INTRO
Een
blik over de stad Reykjavik, cultuurstad 2000
Reykjavik, de hoofdstad van IJsland, behoort tot de negen steden door de Europese Unie in 1995 aangewezen tot cultuurstad in het jaar 2000. Tezamen met Bergen (Noorwegen), Helsinki, Brussel, Krakau, Praag, Avignon, Bologne en Santiago de Compostela. Elk van deze steden viert die onderscheiding met een feestelijk cultureel programma, toegespitst op het karakter van het betreffende land. Zo koos Reykjavik voor de thema's natuur en cultuur. Europa wil zo treffend afscheid nemen van de 20e eeuw en tegelijk in stijl de nieuwe eeuw begroeten. Sommige activiteiten van de deelnemers vinden eendrachtig plaats, zoals het optreden van een uniek, speciaal voor de gelegenheid massaal gevormd multi-cultureel kinderkoor: 'The Voice of Europa'. Wij gingen alvast kijken in IJsland - overigens slechts toehoorder bij de Europese Unie - en bemerkten dat de millenniumkoorts in Reykjavik inmiddels tot vulkanische temperaturen is gestegen.
Stoom afblazen in IJSLAND
door Henk de Koning
REYKJAVIK - Eén ding is duidelijk: wie op IJsland een geiser heet water tot 30 meter hoog heeft zien spuiten, lacht om de prestatie van Manneke Pies in Brussel en vraagt zich af hoe dit kereltje met zijn armzalig straaltje ooit wereldfaam heeft weten te verwerven. Dat heb je wel met veel reizen: je gaat te kritisch vergelijken.
Nu
houden ze op het relatief kleine eiland (103.000 vierkante kilometer)
midden in de Atlantische Oceaan er toch van de zaken voortvarend aan te
pakken en voor het trotse, jonge Reykjavik (gebouwd aan het einde van
de negentiende eeuw) was het daarom lang niet voldoende op de drempel
naar een heel nieuwe eeuw door verenigd Europa alleen tot culturele stad
te zijn uitverkoren, meer niet.
Te dunnetjes, aldus de IJslanders, die bij het badderen in heilzame kraterbronnen vaak de mooiste gedachten ontwikkelen en gehuld in geothermische dampen opeens beseften dat IJslandse zeevaarders 1000 jaar geleden Noord-Amerika ontdekten en ook het Christendom op IJsland 1000 jaar bestaat. Dit samen gebracht onder de noemer 'Reykjavik 2000' belooft een knalfeest te worden, hetgeen hopelijk niet inspirerend werkt op de 200 IJslandse vulkanen die zo'n beetje om de 5 jaar willen uitbarsten en nu ongeveer is de tijd weer rijp.
De
vulkanisch altijd onrustige, dampende aarde van IJsland.
Niet slechts voor de natuurliefhebber, ook voor een beetje 'innemer' is IJsland met prijzen van ƒ15,- voor een glaasje bier en ƒ33,- voor 2 flesjes gerstenat een rust stimulerend land. Elk etablissement accepteert weliswaar creditcards, maar de losse dobber van dit elektronisch betaalmiddel laat zich maar al te makkelijk eindeloos meevoeren op de zorgeloze deining van het stroomgebied van de tap. IJsland kent mede door de gratis energie uit vulkanische bronnen een hoge levensstandaard zodat de eigen bevolking gezien de vele pirouetjes der cafébezoekers zich toch niet van een goed glas laat weerhouden. Het zullen straks dan ook voornamelijk de toeristen zijn die voorzichtig op Reykjavik 2000 zullen proosten.
De 'Blue Lagoon' is een natuurlijk (geothermisch) verwarmd openluchtbad bij Grindavik, 40 minuten rijden verwijderd van Reykjavik. Hier raken we meteen een van de meest opmerkelijke natuurwonderen van het land: de vele heetwaterbronnen die, dankzij het lava en diep in de aarde verhit zeewater, barstens vol geneeskrachtige mineralen en wieren zitten.
Het ijzige landschap
van IJsland in de winter. Bij een straffe wind dalen de temperaturen snel
tot wel 20 graden onder nul.
De Blauwe Lagune, ingebed door brokken lavasteen, combineert technologie met vulkanische activiteit. Een krachtstation dat energie levert aan de omliggende woonoorden is het hart van het unieke kuuroord. Het systeem pompt van 2000 meter diepte vulkanisch verhit zout water op voor het verwarmen van schoon water dat via leidingen de omliggende dorpen en steden van gratis energie voorziet.
Het na gebruik nog 70 graden hete 'donorwater' wordt tot slot in de lagune geloosd. In wolken van naar zwavel riekende stoom zwemt u, in de winter omgeven door sneeuw en ijs, in dit behaaglijk warme bad. 's Avonds onder een heldere sterrenhemel en met een beetje geluk bekroond door het noorderlicht dat zich als een kleuren schietend valgordijn boven de hoofden van de lome baders spant.
