Lanceerbasis voor V2-raketten nu museum

door THIJS JANSEN

HELFOUT-WIZERNES - In een groots ondergronds bouwwerk kunnen bezoekers van La Coupole in Frankrijk sinds kort een vrij onbekende kant van de Tweede Wereldoorlog en de ruimtevaart ontdekken. Dat gebeurt aan de hand van twee thema's: de geheime Duitse wapens V1 en V2 en de min of meer vreedzame voortzetting van de ruimtevaart tot 1970.

La Coupole is een enorme ondergrondse lanceerbasis en is gebouwd in 1943 voor de lancering van V2 raketten. Het is in de afgelopen jaren opnieuw ingericht, nu als Historisch Centrum over de oorlog en de ontwikkeling van de raket. De verbouwing heeft ruim ƒ23 miljoen gekost.

La Coupole ligt op zo'n 5 kilometer van Saint-Omer in Pas-de-Calais. Na een twee jaar durende opknapbeurt wordt naast de Duitse geheime wapens ook aandacht besteed aan de bezetting van Noord-Frankrijk. Vooral over dat laatste was in het noorden van Frankrijk weinig in musea te zien, zo luidde een uitgangspunt.

Door deze gangen werden in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog de vliegende bommen vervoerd.

De ontwikkeling van raketten stond tot 1942 bij Hitler op een laag pitje. Pas als de Duitse dictator in '42-'43 zijn eerste nederlagen lijdt, krijgt de ontwikkeling van de raket voorrang. Daarnaast moesten lanceerinrichtingen worden gemaakt om de vliegende bommen in Engeland te krijgen.

In 1943 komt het bevel om in Frankrijk enorme bunkers te bouwen voor de beschermde lancering van de nieuwe wapens. Op de kusten van Het Kanaal wordt direct begonnen met de aanleg van 'Sonderbauten': drie reusachtige bunkers voor de V2 raket, 4 bunkers en 96 bases voor de V1.

Geheime agenten in Frankrijk berichtten over deze bouwactiviteiten aan 'Londen'. Daar zijn ze niet blij met deze ontwikkelingen. Ook luchtopnamen van de Britse luchtmacht, de RAF, wekken onrust. Besloten wordt de lanceerinrichtingen te bombarderen. Hitler besluit hierop een nieuwe bunker te laten bouwen in Pas-de-Calais.

La Coupole komt in een uitgegraven krijtgroeve in de buurt van Saint-Omer en is beter beschermd tegen geallieerde bombardementen. In de loop van 1943 heeft Nazi-Duitsland slechts vijf weken nodig om op de top van de heuvel een reusachtige koepel te gieten. Hij is vijf meter dik, heeft een diameter van 72 meter en is bestemd het binnenste tegen bommen te beschermen.

Het complex omvat onder meer spoorwegtunnels om raketten te vervoeren, kilometers gangen om ze op te slaan en een reusachtige zaal om de lancering van de raketten voor te bereiden. Er wordt een werkploeg aan het werk gezet van Duitse vrijwilligers, Franse dwangarbeiders en Russische en Poolse gevangenen, onder wie vrouwen. Deze gevangenen werden bijzonder ruw behandeld.

De bedoeling van de nieuwe La Coupole is het overbrengen van de herinneringen aan die tijd aan de nieuwe generatie. Daarvoor zijn meer dan 10.000 foto's gekocht, opgeslagen en van een bijschrift voorzien.

Verder zijn er naast 800 films, twaalf kilometer 35 mm-film en tal van videobeelden in het archief, die met behulp van digitale technieken veelal gemakkelijk op te vragen zijn, ook echte raketten en schaalmodellen te zien. Inlichtingen: 0033-321394512.

Publicatiedatum = 24 mei 1997

terug Frankrijk-intro