Een koninklijk landjuweel

OSBORNE HOUSE

door Willem Kool

ISLE OF WIGHT - Het meest cosmopolitische huis van de Britse koninklijke familie wordt Osborne House op het Isle of Wight (Eiland van Wight) voor de Engelse zuidkust genoemd. En dat is te zien. Een Italiaans palazzo met in het uitgestrekte park een nagemaakt Zwitsers huis Swiss Cottage voor de kinderen. Het vrijwel totaal opgeknapte landjuweel biedt zowel cultuur-, natuur- en monarchieliefhebbers een uitstapje dat meer dan de moeite waard is. Een interessante dagtrip op iets meer dan een uur afstand van Londen.

Osborne House ...koningin Victoria kwam er graag en vaak...

Koningin Victoria beleefde in Osborne House haar gelukkigste momenten met haar uitgebreide gezin. Zij kwam er veel en graag. Hoe bijzonder het buitenverblijf haar beviel, blijkt uit haar verjaardagsfeesten. Deze werden vanaf 1848 tot de dood van haar echtgenoot prins Albert in 1861 jaar in jaar uit op het prachtige buiten gevierd. Zij stierf er te midden van haar familieleden op 81-jarige leeftijd op 22 januari 1901.
Osborne House was voor koningin Victoria met Balmoral Castle in Schotland een ideale toevluchtsplek om niet te ver van het hectische Londense politieke gewoel zichzelf te kunnen zijn. Wat voor onze koningin Wilhelmina paleis Het Loo was, was voor Victoria Osborne House: een vriendelijk, warm huis hoog op een heuvel gelegen in de natuur met uitzicht op de zee.

Toevluchtsoord

De vorstin van het Britse wereldrijk schilderde er, maakte lange wandelingen over het uitgestrekte ruim 138 ha grote landgoed en baadde er middels een speciale op rails gebouwde badmachine in zee. Toen Victoria in 1840 de Duitse prins Albert van Saxen-Coburg trouwde, had zij drie grote onderkomens om in te leven: Buckingham Palace, Windsor Castle en de Royal Pavilion in Brighton. Een privé-leven, waar beiden zo naar verlangden, was onmogelijk.

Door twee bezoeken aan het Eiland van Wight, het warmste en zonnigste deel van Engeland, was haar interesse in het eiland aangewakkerd. Het voordeel was dat het niet te gek ver weg van Londen lag. En de privacy was verzekerd. "Het is onmogelijk een lieflijker plek te vinden. Wij kunnen wandelen zonder gevolgd of bestookt te worden door het volk", schreef Victoria. Prins Albert en zij hadden Duits als voertaal evenals aanvankelijk hun negen kinderen en 37 kleinkinderen. De Eerste Wereldoorlog bracht hierin uiteindelijk verandering.

Naaldrotsen op het eiland Wight. Foto's: Peter Williams, Mike Hesketh-Roberts e.a.

De koningin kocht Osborne House in 1845 van Lady Isabella Blachford. Ook werd het naburige Barton Manor aangeschaft dat dienst deed als koninklijke boerderij en onderkomens van het personeel. Victoria en Albert transformeerde het wat oubollige huis in een Italiaans palazzo met dito tuinen en zinken beelden waarvan het uitzicht de bezoekers deed denken aan de Golf van Napels. Alleen keken gasten hier uit op het water van de diepblauwe Solent en Britse oorlogsschepen op weg naar Southampton.

Het huis heeft de laatste jaren een ingrijpende restauratie ondergaan. Een deel van de buitengevel wordt momenteel onder handen genomen om de kleur van warme gele steen weer terug te brengen. Het interieur is geheel in oude stijl teruggebracht waarbij de in 1890 gebouwde Durbar Room het indrukwekkendst is. De nieuwe vleugel is het levende bewijs dat koningin Victoria gefascineerd was door de Indiase cultuur.

Ganesha

Sinds zij in 1876 tot keizerin van India was uitgeroepen, wilde zij dit uitgestrekte land en haar inwoners beter kennen. Omdat zij nooit naar India is geweest, haalde zij de architectuur, de kunsten en de mensen naar Osborne House. De Durbar Room is geheel van Indiase ornamenten voorzien en deed dienst als officiële ontvangst- en feestzaal. De bijzondere decoratie bevat onder meer de Indiase symbolen van Ganesha de olifantgod voor goed geluk en een pauw. De zaal doet nu dienst als tentoonstellingsruimte waarbij bezoekers via computergestuurde panelen kunnen zien hoe de Indiase kunstvoorwerpen tot stand zijn gekomen.

In de gang naar de Durbar Room hangen vele portretten van Indiase hovelingen en maharadja's. Koningin Victoria blijkt in tegenstelling tot vele van haar landgenoten het Indiase hofpersoneel nooit te hebben gediscrimineerd. Sterker nog, geheel tegen de adviezen van haar racistische staf in, die de Indiërs uitscholden voor negers, benoemde zij bediende Abdul Karim tot haar persoonlijk secretaris voor Indiase Zaken. Hij leerde haar ook op hoge leeftijd zelfs Indiaas te spreken. Op het einde van haar leven was Victoria altijd door Indiase lakeien omringd. Een goede huisvriend was maharadja Duleep Singh die haar de wereldberoemde Koh-I-Noor-diamant schonk.

Alles in het Osborne House, dat na de dood van Victoria aan het Britse volk is gegeven, is uit haar tijd of later in dezelfde tijd teruggebracht. Dit geldt ook voor de tuinen en de prachtige bloemen erin. "Er is maar één leugen en dat zijn de tulpen die uit Nederland komen", lacht de Canadese hovenier Deb Goodenough. Zo kweekt zij de koninklijke witte myrtle die bij alle koninklijke bruiloften wordt gebruikt. De bloemetjes vertegenwoordigen de onschuld van de bruid. Het verwerken van myrtle in boeketten is een oude Duitse traditie die ook is gebruikt bij het huwelijk tussen prinses Diana en prins Charles. Met verse bloemen van Osborne House uiteraard.

Reisaanwijzingen: Per trein vanuit Londen vanaf Waterloo in een uur naar Southampton waar meteen op het einde van het perron de 15 minuten durende overtocht per Fastcat-ferrie naar het Eiland van Wight kan worden genomen. De overtocht per auto plus vier personen kost 15 pond. Toegang Osborne House: 7,20 pond voor volwassenen en 5,90 voor 65-plussers.