Eilandhoppen rond de evenaar Goedkope charters naar de Gordel van Smaragd Het oude Nederlands Indië blijft trekken. Vorig jaar steeg het aantal bezoekers naar Indonesië nog weer met 8 procent. Maar voor duizenden anderen bleef de hoop, Indië ooit eens te zien, of terug te zien, vooralsnog steken in de hoge kosten van de verre reis. Maar goedkope charters naar de Indische Archipel hebben die droom van velen nu opeens nieuwe vleugels gegeven. Ongereptheid en rust heersen op Lombok. Uitstapjes vanuit Bali naar de omliggende eilanden bijvoorbeeld Lombok, Ambon en het voormalige Nieuw Guinea zijn dan nog slechts een peulenschil. We gingen vliegend, varend en rijdend eilandhoppen in het Rijk van Insulinde. Reizend per zeilschip, ferry en Fokker Friendship. Toen de Republiek Indonesia nog Nederlands-Indië was, stampten de kinderen op school in Nederland dat beroemde rijtje er blokvast in: Balie, Lombok, Soembawa, Soemba, Floris, Timor. Kortom: de Kleine Sunda-eilanden. Gelijktijdig in dat Indië, 12.000 km bij ons Ot- en Sienschooltje vandaan, leerde de Indische jeugd net zo driftig in koor: Hoogezand, Veendam, Wildevank, Oude Pekela, Nieuwe Pekela, Stadskanaal. Dát schiep een band! Sporen die nog steeds niet zijn uitgewist, ook al is Nederland sinds 1949 'ZIJN INDIË' kwijt. Een paar voorbeelden. Op Lombok, in de hoofdstad Mataram, werkt een kroepoekventer op straat met de naam: 'Toean-Meneer'. En een een tekstbord bij een bouwvallig optrekje in Lembar verraadt tussen de rijst-, tabak- en kapokaanplant dat hier sprake is van een....'directiekeet'. In het plaatsje Senggigi staat op de gevel van een toko zo Hollands als maar kan dat men hier 'knalpotten' in de aanbieding heeft. En in de bus vangt onze Balinese gids in brak Nederlands zowaar aan: "Glang salseleve-in gloria", als blijkt, dat iemand van het toeristisch gezelschap verjaart. Heeft hij nog geleerd van zijn vader. Ziel Wortelend in het Hindoeïsme, boedhisme en oude inheemse Javaanse religies, ontstond rond de elfde eeuw op de Kleine Sunda Eilanden, in meer of mindere mate, het bijzondere geloof dat, behalve de mens, ook elk voorwerp over een ziel beschikt waarover goddelijk gewaakt moet worden. Het geloof in vele goden leeft sterk op de Kleine Sunda eilanden. Vrijwel elk huis in de Indonesische archipel beschikt daarom over een eigen tempeltje. Want die rits goden doen graag en goed hun werk, maar dat vergt wel offers. Een plukje rijst, opgevrolijkt met een vers geplukte bloem en getooid met een brandend wierookstokje is al voldoende, maar het liefst wel elke dag. Oversteek Lombok - 80 km van noord naar zuid en 80 km van oost naar west - ontvangt circa 14.000 toeristen per jaar. Vanuit Bali per veerboot bereik je het vrijwel nog ongerepte eiland in 3,5 uur. De boot is een 24-uurs dienst, en vertrekt om de 2 uur. Kinderen op Lombok maken van het drainagesysteem hun privé zwembad. Met een Fokker van een binnenlandse lijndienst vlieg je er binnen 20 minuten naar Lombok toe. Als het toestel zich trillend verheft, komt uit een van de naden van de cabinebekleding een gezinnetje torren verstoord naar buiten gekropen. De tropen, moet u bedenken. Wie voor de boot kiest ervaart nog iets van het oude Indië. Aan dek, in de ganboorden en in de passagiers-ruimten, hangen, zitten en liggen inlanders als in een rampgebied tegen en over elkaar. Ze doezelen maar wat of kijken je aan met geloken ogen vol vrees.Want de God van de zee is op deze dag wat knorrig en toont dit met donkere wolken en schuimbekkende golven. Aan boord riekt het kruiderig naar ketjap, kleefrijst en inlandse Kretek-sigaretten. We halen het toch wel? Een Balinees verkoop soep uit een haveloos karretje, verankerd op het achterdek van het deinende schip. Met een pollepel schept hij heet water en wat glazige balletjes uit de dampende ketel en vult hiermee een plastic bekertje. Nog wat gedroogde bami uit een pakje er bij en het gerecht is klaar. Sommige passagiers draaien zich hangend over de railing om. De God van de milieuvervuiling heeft op deze resi in de Lombokzee over offers niets te klagen. Regelmatig worden grote hoeveelheden plastic bekertje, lege bier- en Colablikjes, papieren wikkels en ander afval door opvarenden met een sterke maag over boord gekieperd. In de aquarel-blauwe Oceaan belandt dit allemaal, waar scholen dolfijnen met de golven en daarin voorkomende lege blikjes Heineken dollen. Iedere rochtend verschijnt een inlander met zijn karbouw bij het Novotel op Lombok om het strand weer prachtig schoon en glad te ploegen. Het hotel is gebouwd in de vorm van een origineel Lomboks Sasakdorp. Ongereptheid, onbedorvenheid en een slaperige rust kenmerken Lombok, waar de tijd, vergeleken bij Balie, 20 jaar heeft stilgestaan. Regenwouden wisselen droge vlaktes af. Kampongs, traditionele Sasakdorpen, bamboehutten