Hoog in de bergen door Nico Terpstra, arts Wanneer je als Nederlander in de Rockies wilt skiën of in Tanzania de Kilimanjaro wilt beklimmen of een trek door de Himalaya wilt maken, altijd zul je met het verschijnsel hoogteziekte rekening moeten houden. De oorzaak van hoogteziekte is nog altijd niet opgehelderd, al is wel duidelijk dat om meerdere redenen de druk in de hersenen oploopt hetgeen tot ernstige hoofdpijn, misselijkheid (en braken) en in het ernstigste geval tot ademnood en coma kan leiden. Hoe hoger hoe minder zuurstof, dus elke inspanning kost ook nog eens extra veel moeite. Ikzelf heb de milde vorm van hoogteziekte wel eens meegemaakt tijdens een treinreis in Peru, waarin we binnen een dag van de op zeeniveau gelegen hoofdstad Lima via de hoogste treinpas op aarde (op circa 4800 meter hoogte) naar de hoogvlakte tussen twee bergketens vervoerd werden. Zo snel stijgen is de hoofdoorzaak van hoogteziekte en een dergelijk tripje is voor een inwoner van de lage landen dan ook vragen om problemen. Er is bij het optreden van hoogteziekte maar een oplossing: afdalen. Gelukkig voor mij lag die hoogvlakte weer beduidend lager dan de eerst bereikte 4800 meter. Over de oorzaak van hoogteziekte zijn verschillende theorieën: het is bekend dat degenen die op hoogte in de problemen raken ook meer vocht vasthouden en dus minder plassen. Mogelijk speelt een in het hart aangemaakt hormoon, dat het uitscheiden van urine mede regelt, hierbij een rol. Andere onderzoekers houden het voornamelijk op een door zuurstoftekort veroorzaakt probleem. Een derde theorie is analoog aan caissonziekte, namelijk dat stikstof in het bloed als gevolg van lagere luchtdruk (net als een geopend cola-flesje) belletjes maakt die in het hoofd en de longen voor ernstige problemen kunnen zorgen. Hoe vermijd je de problemen van hoogteziekte: * begin niet al te hoog (liefst ruim onder de 3000 meter) en geef je lichaam minstens een dag de tijd om aan de nieuwe situatie gewend te raken; * doe het kalm aan: het zuurstofgebrek kan je parten spelen; * stijg niet meer dan zo'n duizend meter in één dag en slaap zo laag mogelijk want tijdens de slaap daalt de zuurstofconcentratie in het bloed nog verder; * roken en drinken verergeren het probleem; * overweeg medicijnen tegen hoogteziekte (de bekendste zijn het tegen de oogziekte glaucoom werkzame Diamox en het zware corticosteroid Dexamethason). Overigens ben ik wel eens Amerikaanse amateurs tegen gekomen die de Kilimanjaro wilden beklimmen met Dexamethason als medicijn zonder zich bewust te zijn van de ernstige problemen die onbegeleid gebruik van dit medicijn kan opleveren. Altijd eerst een arts raadplegen!!! Publicatiedatum = 22 november 1997