Blaren

door Nico Terpstra, arts

Vierdaagse-lopers. Skiërs. Wandelaars in Engeland. Jungle-trekkers in Sumatra. Elfsteden-schaatsers. Iedereen kent zijn eigen verhaal over blaren en het pijnlijke ongemak dat ze lopers, skiërs en schaatsers bezorgen. Blaren worden veroorzaakt door wrijving op een plaats die daar niet aan gewend is, als gevolg van slecht passende schoenen (te nauw of te ruim), schurende sokken en/of een afwijkende vorm van bepaalde voetbotjes. Met name lange wandeltochten op hellingen naar beneden zijn berucht.

Een blaar ontstaat op de huid doordat de ongewenste wrijving de huid gaat irriteren, waarna er tussen opperhuid en onderlaag een holte gevuld met lymfe-vocht ontstaat. Wanneer de huid nat is, treedt er meer wrijving op en zal er eerder een blaar verschijnen. Doordat de 'buitenlaag' van de blaar als gevolgd van de opgetreden splitsing geen voeding meer uit de onderlaag kan krijgen, zal deze opperhuid binnen enkele dagen afsterven, terwijl zich op de 'bodem' van de blaar alweer een nieuwe opperhuid aan het vormen is.

Het is natuurlijk zaak om blaren te voorkomen. Vrijwel iedere wandelaar of schaatser heeft daarvoor zijn eigen methodes. Vóór alles uit gaat de noodzaak om lange looptochten alleen te maken met goed passend en lekker ingelopen schoeisel. Ook schaatsen of skischoenen moeten aan deze kwalificaties voldoen. Het verdient aanbeveling op verre reizen een tweede paar goed ingelopen schoenen mee te nemen. Elk soort schoeisel moet goed ventileren om vocht op de huid te voorkomen. Indien blaren een vaak terugkerend probleem zijn, kun je tape met talkpoeder op de bekende plaatsen aanbrengen.

Sokken moeten naadloos en goed passend zijn. Plooien geven na verloop van tijd ook extra wrijving. De voethuid moet gehard zijn, maar dikke eeltplekken moeten eerst verwijderd worden. De hele voet kan vóór de tocht het best met vochtabsorberende talk bepoederd worden. Gedurende de inspanning een keer van sokken verwisselen is zinvol.

Wanneer blaren eenmaal opgetreden zijn, dan is het zaak het 'dak' op zijn plaats te laten om als bescherming voor de daaronder liggende onderlaag te dienen. Op steriele wijze moeten aan weerszijden van de blaar twee gaatjes geprikt worden, waarna het vocht van centraal af naar buiten gedrukt kan worden. Ten slotte een speciale vochtabsorberende pleister of enkele elkaar overlappende strookjes gewone pleister om de pijnlijke plek te beschermen. Als het dak van de blaar toch al losgescheurd is, dan het ruwe onderliggende oppervlak goed schoonmaken en antiseptische crème aanbrengen onder een steriel gaas. In beide gevallen moet het verantwoordelijke schoeisel vervangen worden door een beter passend alternatief.

Publicatiedatum = 26 april 1997

terug Gezond op Reis intro