met palmdaken, varanen, kaketoes, zandstranden, koraalriffen en kratermeren. En nederzettingen soms, waar het toerisme nog niet is doorgedrongen. Met 3725 meter is de vulkaan Gunung Rinjani de hoogste top op Lombok. Per jeep met fourwheeldrive doorkruisen we dit juweeltje van de schepping. Over slingerende, deels stoffige, maar ook redelijk goed geasfalteerde weggetjes. Hier en daar een knipgat niet meegerekend. Bananen- en kokosplantages wuiven ons ritselend na op de bries van de zee. Eeuwenoude lava, gestold tot een moment opname, ontsiert opeens het landschap. Als een slechte tand in een mooi gebit. Na vrijwel iedere bocht in de bergen ontvouwen zich panorama's van haast onaardse pracht. Baaien met een kuivende branding en fel gekleurde vissersbootjes, rank gedropt op zilverwitte stranden. Geschilderde plaatsnamen op bordjes tussen de palmbomen wijzen ons als in sprookjesland de weg. Kunst In de afgelegen kampongs worden we enthousiast verwelkomd, als Canadezen in '45. Op de kurkdroge grond scharrelen kakelende kippen en pluizige honden. Ooertijd-achtige kinderen bieden roepend, schreeuwend, soms smekend de handwerken van hun dorp te koop aan. Prachtige geweven stoffen, maar bovenal sierlijke vazen, gemaakt van een bijzonder soort klei die wordt gebakken in open vuren, waardoor prachtige, vlammende kleuren ontstaan. Ware kunstwerkjes, voor de prijs van nog geen bosje veters bij ons. De vrouwen bezien het vanop afstand. Verlegen glimlachend. Droste-kleurige baby's met naakte billetjes meetorsend op hun stoeltjes-heup. De mannen vissen. De overweldigende schoonheid van de Gordel van Smaragd. Een oude vrouw, de huid gelooid als een middeleeuse schoen uit het veen, en met lippen rood van het sirihpruimen, wenkt ons vanuit haar hut naderbij te komen. Een biljet van één dollar leg ik in haar uitgestrekte bedelhand. Ze kijkt er naar als een kind bij een lege schoen op Sinterklaasavond. Het betaalmiddel is haar vreemd. Hier bestaan ze dus nog; mensen die nooit eerder een dollar hebben aanschouwd. De dorpsoudste wordt er bij gehaald. De man koekeloert gewichtig, maar verzinkt dan ook in gepeins. Wijzend op het dollarbijet wil hij weten of het soms een Hollandse roepiah is? Ik leg hem uit dat het Amerikaans geld is en dat het meer dan één roepiah waard is. De man knikt,- veinst begrip. Want kort daarna zie ik hem in de kampong opnieuw met die dollar in de weer. Een schare dorpelingen loert over zijn schouder mee. Allen staren gefascineerd naar de voorstelling op het biljet,- als toeristen in het Rijksmuseum bij de Nachtwacht. Individueel per huurauto, per minibus met chauffeur of middels groepsreizen met een Nederlands sprekende gids, kunnen meerdaagse tochten over vier eilanden worden gemaakt. Dat betekent drie keer overvaren per veerboot. De hotels en pensions op Bali en Lombok zijn naar Europese maatstaven schoon en verzorgd. Wel ontberen de goedkopere hotels ontberen (bij temperaturen rond de 28 graden) de airconditioning. Van uitzonderlijk comfort en luxe getuigen de gloednieuwe vier- en vijfsterren hotels. Ware jungle-paleizen zijn het, zoals het Novotel op Lombok, dat als een authentiek Lomboks Sasakdorp vlak aan zee met een breed zandstrand is gebouwd. Maar liefst een miljoen gulden investeerden Niels van Dijk (30) en zijn vrouw Annabé (28) in de bouw van een 44 meter lange 'Ombak Putih'; een orginele Buginese houten schoener, waarmee zij, op contractbasis met de Holtense toeroperator OAD, uitgebreide toeristische zeiltochten door de Indonesische wateren maken. De twaalf tweepersoons hutten zijn ruim en comfortabel ingericht. Elk voorzien van airconditioning en een eigen toiletgroep met douche. Een professionele kok aan boord zorgt voor de (Indische) maaltijden. Natuurlijk is er ook een tegenvaller: weer afscheid moeten nemen van dit paradijs in de Pacific. Niels van Dijk en zijn vrouw Annebé, met op de achtergrond de 1 miljoen gulden kostende Buginese schoener, waarmee het echtpaar toeristische rondvaarten in de Indonesische wateren organiseert. Meer inlichtingen: alle bij de ANVR aangesloten reisbureau's en RABO-banken of OAD-reizen, tel:09 008482. Reiswijzer Nederlanders hebben voor een toeristisch bezoek van maximaal 2 maanden aan Indonesië geen visum nodig. Wel moet het paspoort minstens 6 maanden geldig zijn. Indonesië behoort momenteel nog tot de goedkoopste vakantie-eilanden. De vliegtijd ( Met Martinair) bedraagt 17 uur met een tankstop in Oman. Vaccinaties zijn niet meer nodig, alhoewel wordt aangeraden voor vertrek hierover inlichtingen bij de huisarts in te winnen. Ditzelfde geldt ten aanzien van malaria. Een ziekte waar slechts grote delen van de Indonesische archipel vrij van zijn. In Indonesië wordt links gereden. In- en uitvoer van Indonesische valuta is beperkt toegestaan. Publicatiedatum = 3 januari 1998