Jeugddroom eindelijk gerealiseerd
Jeruzalem één grote bazaar
door Paulette Moerbeek
Als kind wilde ik altijd al naar Israël. Maar gezien het oorlogsgeweld in die tijd en daardoor de reactie van thuis "Ik breek nog liever je beide benen", kwam daar niets van. Nu 35 jaar later kon ik eindelijk mijn 'jongens'-droom realiseren. Maar hoe? Dankzij het gedegen onderwijs in godsdienst en oude geschiedenis had ik uiteraard een aantal wensen in gedachte. Wensen die de Israël-specialist bij uitstek, Oppenheim Travel te Amsterdam, voor mij waar konden maken.
Bij het nalezen van de documentatie die ik had opgevraagd, dacht ik in eerste
instantie aan de kabbala-reis in maart 1998. Een reis met als speciale gast
Lex Goudsmit. Een bezoek wordt dan gebracht aan een aantal historische plaatsen
in Israël, waar zowel de kabbala als de joodse meditatie wordt bestudeerd.
De kabbala ontstond in de 13e eeuw in Spanje. Tijdens de Spaanse inquisitie vertrok een klein aantal joden naar Opper-Galilea. Hier wilden zij de herinnering levendig houden aan de vier eeuwen van theologische en filosofische studie die de vrucht waren geweest van het contact met de Arabische schrijvers in Andalusië. Met de Spaanse kabbala als uitgangspunt stichtte men in Safed een nieuwe school.
Aangezien deze reis geheel geënt is op de traditionele joodse kennis, leek het me toch beter eerst het land op een iets andere manier te leren kennen.
Is het pech of mazzel om een paar uur voordat Grote Verzoendag begint in Israël aan te komen? Natuurlijk had de heer Oppenheim van het gelijknamige reisbureau mij op Jom Kippoer geattendeerd. Maar omdat er door omstandigheden geen andere vertrekdatum voor mij mogelijk was en ik van het standpunt 'We zien wel waar het schip strandt' uitging, werd de gok genomen.
Grote Verzoendag is de plechtigste dag van het joodse jaar. Het is een vastendag die 25 uur duurt. Heel Israël is dan zonder openbaar vervoer en ook is er geen taxi te krijgen. Hoe vreemd het ook mag klinken, toch wordt deze dag een feestdag genoemd.
De gids die op de luchthaven van Tel Aviv stond te wachten om mij naar Jeruzalem te brengen, gaf een goede raad: Ga vanuit het hotel naar de oude stad wandelen. Daar in het moslim en christelijke deel is alles open. Voor dit advies ben ik hem nog steeds dankbaar.
Via de Nieuwe Poort kwam ik het christelijke deel van de oude stad binnen. Daar volgde bijna meteen een confrontatie met een groep pelgrimgangers, die met luide aanmoedigingen probeerde een man met een zwaar kruis op zijn nek vooruit te helpen. Iets om nu niet bepaald vrolijk van te worden, maar tegelijkertijd de aanleiding om maar een van de zijstraatjes in te duiken in de hoop daar iets leukers tegen te komen. Dat was een gelukkige beslissing. Eigenlijk zonder er erg in te hebben stond ik ineens op een soort binnenplaatsje waar het zo rustig was, dat het leek alsof ik ineens in een geheel andere wereld was beland.
Links van de Damascus Poort ligt een heerlijk terrasje, waar men een prima uitzicht heeft over de soek.
Bij mijn verdere speurtocht door de oude stad, kwam ik tot de ontdekking dat het van deze stille bezienswaardigheden wemelt. Het is dan ook aan te bevelen om eens van de uitgestippelde route af te wijken en gewoon links of rechts af te slaan.
Het oude gedeelte van Jeruzalem is eigenlijk een grote bazaar waar van alles te koop is. Waar u ook, voordat u er erg in hebt, iets aangesmeerd krijgt waarvan u later denkt: hoe kon ik zo stom zijn dit te kopen. Iets dat mij dus overkwam. Maar ondanks deze sof heb ik toch achteraf het idee dat ik mazzel had, dat het Jom Kippoer was. Ik had nooit zo op mijn gemak het sfeertje kunnen proeven van deze heerlijke oude oosterse stad.
Jeruzalem kent overigens een prima openbaar vervoer. Toch is het aan te bevelen om, wanneer u bepaalde dingen wilt zien, met een excursie mee te gaan. De tijd die u hiermee wint, kunt u gebruiken om wat langer op de desbetreffende plaats te blijven. Het is enigszins frustrerend, maar wil je deze prachtige oude stad een beetje leren kennen, dan zou je hiervoor wel een half jaartje mogen uittrekken.
