 |
Dorpje voor zoetekauwen
Frankrijk blaast oude ambachten nieuw leven in
door HARRY MULLER
GÉRARDMER
- Autosnelwegen werden aangelegd om zo vlug mogelijk van de ene plaats
naar de andere te komen. Ook in de vakantietijd wordt er veelvuldig gebruik
van gemaakt. Jammer is wel, dat de toeristen dan met hoge snelheid vaak
de mooiste plekjes in Europa voorbij rijden. Dat is zeker het geval bij
de Vogezen in Frankrijk, een gebied waar de snelweg E23 van Nancy naar
Zwitserland en Italië dwars doorheen loopt.
Steeds meer Nederlandse vakantiegangers maken gebruik van deze route, omdat die niet zo druk is. Bovendien hoeft er geen tolgeld betaald te worden. Links en rechts van deze snelweg vind je steden en dorpen, waar het oude ambacht nog hoog in het vaandel staat en hier is ook Gérardmer, bekend om z'n bloemenfestival in het voorjaar.
Een
van de praalwagens bij het feest van de narcissen in Gérardmer.
We vallen met onze neus in de boter, want het 'Fête des Jonquilles', het feest van de narcissen, is in volle gang. Tal van straten in Gérardmer zijn voor het verkeer afgesloten en het kost daarom nogal wat moeite het Grand Hotel in die plaats te bereiken. Een pracht van een logeergelegenheid met suites zo groot, dat je elke keer weer wat nieuws in een kamer ontdekt.
Op straat trekken de praalwagens, versierd met narcissen die hier in het wild groeien, voorbij. De bloemen en stelen zijn wat kleiner dan onze narcissen. Maar als ze in het voorjaar in bloei staan, lijkt het alsof de heuvels rond Gérardmer met een geel laken bedekt zijn. Dan vind je ook overal de kinderen, die voor een paar gulden een bosje narcissen proberen te verkopen aan voorbijgangers.
Ook
klompenmakers vind je in deze streek.
In deze streek heeft men het oude ambacht weer in ere hersteld. In ons land zie je de mandenvlechters, boekbinders of pottenbakkers meestal tijdens een braderie hun kunsten vertonen, maar hier zijn het echte bedrijfjes waar je kunt zien, hoe men vroeger werkte. Rond Gérardmer zijn maar liefst drie klompenmakers te vinden, die eigenlijk van het toerisme leven. Daar kun je een paar klompen voor in de tuin kopen, maar ook hele kleine om bijvoorbeeld in de kerstboom te hangen. Opvallend is, dat de Fransen vaak sloffen in hun klompen dragen.
De snoepfabriek van de familie Claudepierre in het dorpje Plainfaing is ook een toeristische attractie geworden. Daar produceren twee broers met hun zuster de versnaperingen nog als vroeger. Zij maken liefst 31 soorten zuurtjes met honing, aardbeien, bosbessen, frambozen en nog veel meer. Ook leveren zij amandelen met een krokant suikerlaagje er omheen. Met bussen vol komen de toeristen naar het fabriekje om de fabricage van al dat snoep van dichtbij te bekijken. Zoveel mogelijk gebruikt men natuurlijke stoffen en de meeste vruchten voor al dat zoets komen uit het zuiden van Frankrijk.
Veel busondernemingen hebben het bedrijfje in hun excursieprogramma opgenomen en daarom is de parkeerplaats zo groot, dat er voor alle tweehonderd inwoners van het plaatsje s avonds wel een eigen plek beschikbaar is. Fransen zijn kennelijk zoetekauwen, want met tassen vol snoepgoed vertrekt een ieder weer.
Oude prenten zoals
deze van de Slag bij Austrerlitz zijn
bij de Imagerie in Epinal nog steeds te koop.
Een bedrijf waar ook nog volgens de oude tradities wordt gewerkt, is de Imagerie d'Epinal. In de plaats Epinal aan de Moezel hebben vijf inwoners in het jaar 1984 een oude drukkerij gekocht, waar vooral prentenboeken en ansichtkaarten werden gemaakt. De firma ging failliet, maar nu werken er weer vijftien mensen, die drukwerk produceren zoals dat een eeuw geleden daar ook al werd gedaan. Plaatjes worden nog met de hand met waterverf ingekleurd en ook is er een machine, waar negen kleuren tegelijk kunnen worden gedrukt. Het aardige is dat men nog steeds de modellen van vroeger gebruikt met voorstellingen in steen of als houtsnede.
