Het is komen of gaan in Hongkong
door Peter Babbéko
HONGKONG
"Gaan we of blijven we." Dat is vrij naar Hamlet de kwestie waarvoor bewoners
van Hongkong de komende maanden staan. Aan de soms wel een kilometer lange
rijen mensen voor overheidsgebouwen, kan worden afgeleid dat een groot deel
van de bevolking voor juni volgend jaar haar biezen pakt. Dan nemen na precies
een eeuw de Chinese buren het bestuur van de Britse Kroonkolonie over.
Het gaat de bewoners die nu geduldig in de rij staan vooralsnog om een
Brits paspoort. Daarmee kunnen ze als de nood in Hongkong aan de man komt
onmiddellijk een goed heenkomen zoeken. De Britse premier Major heeft eerder
dit jaar bij een bezoek aan Hongkong laten weten alle medewerking te zullen
verlenen voor het verstrekken van zo'n Brits reisdocument.
Het zijn op dit moment vooral de Chinese bewoners van Hongkong die aan
een mogelijk vertrek denken. Ondanks de beloften van de toekomstige machthebbers,
dat er voorlopig in de Kroonkolonie niets veranderd en dat onder meer de
vrije handel wordt toegestaan, maakt de bevolking zich toch een beetje zorgen.
Vloot
Het vertrouwen in de machthebbers in de Chinese Volksrepubliek is fors
gedaald na de dreiging begin dit jaar met Chinese oorlogsvloot voor de kust
van Taiwan. Het liep met een sisser af, maar toch... De Hongkong Chinezen
zijn er wel zenuwachtig van geworden.
Voor ongerustheid is geen enkele reden, zo probeert Stephen Wong van het
bureau voor toerisme in Hongkong mogelijke toeristen op hun gemak te stellen.
"Er komen juist veel voormalige Hongkong Chinezen terug naar 'huis'. Politiek
laat ze koud", legt hij uit. "Als ze maar geld kunnen verdienen." Al de
familieleden van Wong uit onder meer landen als Australië, Canada en Engeland
zijn op de terugweg.
Wong vergeet er echter bij te zeggen dat zij allemaal over een Brits paspoort
beschikken. Ze kunnen dus weer zo vertrekken als het leven onder de nieuwe
machthebbers tegenvalt. Dat geldt, zoals eerder al bleek, nog lang niet
voor alle inwoners van de stad. Voor de toeristen maakt het nu nog niet
uit. Ze zijn nog steeds van harte welkom.
Ze komen bijna allemaal binnen op de veel beschreven luchthaven van Hongkong.
De Boeing 747-400, één van de nieuwere vliegtuigen van luchtvaartmaatschappij
Cathay Pacific duikt bij aankomst als het ware de stad in. De piloten ontwijken
met hun toestel een paar heuvels, enkele flatgebouwen, een verkeersweg en
komen met hun lading keurig aan de grond op de enige start- en landingsbaan
van de luchthaven.
Het nieuwe vliegveld verrijst op een eiland voor de kust.
Voor de luchtvaartmaatschappij is de landing een peulenschilletje, want
Hongkong is de thuisbasis. Toch blijft zo'n landing voor de gemiddelde passagier
even slikken. Maar het is tevens een ervaring die niet snel zal worden vergeten.
Over enkele jaren zal deze sensatie tot het verleden behoren. Dan is de
nieuwe luchthaven klaar.
Welbehagen
Het vliegveld verrijst op een eiland voor de kust. De toekomstige machthebbers
uit de Volksrepubliek zien met welbehagen toe op de ontwikkeling van de
nieuwe luchthaven. Ze hebben niet alleen toestemming voor de aanleg gegeven,
maar hebben er ook voor in de buidel getast.
Voor bezoekers heeft Hongkong, een stad die is gebouwd op een aantal eilanden,
veel te bieden. Voor een tropische vakantie is Hongkong echter een verkeerde
bestemming. Er is in de dichtbebouwde metropool geen plaats voor stranden.
Alleen aan de rand van de stad zijn er een paar zandstrandjes. Maar daarvoor
komt de toerist niet naar Hongkong.
Het verrassende van de plaats is dat je je op het ene moment in New York
waant en dan weer in een Chinees dorp met een vissershaven en een verrukkelijke
markt. Een paar straten verder zijn weer winkels te vinden, die in de dure
wijken van Parijs of Londen niet zouden misstaan. Fascinerend. En dat alles
op een klein stukje grond.
Naast de soms kolossale kantoorgebouwen op het stadsgedeelte Hongkong-eiland
staan nog steeds oude koloniale bouwwerken van de Engelsen. Helaas moeten
deze stukjes geschiedenis steeds vaker plaats maken voor nieuwbouw. Er is
in de stad zelfs zo'n gebrek aan ruimte dat een begrafenis een vermogen
kost. Veel Chinezen geven ruim een miljoen gulden uit voor zo'n plekje voor
later. Lichamen van minder kapitaalkrachtige overledenen worden na zeven
jaar geruimd.
Geld
Er wordt op dit eiland zeer, zeer veel geld verdiend. En dat willen de
inwoners graag laten zien. Wat wij hier protserig noemen is daar het absolute
einde. Goudkleurige Rolls Royces, de duurste Italiaanse en Duitse automerken
staan achter en naast elkaar in de file. En dat terwijl er op auto's een
belasting van honderd procent wordt geheven.
Het zijn met name Chinezen die graag laten zien hoe goed ze het hebben.
Of dat volgende zomer ook nog kan is nog maar de vraag, waarop alleen de
nieuwe machthebbers het antwoord weten. Maar vooralsnog voelen de bewoners
van Hongkong zich uitstekend, bijvoorbeeld in het oude Hongkong.
