Met een luxe trein dwars door arm platteland van Maleisië door Nico van der Zwet Slotenmaker SINGAPORE/BANGKOK - De Eastern & Oriental Express moet de afstand tussen Singapore en Bangkok in 41 uur overbruggen. Normaal is dat met een gemiddeld gangetje van een zestig kilometer per uur wel te doen, maar nu gaat het al snel mis. Ergens verderop hebben overstromingen de spoordijk wellicht ondermijnd en dat moet allemaal eerst goed worden nagekeken. Want het gaat natuurlijk niet aan dat straks honderd passagiers van over de hele wereld tot hun nek in de blubber komen te zitten. De trein rijdt het mooie station van Kuala Lumpur binnen. Ze hebben tenslotte geboekt voor een zeer luxe treinreis die van Singapore dwars door Maleisië naar de Thaise hoofdstad voert en waarop adembenemende vergezichten en spannende inkijkjes in het plattelandsleven zijn beloofd. Dat klopt allemaal, het laatste vooral, omdat we op een gegeven moment zo lang pas op de plaats moeten maken dat de bevolking een praatje komt maken, een contact dat soepel kan verlopen omdat het laatste rijtuig van de trein een soort balkon is van waaraf je met de eerste de beste voorbijganger gemakkelijk van gedachten kunt wisselen. En die passanten zijn er zat, omdat het in dit soort landen nu eenmaal gebruikelijk is het baanvak als voetpad te beschouwen. Rondborstig Zo raken we in gesprek met een rondborstig man die onmiddellijk bekent eigenlijk uit Bangladesh te komen. Hij heeft hier werk kunnen vinden en ook al toucheert hij per dag maar een dollar, ontevreden is hij niet. Zijn werkgever, een houtzagerij, verheft zich slechts enkele tientallen meters verder en daar het kennelijk net het wisselen van de diensten is worden we op onze enigszins verheven posities omstuwd door lieden die allemaal graag willen weten waar we vandaan komen en moet ik weer de gebruikelijke groeten voor Cruyff in ontvangst nemen. Ook worden mij wat kleverige zuurtjes in de hand gedrukt zonder dat er een financiële tegenprestatie wordt vereist. Want we zijn hier immers in Maleisië, nog niet direct een land van melk en honing, maar wel een natie die zich aardig drijvende weet te houden en waar bedelaars en aan je overhemd trekkende prullaria-verkopers niet of heel nauwelijks je pad kruisen. Ik kan daar niet zo goed meer tegen. Vandaar ook dat ik iedereen die vooral naar Indonesië wil, het gratis advies geef tot slot een paar dagen naar Maleisië te gaan om daar nog even echt uit te rusten. De Eastern & Oriental Express heeft dat inmiddels lang genoeg gedaan. We kunnen weer verder om te constateren dat de verhalen over wateroverlast geen sprookjes zijn. Hele dorpjes staan onder water en vooral degenen die per se hun optrekjes zo dicht mogelijk bij de rails hebben willen plaatsen zijn aan de beurt. Met loopbruggetjes, waar ik zo doorheen zou zakken, is naar oplossingen gezocht en een vindingrijk knaapje drijft op een autoband uit een schamel en op instorten staand pandje. Want dakloos ben je hier zo. Dat heeft echter het voordeel dat je in een paar uur een nieuwe behuizing kunt bouwen. De duidelijk door de elementen verraste Maleisiërs zijn er bepaald niet moedeloos door geworden. Tot boven de knieën in het water staande zwaaien ze ons toe alsof de koning voorbij komt, zodat je je niet al te opgelaten hoeft te voelen als je met je rug in de weelderige kussens op hun tafel komt kijken. Ze doen het bij ons trouwens ook als we aan de dis zitten en het ijzeren paard op een stationnetje moet wachten tot de lijn weer wordt vrijgegeven. Ik hou van zulke plekjes waar het aantal wachtende reizigers steevast door het aantal eettent-houders wordt overtroffen. Zo'n op het eerste gezicht onsamenhangende klomp mensen die echter net als mieren toch een bepaald doel voor ogen hebben. Die ogen rusten nu even op mijn bordje, waarop steeds nieuwe smakelijke gerechten verschijnen, want koken kunnen ze op deze trein. Er is geen spoor van afgunst in de blikken die naar binnen worden geslagen. Het is meer iets van mensen die een sprookje zien waar ze straks thuis uitgebreid over gaan vertellen. Inkopen Het treinpersoneel is zeker ingelicht dat we hier nog wel even zullen staan, want ze betreden de perrons om dingen in te slaan die zij nu lekker vinden. Zelfs de dame die vanavond voor ons gaat optreden en die daartoe in een zeer opzienbarend gewaad is gekleed, mengt zich in de menigte om doelbewust wat inkopen te doen, zonder ook maar enig opzien te baren. Geen hals wordt gerekt, geen hoofd verdraaid, ze zweeft kennelijk ver buiten de wereld van alledag Hoewel de Eastern & Oriental Express met succes pogingen doet op de rest van het traject de verloren tijd in te halen, moeten we er in Butterworth toch allemaal een paar uurtjes uit om de enige excursie van de trip, die naar het eiland Penang, te maken. Ik ken Penang. Ik weet nog dat er aan de kustweg langs het prachtige strand vier hotels stonden. Later trof ik er veertien en nu weet ik dat er veertig zullen zijn. Ik blijf dus thuis, ik pas. Maar dat kan eigenlijk niet. Omdat Butterworth een kopstation is moet de trein helemaal worden omgebouwd. De balkoncar moet straks immers weer achteraan hangen. Daar blijf ik zitten. En dan begint een tocht over toch nog vrij ver gelegen rangeerterreinen. Tenslotte moet zelfs de locomotief mij loslaten als ik in mijn privé-rijtuig op een schijf wordt gereden waarop een halve draai moet worden gemaakt. De spoormannen kijken geboeid toe naar deze ene zonderling die kennelijk niet van zijn plaats is te krijgen. Het is niet de spectaculairste reis uit mijn loopbaantje, maar zonder twijfel wel de meest bizarre. In de tweede nacht zet de Eastern & Oriental Express er nog eens stevig de sokken in. Weer zit ik alleen op het balkon in de tropennacht die zoals altijd ruikt naar leven en verrotting tegelijk en waarin onverwachte lichtjes opduiken uit een even geleden nog onpeilbare duisternis. Soms een overweg met toch nog wat wachtende voertuigen, want de baanwachters gaan hier geheel op zeker en laten de bomen al dalen als er nog slechts bij gerucht is vernomen dat er een trein in aankomst is. Maar daar zal je niemand over horen mopperen, al was het alleen maar omdat niet alleen het reizen met, maar ook het kijken naar deze trein een feest is. REISWIJZER: Reizen van Singapore naar Bangkok (of omgekeerd natuurlijk) per Eastern & Oriental Express is vrij kostbaar. In het gunstigste geval ben je voor een enkele reis ruim ƒ2.000,- per persoon kwijt op basis van een 2-persoons (slaap)compartiment in de voordeligste klasse. Er kan ook voor delen van de reis worden geboekt. Generaal agent voor de Eastern & Oriental Express in Nederland is de reisorganisatie Incento, Stationsweg 40, 1400 BB Bussum, tel. 035-6955111 Publicatiedatum = 23 maart 1996