Warmte

door Nico Terpstra, arts

AMSTERDAM
Het is inmiddels wel bekend dat de mens oorspronkelijk uit zeer warme streken afkomstig is. De meeste geleerden plaatsen de herkomst van de eerste mensachtigen in de Oost-Afrikaanse Rift-vallei, die door Kenia en Tanzania loopt. Ik was daar precies een jaar geleden en het was inderdaad zo warm dat het eigenlijk niet leuk meer was. Gelukkig beschikt ieder mens nog over een aantal oeroude mechanismen, die het lichaam in staat stellen om zich aan de warmte aan te passen.

De methode waarmee het lichaam zich aan de veel warmere omstandigheden aanpast, heeft de hulp nodig van diverse organen. De zweetklieren leren snel om beter te werken, hart en bloedvaten kunnen al spoedig meer vocht opnemen uit maag en darmstelsel. Kortom, de vocht- en zouthuishouding verloopt stukken efficiënter.

De belangrijkste factor voor een succesvolle aanpassing aan een veel heter klimaat is de tijd die ons lichaam nodig heeft om deze oude aanpassingsmechanismen weer in werking te stellen. Gaat u deze zomer naar de warmte, bijvoorbeeld naar Atlanta, dan moet u zichzelf de tijd geven om het lichaam weer aan de 'oeromstandigheden' te laten wennen. Als u de tijd heeft, ga dan een paar weken eerder weg en doe elke dag wat meer in de hitte.

Heeft u die tijd niet, dan kunt u zich ook in Nederland al voorbereiden op extreme hitte, maar daarvoor dient u wel over een goede gezondheid te beschikken. Neem elke dag langdurig hete baden (temperatuur van 22°C) om het lichaam te 'leren' zijn warmte efficiënt af te geven. Daarbij moet een zo groot mogelijk deel van het lichaam onder water blijven.

Het drinken van voldoende vloeistoffen om uitdroging tegen te gaan is van het allergrootste belang. Alcohol verergert uitdroging en is dus ten zeerste af te raden. Drink altijd meer dan u van plan bent, want het lichaam heeft dit vocht nodig om het verlies door verdamping en zweten op te heffen. Ook het zoutverlies door zweten kan maar het beste snel gecompenseerd worden door bijvoorbeeld soepen en andere pittig gezouten etenswaren te consumeren.

Nog een kort woordje over airconditioning, een van de standaardvoorzieningen in elk Amerikaans hotel. Wanneer u nog nat van het zweet binnenkomt in een ruimte waarin de airco volop blaast, kunt u het door de versnelde verdamping van het vocht al snel onaangenaam koud krijgen en daardoor mogelijk allerlei spierpijntjes of lichte infecties oplopen. Lucht komt vaak zeer droog uit de airco en is dan verantwoordelijk voor de uitdroging van de slijmvliezen van mond- en keelholte, waardoor virusinfecties daar makkelijker kunnen toeslaan.

Gaat u langdurig in de zon plaatsnemen, zorg dan altijd voor optimale bescherming van de huid om verbranding of huidkanker tegen te gaan. Een hoed met brede rand is wel het minste, maar zonnebrand met een afdoende beschermingsfactor mag in geen enkele koffer meer ontbreken wanneer u naar warme zonnige oorden reist.

Publicatiedatum = 13-07-1996

terug Gezond op Reis intro