 |
Bologna zit vol knappe koppen
...maar is ook beroemd om zijn spaghetti Bolognese
door Maarten van Aalderen
BOLOGNA - Als je met de auto van Nederland naar Italië reist, kom je het land binnen via Zwitserland (grensplaats Chiasso en dan over Milaan), Oostenrijk (de Brennerpas, dan het Duitstalige Bolzano of Bozen) of Frankrijk (via Piemonte of Ligurië).
Wie daarna richting Florence of Zuid-Italië gaat komt in de eerste twee gevallen altijd langs Bologna, de hoofdstad van Emilia-Romagna. Bologna is veel minder bekend als toeristenstad dan bijvoorbeeld Florence, Rome en Venetië en wordt vaak terloops voorbijgereden.
Toch heeft Bologna veel te bieden. In Italië wordt de stad met de oudste universiteit van de wereld vaak geassocieerd met het intellectuele leven en ook uit Nederland komen vaak studenten van de universiteit met uitwisselingsprogramma's van Erasmus om kennis te maken met het beroemde universiteitscentrum.
Eten
De studenten zullen dan vanzelf wel merken dat Bologna veel meer heeft dan alleen de universiteit. Bologna is niet alleen een gezellige stad met vriendelijke mensen waar je heerlijk kunt eten (en niet alleen spaghetti bolognese), Bologna is ook een van de rijkste en welvarendste steden van Italië (opvallend genoeg ook een van de meest linkse steden), de stad die vaak als voorbeeld wordt genoemd van het Italië dat goed functioneert.
Aloude
boogsteegjes hebben de eeuwen getrotseerd.
Wat direct opvalt van Bologna zijn de zogenaamde 'portici', de bogen langs de overdekte voetgangerspaden. Al regent het hard in Bologna, je loopt bijna altijd overdekt onder de 'portici'. Vanzelf ga je naar het centrum, naar de piazza Maggiore, het plein dat omringd wordt door verschillende 'palazzi', waaronder de grote, historische Palazzo Comunale. Hier binnen zijn beelden en schilderijen te bewonderen. Vlak naast de piazza Maggiore heb je een ander plein, de piazza di Nettuno, met het Neptunus-beeld uit de zestiende eeuw van Giambologna. Met een drievork in de hand is hij gewapend tegen de golven. We zijn trouwens nu echt midden in de stad, dus winkels en restaurants in de buurt zijn er te over.
Bij de piazza Maggiore is trouwens ook de San Petronio-basiliek. Ze is typisch gotisch van stijl en gemaakt ter ere van de plaatselijke bisschop Petronio. Van de drie openingen ('portali') is de middelste, de 'porta Magna' beroemd. Ze is een meesterwerk van Jacopo della Quercia uit de vijftiende eeuw.
Torens
Tot slot zullen de twee torens van Bologna opvallen. Ze staan vlak naast elkaar en het hoogte-verschil tussen beiden (97 meter en 48 meter) is opvallend. Ze zijn niet zo scheef als de toren van Pisa, maar het valt op dat ze ook niet bepaald recht staan. De twee torens behoren tot de bekendste monumenten van Bologna.
De Sint Lucakerk in Bologna, romantisch verlicht.
Na Bologna kan de autobestuurder eindelijk zijn ogen uitkijken, voor zover de tunnels het tenminste toelaten. We komen immers in Toscana, een van de mooiste regio's van Italië. De eentonige vlakke Po-vlakte hadden we al voor de aankomst in Bologna verlaten en maakt nu plaats voor het typisch groen-gele Toscaanse heuvellandschap.
Wie na een bezoek aan de Renaissance-stad Florence met de auto naar het zuiden richting Rome gaat komt na wederom vele tunnels te zijn doorgegaan (de zon kan verblindend werken als je er weer uitkomt) na ongeveer een uur rijden in de buurt van Arezzo, een leuk Toscaans provinciestadje waarvoor je een dagje extra kunt uittrekken. Arezzo is niet alleen bekend om de grote antiekmarkt iedere eerste zondag van de maand, maar is ook een soort klein Florence.
