Binnenvaren via Seine is belevenis door Nelly Duijndam Parijs binnenvaren via de Seine is een belevenis. Vanuit het westen voert het langs de imposante nieuwe kantorenwijk La Défense, even later komt de Eiffeltoren in zicht en vervolgens duikt het Vrijheidsbeeld op. Er liggen veel bruggen over de Seine. De Pont Alexandre is de mooiste. Het goud op de beelden lijkt extra opgepoetst. Via een rondje om het Ile de France kan de Notre-Dame van alle kanten bekeken worden. Rondvaartboten en vrachtschepen varen af en aan. Parijs verkennen via de Parijse kanalen is veel minder bekend. De sluis la Briche aan de Seine, die ongeveer dertig kilometer westelijk van de Eiffeltoren ligt, vormt de toegang tot het Canal St. Denis en het Canal St. Martin. Dit laatste kanaal komt zes kilometer oostelijk van de Eiffeltoren via de sluis Arsenal weer in de Seine uit. Beide kanalen voeren dwars door Parijs en snijden een lus van de Seine af. Op de voorgrond van de Eiffeltoren de Pont Alexandre met de prachtige opgepoetste beelden. Rond 1800 is onder Napoleon een begin gemaakt met de aanleg van de kanalen. Ze dienden als aanvoer van drinkwater en voor transporten per boot. De rivier de Ourcq levert nog steeds het water voor deze kanalen. In 1821 werd het Canal St. Denis geopend en in 1825 was het Canal St. Martin bevaarbaar. Het Canal St. Denis is 6,6 kilometer lang, loopt van St. Denis aan de Seine tot het 19e arrondissement en heeft zeven sluizen met een gemiddeld verval van vier meter. De 7 sluizen worden dagelijks bediend van 6.30 uur tot 19.15 uur. Alle sluizen vanaf de Seine zijn te bereiken via een praatpaal of marifoonkanaal 20. Deze sluiswachter geeft bij de eerste sluis de aankomst van een schip door aan zijn collega's. De sluizen zijn acht meter breed. De maximale doorvaarthoogte is 4,44 meter en de diepgang is 2,60 meter. Het Bassin de la Villette verbindt de beide kanalen. Hierin bevindt zich de Pont de Crimée, die geheel automatisch bediend wordt. Een schip krijgt zes minuten de tijd voor passage. Dubbele sluizen Het Canal St. Martin is 4,5 kilometer lang en voert door een aantal arrondissementen. In dit kanaal liggen 9 sluizen met een verval van ongeveer drie meter per sluis. Er zijn vier dubbele sluizen, deze liggen boven elkaar. De sluizen worden elke dag bediend van 8.00 tot 23.00 uur. De drijvende bolders maken de doorvaart erg plezierig. Bij doorvaart moet per sluis vier gulden betaald worden. Dit wordt verrekend als de Parijse kanalen weer verlaten worden. De maximale breedte is 7,70 meter, de maximale hoogte is 4,27 meter en de maximale diepgang is 1,90 meter. De dubbele sluizen in Canal St. Martin zijn omzoomd door bomen. Om Parijs vanaf het water goed te beleven is het aan te bevelen om, komend vanuit het westen, de Seine op te varen tot de Pont de la Concorde. Hier voor een nacht aan te leggen aan de steiger van de kleine jachthaven, met zicht op de Pont Alexandre en de prachtig verlichte Eiffeltoren. De golfslag van de vele rondvaartboten moet voor lief genomen worden. Aan de binnenkant van de steiger is dit wat minder, maar dan is het uitzicht niet meer zo mooi. Eén overnachting kost hier tussen de twintig en dertig gulden, inclusief gebruik van douche. Elektriciteit en water moeten apart afgerekend worden. Hierna de Seine verder op varen tot één kilometer voorbij de Ile de la Cité, met de Notre-Dame, om aan bakboord het Canal de St. Martin binnen te varen. Direct na de sluis ligt de jachthaven van Parijs de Port Arsenal, hier kunnen ongeveer honderd schepen liggen. Reserveren is vaak noodzakelijk. Een overnachting kost zo'n tachtig gulden per nacht. Doorvaren kan ook, het kanaal gaat via een tunnel onder de Place de la Bastille door en komt anderhalve kilometer verder weer boven de grond. De tunnel is zestien meter breed en heeft een prachtige lichtval door de begroeide luchtkoepels in het dak. De dubbele sluizen zijn aan twee kanten omzoomd door bomen en de stalen boogbruggen vervolmaken het plaatje. Er staan altijd mensen naar het schutten te kijken. Veel schepen komen er niet doorheen, gemiddeld twintig per dag, meest rondvaartboten en wat jachten. Gezelligheid Het schutten bij de dubbele sluizen van Canal St. Martin trekt veel bekijks. Het is drie uur varen van de Seine naar het Bassin de la Villette. Hier mag aangelegd worden voor vijftien gulden per dag (voor een schip van zestien meter). Voorzieningen zijn er niet, maar het is er gezellig. Mensen flaneren langs de kade en zijn nieuwsgierig naar het doel van de reis of de herkomst van de boot. In het bassin worden roeiboten en kano's verhuurd. De metro ligt op vijf minuten loopafstand en het is slechts twee haltes naar het gare du Nord. Het Parc de la Villette (het wetenschappelijk en industrieel centrum met de Géode) ligt direct om de hoek. Een nadeel is dat het schip niet bewaakt wordt, maar doordat er veel mensen rondlopen, is er sociale controle. Het is de moeite waard om Parijs weer te verlaten via het Canal St. Martin om zo nog een keer door de dubbele sluizen en de tunnel te varen. Foto's: Nelly Duijndam Publicatiedatum = 23 oktober 1999 (Vaarkrant)