|
|
|
Harlingen
is de dwarsligger van Friesland. Altijd wat anders. Ze spreken er zelfs
niet de 'heilige' Friese taal, maar een eigen
dialect dat zelfs niet op het Fries lijkt. 
Daar
heeft Us Mem, moeder aller Friezen, veel hartzeer van, maar Harlingen
blijft eigenwijs. Juist dat geloof in eigen zaak maakt Harlingen tot een
bijzondere Friese plaats. We dwaalden er rond en zagen prachtige havens
en vele historische panden met lieflijke doorkijkjes, maar ook de zwarte
muur waarachter ooit de roemruchte blikken dominee zijn dienstertje van
het leven beroofde.
door Henk de Koning
HARLINGEN - In het lichthuis, nu hotelkamer van de voormalige vuurtoren van Harlingen, 22 meter boven de begane grond, vertelt eigenaar Gosse Beerda zijn succesverhaal. Rondom glas,- dus een Panorama Mesdag-uitzicht over het Wad en diep beneden alle daken, rood, grijs, schots en scheef als schubben van een tovervis.
Harlingen met vuurtoren in vogelvlucht.
Vertelt hoe hij in 1998 in de krant las, dat de Harlinger vuurtoren door de overheid was afgedankt en te koop stond. Verandering van vaargeulen en aanpassing van de havenmond maakten het 75-jarige baken overbodig. De spanning bij de koop via openbare inschrijving, het grote aantal gegadigden, maar hij, Gosse, met een extreem hoog bod, de concurrentie al snel het nakijken gaf. Voor bijna ƒ280.000 de vuurtoren gekocht, aanvankelijk als exclusieve stek voor zichzelf, het waar maken van een jongensdroom, maar dan besluitend de vuurtoren tot een mini-hotelletje te verbouwen om ook anderen in deze belevenis te laten delen.
Gek
"Iedereen verklaarde me voor gek toen ze hoorden hoeveel ik voor de toren had betaald. Maar ik wilde gewoon niet dat een ander er mee aan de haal ging", zo verklaart hij nu, een jongensachtige dertiger, gehuwd, vader van drie kinderen en met de ingrijpend verbouwde vuurtoren eigenaar van ongetwijfeld de kleinste en tegelijk ook meest in trek zijnde herberg ter wereld. Met slechts één gastenkamer voor twee personen op de hoogste etage, maar die, tot veler verdriet, nu al bijna tot eind van het jaar is volgeboekt. En de wachtlijst groeit nog steeds. Aanvragen uit Amerika, Japan, Australië, je kunt het zo gek niet bedenken. Logeren op de top van een vuurtoren aan zee in Holland. Toeristisch buitenland lust er wel pap van!
Talloze
tjalken en klippers hebben Harlingen als thuishaven.
We luisteren naar het fluiten van de wind want er staat deze dag een stevige bries, die de lucht boven Harlingen met een grijs licht tempert, tot aan de horizon. Hier en daar is een donkere wolk, waaruit bij vlagen een stevige drup regen valt. Verrassend gevolgd door een zonnestraal, die als een lichtflits over de golven van de Waddenzee scheert, de naderende veerboot even doet oplichten en koppels meeuwen van het water opjaagt die tot dicht bij de vuurtoren zwalken. Zijn we te lyrisch zo proeft u mogelijk toch iets van de sfeer.
Waterdruksysteem
Gesteund door gemeente, rijk en provincie en met medewerking van specialisten, waaronder een al even gemotiveerde architect, verbouwde Gosse zijn vuurtoren in twee jaar tijd tot het huidige resultaat. Alles tip top in orde: douche, toilet, normale verlichting en een eigen waterdruksysteem. Twee man 'hotelpersoneel' in vaste dienst waaronder een vuurtorenwachtster als dagelijkse gastvrouw. Geen receptie en geen lift, maar direct naar boven, zo'n honderd treden op. Vreemd genoeg heeft Gosse ze nog nooit precies geteld.
Het
interieur van de tot hotel verbouwde vuurtoren van Harlingen. Het hotel
beschikt slechts over één tweepersoons gastenkamer van waaruit
men een schitterend uitzicht heeft over het Wad en de stad.
Woon- slaapvertrek in één. Ingericht met een kleine zithoek en een werkblad om aan te eten. Het speciale bed in de vorm van een waterdruppel neemt zo weinig mogelijk plaats in beslag. Geen keuken. De vuurtorenwachtster brengt het ontbijt. Uit een speciale kraan stroomt kokend water voor het zetten van koffie en thee. Dus buiten de deur lunchen en dineren of zelf wat halen. Want wie brengt, honderd treden op en af, een een portie bami of een pizza?