Dante
Is Florence de geboortestad van de dichter Dante Alighieri, Arezzo is de geboortestad van de dichter Petrarca. Heeft Florence fresco's van Masaccio, Arezzo heeft de fresco's van Piero della Francesca. Deze laatste wereldberoemde fresco's uit de vijftiende eeuw zijn gemakkelijk te vinden midden in het centrum van Arezzo in de Sint-Franciscus kerk op de gelijknamige piazza San Francesco.
Een nog beroemdere en mooiere kerk is de zogenaamde Pieve, een echte oude Romaanse kerk met een opvallend sierlijke voorgevel en typisch Romaanse bogen. De inwoners van Arezzo koesteren deze oudste kerk van de stad.
Wie genoeg heeft van kerken kan winkelen op de hoofdstraat van Arezzo, de Corso Italia, waar het 's avonds vanaf een uur of vijf vaak gezellig druk is. Maar ook hier geldt wat voor alle Italiaanse plaatsen geldt: Tussen 13.00 en 16.00 zijn bijna alle winkels dicht en zijn er weinig mensen op straat te bekennen.
Ook de Piazza Grande (Grote Plein) is een leuk centrum. Hier is niet alleen de eerder genoemde maandelijkse antiekmarkt, maar wordt ook jaarlijks de Giostra del Saracino gehouden, een traditie uit de middeleeuwen waarbij de vier wijken van de stad met elkaar strijden om te paard met een lans het midden van een schild te treffen. Het feest wordt iedere eerste zondag in september gehouden. Het wordt uitbundig gevierd, maar het is dan ook stampvol.
Tot slot is er ook een amfitheater in Arezzo, al is ze helaas niet zo goed bewaard gebleven. Wie meer over het amfitheater wil weten kan terecht bij het archeologisch museum, dat naast de resten is gelegen.
Groen
Terug op de snelweg richting Rome (de 'autostrada del sole') kom je na Toscane vanzelf in de groene regio Umbrië, 'het groene hart' van Italië. Hoteleigenaars zijn gek geworden van de aardbevingen die de toeristen hebben afgeschrokken. In tegenstelling tot voorgaande jaren staan veel hotels in Umbrië sinds vorig jaar september hopeloos leeg. Maar Umbrië heeft niet alleen maar een half ingestorte Sint-Franciscusbasiliek in Assisi. Op de 'autostrada' kom je vanzelf langs Orvieto, minder beroemd, maar toch, en terecht, geliefd. Dit is op veiligere afstand van de aardbevingen.
Als we toch richting Rome gaan is Orvieto trouwens erg toepasselijk. Het wordt niet voor niks weleens de 'stad van de pausen' genoemd. Maar liefst 37 pausen hebben voor een bepaalde tijd in Orvieto gewoond, nadat er een verdrag was gesloten waarin was bepaald dat Orvieto autonoom zou zijn, op voorwaarde dat de paus een permanente zetel in de stad zou krijgen.
Schilderachtig
plekje in Bologna.
Vandaar misschien de prachtige en opvallende dom van Orvieto, het glorieuze visitekaartje van de stad. Je zou bijna alleen al voor het bekijken van de voorgevel een hele dag nodig hebben, als je deze tenminste goed in je op wil nemen. De mozaïeken bovenaan, vlak onder de gevelspitsen, zijn schitterend. Ze vormen een staaltje van grote Italiaanse kunst uit de veertiende eeuw. Maar het roosvenster, boven in het midden van de voorgevel, met de beelden er omheen, is niet minder. Ook van binnen is de dom prachtig. Zo heb je behalve mooie fresco's ook de prachtige Pietà van Ippolito Scalza, een levensgroot uit één stuk marmer gehouwen kunstwerk.
In Orvieto is ook, aan de rand van de stad, het grote plein piazzale Cahen. Hier heb je een mooi park, waar een oude vesting opvalt. Het is de Fortezza van de Albornoz uit de veertiende eeuw. Daar vlak naast is, naast een boeiende tempel van de Etrusken, de put van San Patrizio. Deze is in de zestiende eeuw gegraven om als waterreservoir te dienen als de stad zou worden bezet. Wie de diepte van de put wil ervaren kan tegen betaling via een spiraalvormige trap naar beneden.
Publicatiedatum = 20 mei 2000