In de kelder liggen ongeveer 4000 stenen opgeslagen met onder andere afbeeldingen van beroemde veldslagen van Napoleon. Zoveel mogelijk probeerde men ook toen actuele dingen te drukken en die traditie zet men nu nog voort. Kunstenaars worden uitgenodigd om een ontwerp te maken. Zo zijn er posters te koop van de val van de Berlijnse Muur, de zonsverduistering vorig jaar en straks zal er ook iets uitgebracht worden in verband met het Europees Kampioenschap Voetbal. Er worden rondleidingen verzorgd door deze antieke drukkerij en in een winkeltje kunnen afdrukken van oude prenten worden gekocht.
Een
van de vioolbouwers in Mirecourt.
Mirecourt is de muziekstad van de Vogezen. Daar vinden we de vioolbouwers. De meeste hebben een paar mensen in dienst, Zij maken een compleet muziekinstrument als een viool, een cello of een bas helemaal met de hand. Jean-Jacques Page komt uit een familie van musici en volgde een opleiding voor vioolbouwer in Parijs en enkele steden in Duitsland. Zijn atelier is gevestigd op de bovenverdieping van een oud herenhuis en bij de VVV kunnen liefhebbers een afspraak maken voor een bezoek. Aan de wand hangen foto's van musici die vol lof zijn over hun instrument, dat ze bij Jean-Jacques kochten. Overigens kost een met de hand gemaakte viool al gauw ongeveer ƒ25.000.
Vroeger hielden de vrouwen van de vioolbouwers in Mirecourt zich vaak bezig met kantklossen. Er is daarom in de stad een kantklos-museum (Musée de la dentelle), waar ook cursussen worden gegeven. Overigens is er ook een museum over de historie van de vioolbouwers, het Musée de la Lutherie.
Alle
antieke instrumenten, zoals pianola's en muziekdozen, in het museum vande
mechanische muziek werken nog prima.
Fraai is het museum van de mechanische muziek iets verderop. Oorspronkelijk werden de muziekdozen al in de 18e eeuw gemaakt om vogels te leren zingen. De beheerder heeft heel wat draaiorgels, speeldozen en pianola's verzameld en ze werken allemaal. Tijdens een rondleiding wordt alles gedemonstreerd en daarom heerst er in het museum een nogal vrolijke stemming. Eenvoudige orgeltjes hebben vaak alleen een triangel en een trommel. Bij deftige families was men een knecht in dienst om zo'n apparaat regelmatig te laten draaien. Veel muziek (en ook hard) komt er uit het concertorgel van de gebroeders Decap uit Antwerpen, waar een heel orkest in verborgen zit. Deze orgels werden vroeger vaak gebruikt in de danstenten. Ook zijn er draaiorgeltjes die op een kinderwagen gemonteerd werden. Die werden vooral gebruikt door bedelaars. In 1895 kwam een metalen schijf met gaatjes in omloop, waarin een deuntje geprogrammeerd was. Een voorloper van ons cd-schijfje.
Het
geboortehuis van Jeanne d'Arc is een soort bedevaartsoord geworden.
De Vogezen, ook de streek waar Jeanne d'Arc geboren werd. In Domrémy laat men aan toeristen en dagjesmensen het huis zien, waar zij in 1412 als eenvoudig boerenmeisje het levenslicht zag. Het huis telt vier kamers en hoewel vriendelijk gevraagd wordt niet op de muren te schrijven, lieten toch velen hun naam daar achter. Wat men nu te zien krijgt, is niet het oorspronkelijke huis. Alleen de plaats van het geboortehuis is zeker.
Deze heldin van Frankrijk kwam uiteindelijk als heks op de brandstapel terecht. Later werd zij volledig gerehabiliteerd en in 1920 werd Jeanne heilig verklaard. Veel steden en dorpen hebben een standbeeld van deze vrijheidsstrijdster, meestal zittend op een paard. Domrémy, een dorp aan de Maas met 180 inwoners, heeft zelfs vier beelden.
Bij het huis is nieuw gebouwd het Centre Johannique, een museum dat een goed beeld geeft van het leven van Jeanne d'Arc. Helaas zijn alle teksten in het Frans, maar de informatie komt binnenkort ook in andere talen beschikbaar voor de bezoekers.
Nog verder in de geschiedenis terug is er in Grand een Romeins amfitheater te zien, dat voor een groot deel weer in de oorspronkelijke staat is terug gebracht. Ook is in dit dorp de grootste mozaïekvloer in Europa uit de Romeinse tijd te zien.
INLICHTINGEN: Maison de la France (Frans Verkeersbureau), Prinsengracht 670, 1017 KX Amsterdam, telefoon 0900-1122332 (een gulden per minuut) of internet www.fransverkeersbureau.nl.
Eigen foto's.
Publicatiedatum = 27 mei 2000
