Tuin van Monet was zijn atelier
door Wilma Nanninga
GIVERNY
"Ik ben nergens goed voor, behalve voor tuinieren en de schilderkunst,"
zei impressionistisch schilder Claude Monet (1840-1926) tegen vrienden die
door de schitterende tuinen van zijn huis in Giverny wandelden.
Wie nu zijn gerestaureerde villa met de knalgele eetkamer, blauw betegelde
keuken, met Japanse prentkunst versierd winteratelier en vooral de volledig
in oude glorie herstelde tuinen bezoekt, ziet de peinzende bebaarde Claude
Monet bijna zitten in zijn rieten stoel naast zijn vijver vol waterlelies.
De vader van het impressionisme (de stroming werd naar een van zijn doeken
genoemd: Impressie van een zonsopgang in 1872) kocht het droomhuis in 1883
voor iets meer dan zevenduizend gulden een vermogen in die tijd. De schilder
was 43 jaar en zijn werken begonnen na aanvankelijk te zijn weggehoond geld
op te leveren.
Moed
"'s Nachts ben ik geobsedeerd door wat ik probeer te doen. In de tuin en
op het doek. De dageraad geeft me moed om door te gaan. Vorige herfst heb
ik met de verdorde bladeren, zes doeken verbrand die ik net zo dood vond
als dat tuinafval. Maar ik zal niet sterven zonder mijn penselen te laten
vertellen wat ik bedoel", schreef hij in zijn dagboek.
Claude Monet woonde met zijn tweede vrouw Alice en twee zonen Jean en Michel
uit zijn eerste huwelijk uiteindelijk meer dan veertig jaar in Giverny.
De tuin was zijn atelier en de zelf gekweekte irissen, tulpen, begonia's
en rozen zijn modellen. "Monet was gek op bloemen", vertelt de baas Gilbert
Vahe van de maar liefst acht tuinmannen die het buiten nu in de oorspronkelijke
staat houden.
"Kleur, daar ging het om. En het moest vol staan. Ook binnen. Wij kweken
in de nog altijd bestaande eigen kassen van Monet, net als hij, orchideeën
om in het huis te zetten. Het is fascinerend werk. We hebben al zijn tuinboeken
doorgespit om precies dezelfde gewassen neer te zetten op precies dezelfde
plaatsen. Dat zorgt dat in deze tuin de overdadige sfeer hangt van de vorige
eeuw. Sterker. Wie de schilderijen van Monet kent, heeft het vervreemdende
gevoel door zijn doeken te wandelen."
Tuinman Gilbert, die zijn opleiding in Aalsmeer heeft gehad en daardoor
nog een beetje Nederlands spreekt, zou het geweldig vinden als meer Nederlanders
in Giverny langs zouden komen. "Wie weet is er dan ook wel een Hollandse
kweker die ons aan bollen van de dahlia 'ster van Diguon' en een authentieke
Rembrandt tulp kan helpen."
Bezoek
Aan dezelfde straat als het huis van Monet staat het Musée d'Art Americain
een hypermodern museum met eveneens impressionistische tuin, dat in combinatie
zeer de moeite waard is (wie op het nabijgelegen parkeerterrein de auto
neerzet krijgt één gratis toegangskaart). Claude Monet is destijds in Giverny
bezocht door een keur van Amerikaanse impressionisten die bij de grote meester
inspiratie op kwamen doen.
Werken van de allergrootsten als Theodore Robinson, Lilla Cabot en Theodore
Earl Butler zijn dankzij Amerikaanse legaten teruggebracht naar het land
waar ze zijn geschilderd.
Giverny ligt langs de A13 Parijs-Rouen, afslag Vernon (ongeveer 80 km van
Parijs). Het woonhuis van Monet en het Amerikaans Impressionistische museum
zijn (behalve op maandag) tot 1 november open. Tussen 10.00 en 18.00.
Publicatiedatum = 25 mei 1996