Kow Loon vanaf de berg de Peak, met prachtig uitzicht over de stad.
Na bijvoorbeeld een tocht door de haven kan worden uitgestapt in Kow Loon.
Dit is het echte oude Hongkong. Er is een prachtige en kleurrijke Chinese
wijk. Er zijn oude Engelse panden, waarin dikwijls zeer dure hotels zijn
ondergebracht. Naast mooie winkelstraten zijn er ook kleine Chinese eethuisjes
te vinden en buiten staan stalletjes met allerhande koopwaar.
Voor elke beurs is er wel wat te koop, maar elektronica is niet echt voordelig
meer. Behalve natuurlijk als het gaat om zogenaamde neppers; nagemaakte
merkartikelen, zoals horloges en kleding. Maar zo'n aankoop kan problemen
opleveren bij thuiskomst op Schiphol.
Vanaf de Peak, een hoge berg aan de rand van de city, hebben bezoekers
een prachtig uitzicht over de stad. Daarbij moet wel het weer in de gaten
worden gehouden, want bij bewolking valt er niet veel van de omgeving te
zien. Een attractie die zeker niet mag worden overgeslagen is de vogeltjesmarkt
in de Chinese wijk.
Trots
Het is een maf gezicht om te zien hoe oude mannetjes hun vogeltjes uitlaten.
Ze nemen de diertjes trots mee naar hun gevederde lotgenoten, die vaak in
schitterende bamboekooitjes zitten. Veelal zie je de mannen met hun kooitjes
op straat lopen, want de taxichauffeurs vragen extra geld om de kooitjes
mee te nemen.
Hongkong kan ook uitstekend dienen als springplank naar het 'echte' China.
Na een veertien uur durende rechtstreekse vlucht van Amsterdam naar Hongkong
is het nog maar een klein sprongetje met een vliegtuig van Dragon Air (een
dochtermaatschappij van Cathay) naar Peking, de hoofdstad van de Volksrepubliek.
De vlucht duurt ruim twee uur.
Na aankomst in Peking, geschat wordt dat deze wereldstad negen tot tien
miljoen inwoners telt, gaat het met de auto via een moderne achtbaans snelweg
richting centrum. Aan weerskanten van de weg staan onderkomens van bekende
internationale bedrijven. Ook staan er veel hotels. In de verte rijst de
stad op met een skyline, zoals die van elke grote stad.
Er rijden geen oude krakkemikkige auto's rond, zoals in het oostblok, maar
moderne wagens van bekende Duitse merken. Pas vlak bij de stad vallen de
enorme aantallen fietsers op. Die krijgen er, in tegenstelling tot in ons
land, alle ruimte. Over brede stroken, waar alleen wielrijders mogen komen,
banen ze zich een weg door de straten.
Streng
Het centrum van Peking ziet er indrukwekkend uit. Alle overheidsgebouwen
zijn gebouwd in de bekende stijl; groot, streng en met veel zuilen en trappen.
Onderkomens waar je niet voor de gezelligheid naar binnen gaat. De meeste
van deze bouwsels staan aan het grootste plein van de wereld: het Plein
van de Hemelse Vrede.
Schitterend om te zien is het volk op het plein. Ze bestaan uit verschillende
bevolkingsgroepen afkomstig uit alle delen van China. Ze zijn veelal een
dagje uit en staan keurig in de rij om het graf van de grote roerganger
Mao te mogen bezoeken. Ondanks het feit dat hij tijdens z'n bewind wel eens
wat steekjes heeft laten vallen, wordt hij nog steeds gezien als de grote
leider.
Tegenover het graf is de Verboden Stad. De Verbonden Stad bestaat uit een
verzameling paleizen, waar onder anderen de laatste Chinese keizer heeft
gewoond. Er komt geen eind aan het aantal gebouwen, die eigenlijk allemaal
op elkaar lijken en waar de bezoekers niet in mogen.
Erg rouwig hoeven de kijkers daarover niet te zijn, want de meeste bezienswaardigheden
zijn tijdens het communistische bewind weggehaald of zoekgeraakt. Wie een
idee wil hebben hoe de mensen op het platte land leven, kan een twee uur
durende trip naar een gedeelte van de Chinese Muur maken.
Troep
De wegen zijn redelijk onderhouden en langs de weg zijn talloze dorpjes
en nederzettingen. Het lijkt er op dat de Chinezen hun afval uit de ramen
gooien of gewoon langs de weg achterlaten. De troep is onvoorstelbaar. Dat
maakt de tocht er helaas niet mooier op. Maar De Muur maakt veel goed.
Niemand ontkomt aan de vraag wie dit allemaal heeft bedacht. De muur is
vijfduizend kilometer lang en is al tweeduizend jaar oud. Onvoorstelbaar,
wat een klus. Een wandeling op de muur is ook een heel karwei. De weg is
stijl en de traptreden zijn bijna niet te belopen. Maar een klein stukje
wandelen op de muur moet lukken. Al is het alleen maar voor de verhalen
thuis.
"De astronauten zagen de muur vanaf de maan, maar ik liep er op."
Cathay Pacific vliegt 4 keer per week van Amsterdam direct naar Hongkong.
Vliegtijd circa veertien uur. Telefoon: 020-6535225.
Inlichtingen: Een visum voor Peking is verkrijgbaar bij de Chinese ambassade
in Den Haag. Het is ook mogelijk een visum voor Peking in Hongkong aan te
vragen.
Publicatie datum = 29-06-96
