwommen zijn. Op de terugweg vertelt kapitein Hans dat we zeker 160
zeehonden gezien hebben. Dichtbij de haven stoppen we nog even bij een
zandbank met veel schelpen. Kinderen hebben een plastic emmertje
meegenomen om ze te verzamelen. Het Wad Om vier uur 's middags is een groot deel van de Waddenzee droog gevallen. Een groep schoolkinderen uit Duitsland gaat met de gids het Wad op. De kinderen hebben laarzen of gymschoenen aan. Dat is ook wel nodig, want de bodem is hier erg modderig.
Dit is een van de leukste excursies die op het eiland in de aanbieding zijn, want onderweg is er veel te zien. Behalve schelpen in alle vormen en maten wordt er ook gegraven naar zeepieren en andere soorten wormen, die veel door de sportvissers worden gebruikt. In de geulen tussen de zandplaten trekken we samen een net door het water. De oogst is groot. Dan blijkt, dat de Waddenzee de broedkamer is voor heel veel soorten vis, maar ook krabben en garnalen zitten in ons net. De kinderen zijn erg enthousiast, vooral als Bert van Campen het verschil tussen een vrouwtjeskrab en een mannetjeskrab laat zien. Ook vogels lopen
over de bodem van de Waddenzee op zoek naar voedsel. Een groepje
scholeksters kwettert er lustig op los en het lijkt wel, of ze aan het
vergaderen zijn. Het natuurcentrum Bij slecht weer gaan de excursies gewoon door, maar dan is het ook de moeite waard om het natuurcentrum aan de Strandweg in Nes te bezoeken. Dit museum laat alles op het gebied van de natuur op het eiland zien en zelfs is het mogelijk in het binnenste van een blauwe vinvis rond te wandelen. Twee jaar geleden spoelden vier potvissen op Ameland aan. Een van de geraamtes is nu tentoongesteld, maar ook een spectaculaire video van de berging laat men zien.
Heel mooi is het zeeaquarium met vissen uit de Noordzee. Grote zeebaarzen zwemmen rond, maar ook de kleine hondshaai, kreeften en verschillende soorten platvis, die zich meestal onder het zand verborgen houden. Bij het natuurcentrum is een leslokaal, waar men allerlei opdrachten zoals het bekijken van plankton onder een microscoop kan uitvoeren. De lessen zijn in het Nederlands en het Duits. Een bergeend is een Brantente, een tureluur een Rotschenkel en een kluut een Säbelschäbler. Maar dat wist Bert van Campen natuurlijk al lang... INLICHTINGEN: VVV Ameland , telefoon 0519-546546 en het Natuurcentrum Ameland, telefoon 0519-542737. FOTO'S: JOOP FENSTRA Publicatiedatum = 14 augustus 1999
|
Onderweg zien we deze torenvalk.
Natuurgids Bert van Campen met op de achtergrond het reservaat het Oerd.
Voor de excursie naar de eendenkooi is veel belangstelling.
Schelpen zoeken op een zandbank.
Een bord bij het drooggevallen Wad geeft veel informatie over de natuur.