Meer dan de moeite waard is een bezoek aan Masada en de Dode Zee. Dit behoort echt tot een van de bezienswaardigheden waar u moeilijk omheen kunt. De burcht die op een hoogte ligt van 440 meter en dateert uit plm 150 voor de gangbare jaartelling, kreeg zijn hoogtepunt tijdens de heerschappij van Herodes de Grote. Hij breidde met behulp van duizenden slaven deze vesting uit tot de sterkste burcht van het land. In 66 wist een groep uiterst vrome joden, de Zeloten, de vesting te bezetten, maar in 79 namen de Romeinen deze burcht weer in. Bij hun intocht ontdekten de overmeesteraars dat 960 mannen, vrouwen en kinderen zelfmoord hadden gepleegd. Op het moment dat de gids dit verhaal vertelde, moest ik aan lang vervlogen tijden denken. De godsdienstleraar vertelde ooit hetzelfde verhaal en als bijdehandje vroeg ik hem of het woord 'malloten' soms afgeleid was van Zeloten. Dit leverde mij een rode kaart op plus de nodige trammelant thuis.
Gecombineerd met de reis naar Masada kan en passant een stop bij de Dode Zee gemaakt worden. Bij het verlaten van de bus krijg je een zeer eigenaardige lucht in je neus. Het lijkt wel een fabriek waarin rotte eieren verwerkt worden en waar de air-conditioning niet optimaal functioneert. Gelukkig had de reisleidster verteld dat je vaak de 'chemie' van de Dode Zee kon ruiken. Dat moest het dus wel zijn!
Dobberen in deze Dode Zee, de laagste binnenzee van onze planeet Aarde is een belevenis apart. Zwemmen is niet mogelijk. Wanneer er water in de ogen komt is dat een pijnlijke gewaarwording. Uitgebreid douchen na zo'n dobber'bad' is dringend nodig. Daarna kan er dan lekker gebruik gemaakt worden van het zwembad of kan men relaxen op een van de stretchers en daarbij uitkijken op het imponerende rotsmassief van Masada.
Na een 'dobberbad' is het heerlijk rusten aan het zwembad en uitkijken op het imponerende rotsmassief van Massada.
De dag na het bezoek aan Masada ging de reis verder naar noordoost Galilea. Een paar dagen in het hotel van de kibboets Hagoschrim. Zo'n verblijf is een ieder aan te raden. Prima kamer met bad, telefoon en televisie met als binnenkomertje een mand met heerlijk vers fruit. De kibboets dateert uit de periode van de stichting van de staat Israël en in 1951 is men daar al begonnen met de bouw van een 'guesthouse'. Hagoschrim wil zeggen bruggenbouwers. Er moesten nl. op het terrein heel wat bruggetjes aangelegd worden over de vele riviertjes die er stromen. Door al dit water is de omgeving prachtig begroeid. Heerlijk om te wandelen en rustig de prachtige beeldhouwwerken te bekijken die deze kibboets rijk is.
Als je niet van een grote rumoerige stad houdt en toch iets van de jonge staat Israël wilt zien, dan is Hagoschrim een goede plek om naar toe te gaan. 's Morgens, wanneer het nog niet echt warm is, kun je heerlijk met een autootje de omgeving gaan verkennen en bezoekjes brengen aan verschillende bezienswaardigheden. 's Middags neem je dan lekker de tijd om, omgeven door schaduwrijke bomen, uit te rusten aan het heerlijke zwembad of voor de sportiever mens te gaan raften.
Het joodse geloof heeft heel wat feestdagen. Jom Kippoer is nog niet achter de rug of het Loofhuttenfeest staat al weer voor de deur. Bij terugkomst in Tel aviv waren de winkels dan ook gesloten, maar de restaurants en gelukkig de ijssalons geopend. In de stad was het heerlijk ontspannen. De mensen liepen lekker te wandelen op de boulevard, lagen te zonnen op het strand of zaten in een van de mooi aangelegde parken.
De volgende morgen bleek nog eens duidelijk hoe gezellig Tel Aviv is. Met de vele bloemenstalletjes, de straatmuzikanten, zwervers en vooral de luidruchtige jeugd, deed de stad mij aan Amsterdam denken. Alleen voelde ik me hier net zoals in Jeruzalem een stuk veiliger.
Met in het achterhoofd de mijmering 'Volgend jaar in Jeruzalem' nam ik afscheid van dit goddelijke land.
Voor informatie kunt u contact opnemen met Oppenheim Travel, Cronenburg 154, Amsterdam, telef. 020-4042040. Afdeling groepsreizen telef. 0183-442512.
Publicatiedatum = 15 november 1997
