In de kou

door Nico Terpstra

Het is in deze tijden misschien goed om nog even stil te staan bij de effecten van kou op het menselijk lichaam. Of je nu gaat skiën, schaatsen of op een andere manier van de winter gaat genieten, kou kan een verraderlijk probleem zijn. Denk even aan het mooie sprookje van het 'Meisje met de Zwavelstokjes' die bevangen door de kou langzaam in een hele mooie droom wegglijdt en geen reden ziet om zich tegen het doodsgevaar te weer te stellen.

De kou waaraan ons lichaam bloot staat, is het product van de temperatuur van de lucht en de windsterkte. Beschutting en de juiste kleding is het enige wat ons tegen bevriezen in extreme omstandigheden kan beschermen. Waar het lichaam zelf moeilijk zijn warmte kan brengen (in de tenen en de vingers, in het topje van de neus, de wangen en beide oren) is de dreiging van bevriezing gevolgd door het afsterven van weefsel het grootst.

Bij bevriezing is er in eerste instantie een felle pijn in het aangedane lichaamsdeel te voelen, een waarschuwingssignaal dat niet genegeerd mag worden. Doe handen in de oksels, bedek en verwarm aangedane gedeelten van het gelaat en breng zo snel mogelijk voeten op temperatuur, desnoods tegen de blote buik van een ander. Bij verdenking van echte bevriezing (de pijn is dan weer verdwenen) zo snel mogelijk naar een ziekenhuis.

Behalve deze lokale problemen kan ook het lichaam als geheel aan de kou bezwijken. Onderkoeling betekent een daling van de lichaamstemperatuur en indien een kritisch omslagpunt wordt bereikt, kunnen bepaalde vitale processen zodanig verstoord worden dat de dood er onherroepelijk op volgt. Het is daarom absoluut noodzakelijk om snel weer opgewarmd te worden met behulp van een warm bad of tenminste warme dekens. Natte kleding moet dan wel zo snel mogelijk omgewisseld worden voor iets droogs. Een warme drank helpt het proces versnellen.

Publicatiedatum = 20 december 1997

terug Gezond op Reis intro