 |
Friesland knoopt dijken aan elkaar
|
|
Slachte rode
draad tijdens Simmer 2000
door Albert van Keimpema
OOSTERWIERUM - In de tijd dat er nog geen dijken waren aangelegd om mens en dier tegen de zee te beschermen wierp men in Friesland terpen op. Maar naar gelang de landbouw in deze provincie toenam werd de behoefte aan meer en droger achterland groter. En zo werden de slaperdijken aangelegd.
De oudste, de na 900 aangelegde Slachte, vormt deze zomer de rode draad tijdens de grote reünie Simmer 2000 (van 1 tot en met 22 juli) die meer dan 100.000 geëmigreerde Friezen terug lokt naar de wortels van hun bestaan.
Dat de Slachte, die het Friese Westergo beschermde tegen de Middelzee (een slenk die bijna tot Sneek landinwaarts voerde), daarin zo'n eminente rol speelt ligt voor de hand. Ten eerste is deze slaperdijk een van de eerste zeedijken die in Europa door met name monniken werden aangelegd. Ten tweede heeft de dijk saillant genoeg exact de lengte van een marathon (ruim 42 km). Ten derde kronkelt de dijk door het schitterende weidegebied en de noordelijke kleistreek. Ten vierde is de Slachte Friesland's mooiste en belangrijkste natuurmonument.
Dus toen er wat ideeën werden gelanceerd hoe Simmer 2000 gestalte moest worden gegeven, werd al gauw de gedachte geopperd om iets met de Slachte te doen. Cultuurhistoricus Peter Karstkarel maakte zich sterk voor het organiseren van activiteiten op en langs deze dijk die als een vis op het droge ligt en het landschap sterk markeert door z'n hoogte en brede dijkvoet. Het lag natuurlijk voor de hand om over de Slachte een marathon te organiseren, op 8 juli voor zowel hardlopers als wandelaars.
Maar er wordt op die dag ook een culturele marathon gehouden waarbij de 55 dorpen langs de route gestimuleerd zijn zich op of bij de dijk te presenteren. Als land van de fanfares trekken de Friese muziekkorpsen naar de Slachte om van zich te laten horen. Zaterdag 8 juli wordt dus een grote feestelijke happening in Friesland.
De
loopbrug over de provinciale weg Bolsward-Leeuwarden, die de eeuwenoude
slaperdijk de Slachte bij Wommels verbindt.
Foto: Joop Fenstra
Twee obstakels kende de Slachte tot voor kort: de dijk werd door de provinciale weg Bolsward-Leeuwarden en de snelweg Harlingen-Franeker onderbroken, waardoor wandelaars en fietsers de dijk nooit aan één stuk konden afleggen. Het probleem is recent opgelost. Over beide verkeersaders is een vaste voetgangersbrug gebouwd. Daardoor krijgt Friesland er in één klap een heel aantrekkelijke toeristische route bij. De verwachting is dat 's zomers duizenden mensen de Slachte willen 'bedwingen'. Een beetje wandelaar kan het traject in acht uur afleggen. Op 8 juli zal dat met al die festiviteiten wel wat langer duren.
Sinds vijf jaar heeft de Slachte door de aanleg van enkele waterbouwkundige werken zijn functie van slaperdijk verloren, maar er is nog veel te zijn wat aan de strijd tegen het water herinnert. Zoals fraaie zijlen met schutbalken. Deze zijlen zijn openingen (sluisjes) in de dijk met daarover een bruggetje. Ze dienden om het overtollige water te lossen, het wassende buitenwater te keren (door de schutbalken in de zijl te plaatsen) en scheepvaart mogelijk te maken.
Verder vind je langs de dijk enkele houten schuifpompen met merkpalen en daarop de initialen van onderhoudsplichtigen (pachtboeren en/of de eigenaren van boerderijen) en typische dijkhuizen met hoge schuren. Wat de Slachte extra aantrekkelijk maakt is de flora in de ronde bermen.
Publicatiedatum = 27 mei 2000