Hoed
Een donkere vlek in de vloer van de hotelkamer verraadt de plek waar ooit de koepel van het vuurtorenlicht heeft gestaan. Dit onderdeel is bij de verbouwing als een soort hoed naar het hoogste punt getild. Ook hier rondom glas. Zo vormt de 'hoed' nu een extra spannende uitkijkpost. Gemeubileerd met een zitje van stuurstoelen, een tafel met een kaart van het Wad en een marifoon om al het scheepvaartverkeer (vooral bij storm en het uitvaren van de reddingsboot) te kunnen beluisteren. De ronde doucheruimte (met wandverwarming) bevindt zich enkele treden lager van de torenkamer. Via smalle kijkgaten in het trapgat heb je, al badderend, een pracht van een zicht op die kleine, verkruimelde wereld, daar diep beneden. Holland als zevende hemel.
Harlingen
telt maar liefst 500 monumenten.
De zee. De verbondenheid hiermee bepaalt sinds eeuwen het karakter van de stad. Vrachtschepen uit alle landen, veerboten naar Vlieland en Terschelling en talloze tjalken, klippers, jachten en viskotters kleuren het leven in de zeven havens. Daarvan is de Noorderhaven historisch het best bewaard gebleven,- eb en vloed tot in het centrum voerend! De eeuwenoude binnenstad telt vele monumenten waaronder voorname patriciërshuizen, een fraai stadhuis, ranke torens, stijlvolle kerken, schilderachtige grachten en sierlijke bruggen.
Tegels
In het Hannemahuis en het stadsmuseum zien we schilderijen, prenten en scheepsmodellen over de rijke historie van Harlingen. In de beroemde Harlinger Aardewerk- en Tegelfabriek worden kostbare tegels en majolica vervaardigd, naar voorbeeld van aloude patronen ('sponzen'). De Noorderhaven, de Voorstraat en de Waddenpromenade worden in de zomer druk bezocht vanwege de vele sfeervolle restaurants, cafés en terrasjes. Aan de zeehaven eet u de bovendien het lekkerste verse visje.
Ten tijde van de Spaanse overheersing eerden de Friezen zowaar de vijandelijke landvoogd Caspar de Robles met een standbeeld op dijk. De man dwong de Friezen tegen de stormvloed van het water hun dijken drastisch te verhogen. Harlingers die weigerden, werden opgeknoopt zodat het met die dijken tenslotte toch nog goed kwam. Het standbeeld, de 'Stienen Man', bevindt zich nog steeds op de dijk en is het enige moment dat in ons land ooit voor een bezetter werd opgericht.
Gerrie Kuiper, lid van het actieve Harlinger Hostessteam gidst ons met kennis van zaken door het wondermooie stadje met zijn 15000 inwoners. Harlingen was al vroeg vooruitstrevend, vooral door de komst van grote aantallen bemiddelde en sociaal bewogen Doopsgezinden. Ook is Harlingen de geboorteplaats van onze befaamde schrijver Simon Vestdijk. Een van de stadswandelingen brengt u naar zijn geboortehuis en volgt de route die Vestdijk in zijn roman met jeugdherinneringen beschrijft.
De 'Vrouwen-struuntocht' voert u langs de geboortepanden en -pandjes van eertijds beroemde vrouwen in de stad, zoals de schrijfster Bosboom Toussaint en Sien van Hulst als de grondlegster van het Groene Kruis. En natuurlijk Cato Miranda, de huishoudster die lang geleden door haar werkgever dominee Barger met vijf kogels uit twee pistolen werd vermoord omdat de jonge vrouw niet langer gediend was van de toenaderingen van de predikant.
Het
beeld van Walle's Geertje, zomaar een karakteristieke vrouw van oud Harlingen.
De dominee leeft (voor eeuwig gestraft) nog altijd voort in het straatlied: Tarara Boembiejee, de blikken dominee..." "Hier vond de moord plaats, achter deze zwart geblakerde muur", wijst Gerrie naar een verweerd pand in een smalle straat. Eenvoud siert en daarom heeft Harlingen ook voor Walle's Geertje, zomaar een vroegere Harlinger volksvrouw, een standbeeld opgericht. Op haar zijn de speelse versregels van toepassing: "De poes lei te spinnen, bij Geertje op de schoot, ze was weer de oude, maar de Clivia was dood..!"
Met de traditionele Vlootdagen, de Visserijdagen en een grootscheepse reünie van Friezen uit alle delen van de wereld in zicht gonst Harlingen van activiteiten. Hoewel de reünie een provinciale aangelegenheid is, maakt Harlingen hier op 8 juli toch weer iets aparts van. Een reünietje op zichzelf onder de eigen naam 'Ouwe Seunendag'. Us Mem heeft wel gelijk. Eigenzinnig die Harlingers, altijd wat anders..
Inlichtingen (ook over de vuurtoren) VVV Harlingen 0900-9191999.
FOTO'S: GERT FOPMA
Publicatiedatum = 15 april 2000
