Risico's vooral bij last-minute-vluchten onderschat

Pas op voor tropische ziektes

door Thijs Jansen

Wie verre reizen maakt moet goede voorbereidingen treffen. Dit geldt zeker ten aanzien van de gezondheid.

Steeds meer toeristen lopen de kans in een tropisch land een ziekte op te lopen door onvoldoende zich voor te bereiden. Volgens de medische dienst van de GGGD in Amsterdam komt dit vooral door de toename van het aantal mensen dat gebruik maakt van zogenoemde last-minute-aanbiedingen.

"Vakantiegangers gaan met zulke aanbiedingen voor betrekkelijk lage prijzen op het allerlaatste moment op pad. Dit houdt voor tropische bestemmingen onder meer in dat bijvoorbeeld te laat of zelfs helemaal niet aan de noodzakelijke anti-malaria-kuur wordt begonnen. Met alle ernstige gevolgen van dien," aldus Herbert Schilthuis, coördinator van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering bij de GGGD in Amsterdam.

Herbert Schilthuis: "Zelfs pootje baden is gevaarlijk."
(foto Thijs Jansen)

Hier komen regelmatig meldingen binnen van landgenoten die een ernstige aandoening in een ver vreemd land hebben opgelopen. Relatief hoog scoren besmettelijke ziekten.

De meldingen daarvan komen met name via de (huis)artsen bij het centrum binnen. Schilthuis: "En het aantal meldingen en de ernst van de aandoeningen doen de medisch specialisten momenteel de schrik om het hart slaan." Schilthuis vindt het daarom tijd om aan de bel te trekken. "Zo is het aantal aangiften van malaria in de afgelopen tien jaar bijna vertwintigvoudigd; van 16 in 1970 tot 313 in 1995," zo weet hij.

Ook het aantal aangiften van buiktyfus neemt volgens de Amsterdamse GGGD-medewerker toe "Van 23 patiënten in 1970 tot 63 in 1995." Reizigersdiarree lijkt nog één van de meest onschuldige aandoeningen onder vakantiegangers in het buitenland te zijn.

"Zo kunnen besmet voedsel en drinkwater voor besmettelijke geelzucht (hepatitis), buiktyfus, cholera en honden- en vossenlintworm zorgen. Dat laatste kunnen toeristen al in Midden-Europa oplopen. De lintworm kan schade veroorzaken aan de organen."

Ook insecten zijn vaak de bron van een ernstig ziekte in het buitenland. Net als malaria wordt knokkelkoorts door muggen verspreid. Gele koorts komt dan ook nog als dodelijke aandoeding voortgebracht door insecten om de hoek kijken.

Voor sommige bestemmingen is inenting tegen gele koorts zelfs verplicht. De toerist krijgt anders geen toegang tot het te bezoeken land. Dat geldt met name voor een aantal Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen, waaronder Suriname.

In veel landen, ook in de ons omringende, komt hondsdolheid voor. Deze ziekte treft men ook bij andere dieren dan uitsluitend honden aan. Alle zoogdieren die aan rabiës lijden, kunnen de ziekte op andere dieren én de mens overbrengen. Vermijd dan ook zo veel mogelijk contact met dieren in streken waar hondsdolheid heerst!

"De lijst met kwalen is nog niet af, meldt Herbert Schilthuis. Wat te denken van overdraagbare aandoeningen als gevolg van seks. Besmetting met aids wordt nog te vaak onderschat.

In Afrika, Azië, Latijns-Amerika, Oost-Europa en het Caraïbisch gebied komt het aidsvirus op veel grotere schaal voor dan gedacht. Ook onder heteroseksuele bevolkingsgroepen. Onbeschermd seksueel contact is zeker in die landen levensgevaarlijk!

Dan zijn er volgens Schilthuis nog ziekten met een uiteenlopende manier van overdracht, bijvoorbeeld difterie. In ons land gelukkig een uitgeroeide ziekte, maar wie zich nooit tegen difterie heeft laten inenten, wordt aangeraden dit in verband met een buitenlandse vakantie alsnog te laten doen. Een dergelijke inenting wordt gecombineerd met die tegen tetanus en kinderverlamming.

Tijdens het droge seizoen komt een vorm van hersenvliesontsteking in epidemieën voor in delen van West-, Centraal- en Oost-Afrika. Ook in andere delen van de wereld komen af en toe epidemieën voor. Pootje baden, zwemmen in bepaalde delen van Afrika, Midden- en Zuid-Amerika en het Midden- en Verre Oosten kan een ernstige wormziekte tot gevolg hebben, bilharziasis. Chloorbaden en de zee zijn wel veilig.

En wie na een voorspoedige reis in het vliegtuig naar huis opgelucht adem haalt, kan nog van een koude kermis thuiskomen. Vliegtuigen zijn dikwijls een bron van besmetting. Ongemerkt kunnen reizigers elkaar via de airconditioning aansteken met bijvoorbeeld tuberculose.

Iedereen die na thuiskomst gaat sukkelen, koorts krijgt of een zeurderige kwaal onder de leden heeft, doet er verstandig aan bij de huisarts te melden dat er zojuist een verre reis is gemaakt. Niet alleen kan de kwaal zo wellicht beter worden behandeld, ook eventuele epidemieën kan dan direct de kop worden ingedrukt. Inlichtingen: 0900-9584 of bij de huisarts.

Publicatiedatum = 19 september 1998