Vulkanen
IJsland ontstond 20 miljoen jaar geleden door een gigantische vulkaanuitbarsting op de Noord-Atlantische zeebodem. Door uiteen schuivende plateau's van Noord Amerika en Europa is de aarde diep onder IJsland altijd opstandig. Hierdoor groeit ook nog steeds de enorme ravijnachtige breuklijn in het landschap van het Nationaal Park Thingveller. De IJslandse vulkanen verwoesten soms complete dorpen, maar geven er ook wel nieuw land voor terug. Zoals de vijftien Westman-eilanden voor de noordkust die door een uitbarsting in 1937 zijn ontstaan en waar op sommige plaatsen de gestolde lava nu nog warm aanvoelt.
Om
de drie minuten blaast de Strokkur-geiser vulkanisch verhit water tot
een hoogte van 30 meter boven de aarde uit.
Geologisch bezien is IJsland het jongste land ter wereld . De zich door de poreuze aardkorst persende vulkanische heetwaterbronnen (geisers) bevinden zich vooral in het geothermische veld van Geysir. De beroemdste is de 'Grote Geiser', ontstaan in de veertiende eeuw, maar begin deze eeuw verstopt en buiten werking geraakt door de enorme bergen afval die toeristen regelmatig in de krater wierpen. Er vlak bij werkt nog wel de Strokkur-geiser heel manhaftig. Elke drie minuten blaast die met een diepe gorgel heet water in wolken van stoom uit de krochten der aarde vele tientallen meters boven de aarde uit.
'Onze buur is de natuur', zo propageert Reykjavik zijn ligging omgeven door een spectaculaire natuur. Gullfoss is de grootste waterval van het land. IJsland is overigens niet zo ijzig als het klinkt want gelegen aan de Golfstroom kent het zachte winters en korte, koele zomers. Het land telt in totaal 270.000 inwoners. Een leefruimte van slechts drie inwoners per vierkante kilometer. In ons landje krioelen 500 inwoners op een vierkante kilometer.
Gullfoss
is de grootste waterval van IJsland. In de winter banen tonnen water zich
een weg door een bar ijslandschap om tenslotte met donderend geraas in
een diep ravijn te storten.
Cultuurstad Reykjavik, ligt uitgestrekt aan de voet van de berg Esja. Met zijn vele ruimte, groen en kleurrijke (houten) huizen een stad en dorp tegelijk. Reykjavik telde bij het verkrijgen van stadsrechten in 1786 slechts 170 inwoners. Nu zijn dat er meer dan 140.000 en is de stad een dienstverlenend centrum voor de hele natie.
Talloze restaurants serveren kostelijke gerechten, vaak toebereid met vele soorten vis en verse groenten uit met geothermische energie gestookte kassen. Het vlees komt van lammeren, de nog oorspronkelijke IJslandse Vikingpaarden en de naar patrijs smakende papegaaienduikertjes, die in het zachte seizoen bij miljoenen naar IJsland komen, eigenlijk om te overwinteren.
Vikingfeest
Wie houdt van een uitgelaten Vikingfeest in Viking-outfit, die moet in Reykjavik het beroemde Vikingrestaurant 'Fjörukrain' bezoeken. Iedere gast krijgt aan tafel een papieren Vikingmuts opgezet en dan is het leve de lol met 'duivelse drankjes' en uitbundige IJslandse meedeiners.
Maar met hart- en geeststrelende muziek,- dans,- en theateroptredens barst straks het eigenlijke feest pas los. Nieuwe gebouwen zijn zelfs verrezen voor bijzondere exposities. Bij alle festiviteiten vormen de elementen aarde, vuur, water en lucht steeds het uitgangspunt. Vanwege 1000 jaar Christendom krijgen ook alle kerken in Reykjavik een fikse opknapbeurt. Zelfs de kathedraal van monseigneur Gijsen, nu bisschop van IJsland, ging vooruitstrevend in de steigers.
Reykjavik
heeft prachtige kerken, zoals hier de uit 1937 stammende Lutherse Hallgrimskerk
met zijn bijzondere, 73 meter hoge toren. Op de voorgrond een van IJslands
ontdekkers van Noord Amerika, Leifur Eiriksson.
Genieten van veel cultuur, maar ook winkelen doe je in IJslands hoofdstad met het grootste plezier, temeer vanwege de vele belastingvrije aanbiedingen voor toeristen. Er is voorts een ruime keuze aan onderkomens, variërend van internationale standaardhotels tot kleinere hotels en gezellige pensions. Het grootste park is bovendien een fraaie camping rijk. Lang in een isolement verkeerd haalt Reykjavik de moderne tijd snel in. Bijvoorbeeld heel up to date met een club voor erotisch entertainment, genaamd Clinton!
Inlichtingen Icelandair, tel:020-6270136 of: 020-6202370.
(eigen foto's)
Publicatiedatum = 18 december 1999
