Turku oudste stad van het land

Kijkje in wieg Finse cultuur

door Thijs Jansen

TURKU
Het Parijs van het noorden. Zo wordt Finlands oudste stad Turku liefdevol door de inwoners aangeprijsd. De rivier Aurajoki en de open zee, slechts door een breed scherengebied van de stad gescheiden, bepalen de sfeer van Turku. De stad is een venster naar Zweden en de rest van Europa.

Het is getuige deze foto niet voor niets dat de Finnen Turku het Parijs van het noorden noemen.
(eigen foto's)

Abo, zoals Turku in het Zweeds wordt genoemd, wordt al in 1229 op oorkonden vermeld. Het is daarmee de oudste stad van Finland. Tot 1812 was het zelfs de hoofdstad van het Scandinavische land. Finland was in die tijd nog een provincie van Zweden.

Het is daarom dat nog een flink deel (zo'n acht procent) van de bevolking Zweedstalig is. Onder meer namen van straten en pleinen en bewegwijzering worden zowel in het Zweeds als in het Fins weergegeven. Maar welke naam Turku ook heeft, de stad is en blijft een belangrijke, opvallend gezellige marktplaats, waar de scheepvaartindustrie een voorname plaats inneemt.

De markt is het levendige middelpunt van de stad. Niet alleen beroeps kooplieden bieden er hun waar aan. Ook mensen met een eigen tuin brengen hun producten naar het centrum. In de zomer en in het najaar brengen inwoners zelf geplukte bessen en paddestoelen naar de markt.

Cantharellen zijn op de markt van Turku al de koop voor 15 mark per liter. Dat is ruim een gulden per ons.

Het is dit jaar een bijzonder goed paddestoelenseizoen, zo blijkt uit het aanbod bij de vele kraampjes. Vijf liter cantharellen kosten slechts 15 Finmarken, dat is circa vijf gulden. Vijf liter is ruim vierhonderd gram. Op de markt in Turku worden de producten veelal in liters verkocht.

Dat geldt overigens niet voor de vis. Daarvoor wordt een stukprijs betaald of er wordt per gewicht afgerekend. In de kraampjes liggen de meest verrukkelijke vissoorten uitgestald. Op dit moment zijn dat bijvoorbeeld rivierkreeftjes. Maar ook is er een groot aanbod van zalm en baars en natuurlijk de Oostzee-haring, die vooral gemarineerd een specialiteit in Turku is.

Het is niet alleen vis waar het in Turku om draait. Er zijn ook razend populaire restaurants, zoals Angels Café Galerie. Alles staat er in het teken van Engeltjes. Bij de ingang staat een grote tafel vol met taartjes, waar bezoekers naar hartelust uit mogen kiezen.

Ook particulieren bieden de opbrengst van hun tuin aan op de markt in het hartje van Turku.

In het midden van de zaak zit een Duitse vrouw. Ze speelt op een accordeon liedjes uit de film de Blauwe Engel van Marlene Ditrich. Er wordt in het restaurant aan de Kauppiaskatu (Koopmansstraat) een voortreffelijke zalmsoep geserveerd.

Wie meer wil weten van de geschiedenis van Turku mag het in 1995 geopende museum Aboa Vetus Ars Nova zeker niet overslaan. Oudheid en moderne kunst, waaronder werk van Karel Appel en Picasso, gaan daarin samen. Er zou aanvankelijk alleen een museum voor moderne kunsten komen, maar tijdens de bouw werden fundamenten van het oude Turku ontdekt.

Zo ontstonden er twee musea onder een dak: een museum over het oude Turku en een museum voor moderne kunst. En over de historie van de stad valt een hoop te vertellen. Ook dat Nederlanders in vroeger eeuwen al een stempel op de plaats drukten. Er zijn alleen al in de zeventiende eeuw meer dan dertig Nederlandse huwelijken gesloten.

En nog steeds trekken Nederlanders naar Turku om zich daar te vestigen. Een voorbeeld daarvan is Jérôme van Breemen, die op een van de mooiste plekjes van de stad het romantische pannenkoekenhuis Pinella heeft geopend. Naast de gebruikelijke pannenkoek met spek heeft hij ook een rendierpannenkoek op het menu staan.

In de haven van Turku liggen dikwijls de mooiste schepen.

Na een hapje en een drankje is het goed toeven langs de rivier. In het water liggen prachtige oude zeilschepen en sinds kort wordt er jaarlijks een stoombootfestival gehouden. Half augustus is er een kunstfestival. Op tal van plaatsen in het centrum van de stad zijn tenten met kunst neergezet en op elke hoek van de straat speelt wel een band of een orkestje.

Aan de monding van de rivier ligt de burcht van de stad. Na de oorlog is het bouwwerk hersteld en nu is het weer te bezichtigen. Het is vaak het decor voor concerten en feestbanketten en dikwijls worden er middeleeuwse toernooien gehouden, met als ridders verklede deelnemers die elkaar met zwaarden te lijf gaan.

Als 's avonds het wapengekletter is verstomd en de bezoeker een tocht op een rondvaartboot maakt, dan klinken er flarden live-muziek van de vele terrasjes op de kade. Hier ligt de wieg van de Finse cultuur.

Inlichtingen: Norvista 0900-2025059.

Publicatiedatum = 26 september 1998