Bloemen en vergezichten
in het land van Shakespeare

door Thea Detiger

Niet ver van het toeristische Stratford-upon-Avon midden in het land van Shakespeare ligt Hidcote Manor Garden. Hidcote en Sissinghurst zijn de beroemdste tuinen van heel Engeland. Van beide tuinen is een enorme invloed uitgegaan die ook in de Nederlandse tuinkunst duidelijk merkbaar is. De door muren en hagen omsloten tuinkamers, de symmetrie, de hang naar formele vormen en de specifieke elementen: geur, kleur en klaterend water, zijn geïnspireerd op deze voorbeelden.

Tuinliefhebbers van over de hele wereld komen dan ook om het wonder van Hidcote te aanschouwen, dat nu gerund wordt door de National Trust. Ondanks de druilerige regen schuifelden bezoekers van alle windstreken behoedzaam over de modderige paden en glibberige stenen, van Japanners tot Italianen. Het was druk in Hidcote, maar nog niet zo'n gekkenhuis als Sissinghurst waar allerlei restricties gelden met betrekking tot toelating en het fotograferen met statief.

Lawrence Johnston

Hidcote werd in 1907 aangelegd door Lawrence Johnston, een avontuurlijke vrijgezel die in Frankrijk werd geboren uit Amerikaanse ouders, maar een typisch Engelse opvoeding kreeg. Hij studeerde in Cambridge, diende in de Zuid-Afrikaanse Oorlog, en kwam op zijn 35ste met zijn moeder op Hidcote wonen midden in de Cotswolds. Daar begon hij voortvarend aan de aanleg van de tuin, bijgestaan door een hechte groep vrienden die zijn belangstelling voor tuinen, schilderen en tennissen deelden.

In 1913 was de tuin in grote lijnen klaar. Hij had (en heeft) àlles. Naast de beslotenheid van intieme tuinkamers is er de ruimte van brede lanen en grasvelden, en naast een verbluffende verzameling bloemen en planten zijn er magnifieke vergezichten over het omringende landschap. Johnston was altijd op zoek naar nieuwe planten en ging er twee keer zelf voor op expeditie: in 1927 naar Zuid-Afrika en in 1930 naar China. Tal van planten kregen zijn naam of die van Hidcote. In zijn tuin bloeit ook de roos 'Bobbie James' genoemd naar zijn vriend dominee Robbert James uit Richmond. En de exotische blauw/gele tuin met yucca's en palmen noemde hij naar zijn moeder 'Mrs Winthrop'.

Na de Eerste Wereldoorlog, waarin hij als majoor gewond raakte, begon hij aan een tweede tuin in Zuid-Frankrijk: Serre de la Madonne, niet ver van Menton. Daar bracht hij de winters door en legde hij zich toe op planten die een gematigder klimaat nodig hadden. Tot zijn dood in 1958.

Eén van zijn eerste aanplanten was de enorme Libanese cederboom die nu de oude tuin vlak achter het landhuis domineert. De tuinkamers vertonen een bijzondere vermenging van wild en formeel, en lopen vaak heel verrassend in elkaar over. Net als je denkt dat je dood loopt, is er weer een geheimzinnige deur in de muur of een verborgen poortje in de heg dat naar een volgende kamer leidt. Uiteindelijk komt alles uit op lange, rustgevende graslanen, die ruimtelijke zichtassen vormen.

Kasteel Warwick

Het visitekaartje van Hidcote zijn de twee grote vogels geknipt uit de heg tussen de Fuchsiatuin en de spiegelvijver. Dergelijke vogels troffen we ook aan in de Pauwentuin van het nabijgelegen Kasteel Warwick. In dit grootste middeleeuwse kasteel van Engeland herleeft met behulp van wassen beelden de Britse geschiedenis van 1068 tot 1901. De laatste graaf van Warwick verkocht het kasteel in 1978 voor 2,5 miljoen pond aan Madame Tussaud, die maar liefs een half miljoen per jaar nodig heeft voor het noodzakelijke onderhoud. Behalve de Pauwentuin, waarin ook 40 échte pauwen rondlopen en die eind 18de eeuw werd aangelegd door Capability Brown met een landschappelijk uitzicht op de rivier de Avon, is er een Oranjerie en een Victoriaanse rozentuin. In die laatste zien we een lange rozentunnel, rozenslingers en rozenbogen.

Stradford-upon-Avon

Wie de Avon volgt richting Stradford komt in het domein van William Shakespeare. Ieder huis waaraan ook maar even de naam van Shakespeare kan worden verbonden is (tegen betaling) voor toeristen opengesteld. Bij het huis waar zijn echtgenote Anne Hathaway met haar moeder heeft gewoond, is een traditionele Engelse cottage-garden aangelegd. Shakespeare moest met de zwangere Anne trouwen toen hij 18 en zij 26 was. Terwijl zij in Stradford voor hun drie kinderen zorgde, woonde hij in Londen en schreef toneelstukken.

Bij het huis van Thomas Nash (die in 1626 met Shakespeare's kleindochter Elizabeth Hall trouwde, is een fraaie openbare tuin aangelegd en ook een kleurrijke, formele knott-garden in de Elizabeth-stijl. Binnen lage buxusheggetjes vormen honderden éénjarigen een vrolijke aanblik. Hier zou het huis hebben gestaan waar Shakespeare in 1616 stierf.

Wat de bewoners van Stradford zelf van hun tuinen maken, is te zien als je een boottochtje over de Avon boekt.

INFO:

•Hidcote Manor ligt bij Chipping Campden in Glouceshire. tel. 01386-438333. Dagelijks geopend behalve di en vrij van 11-19 uur. Entree £ 5.50. •Warwick Castle ligt bij Warwick tel. 01926-406600. Dagelijks geopend entree £ 5.95. •Voor de diverse huizen van Shakespeare in Stradford-upon-Avon zijn combinatiekaartjes te koop. •Een mooie kasteeltuin is die van Blenheim Palace, het familiehuis van Churchill, met waterterrassen, een Italiaanse tuin, een rozentuin, een arboretum, een cascade, een doolhof en een meer (vlakbij Oxford).

Het dichtsbijzijnde vliegveld is Birmingham, waarop Air UK sinds kort dagelijks vluchten uitvoert.

Publicatiedatum = 19 juli 1997

terug Groot-Brittannie intro