Het Zwarte Woud was het eerste wintersportgebied van Duitsland en nog steeds is deze streek met veel middelgebergte vooral voor langlaufers een ideaal gebied.

Vele honderden kilometers aan loipen zijn daar 's winters in de sneeuw getrokken en het is niet nodig een dure skipas te kopen om ze te gebruiken. Hier zijn de hotels in vergelijking met de wintersportgebieden in Zwitserland en Oostenrijk nog lekker goedkoop en ook een traditionele maaltijd met veel vlees en worst hoeft niet duur te zijn.

Net als de lange afstand wandelroutes heeft men in dit gebied een langlauftocht van precies 100 kilometer uitgezet van het stadje Schonach naar de Belchen, een berg met een hoogte van 1440 meter.

Langlaufen in het Zwarte Woud

door HARRY MULLER

SCHONACH - De eerste sneeuw is in het Zwarte Woud al gevallen en een ieder wacht nu met spanning op het begin van het winterseizoen. De organisatie van de beroemde langlauftocht op de smalle ski's, te vergelijken met onze traditionele Elfstedentocht op de schaats, staat te trappelen van ongeduld om de eerste loipen te trekken. Vele tientallen vrijwilligers zijn paraat om de route voor de langlaufers te prepareren en een ieder is verantwoordelijk voor een klein stuk van de route en dit verder de hele winter in een optimale conditie te houden.

Omdat de tocht is uitgezet op een hoogte tussen ongeveer 800 en 1000 meter, is er vrijwel altijd sneeuw tussen Kerstmis en eind maart. De start is in Schonach. Hier worden met de regelmaat van de klok wedstrijden langlaufen om de wereldbeker gehouden en dit is ook de startplaats voor een skimarathon met ieder jaar zo'n 700 deelnemers.

Het record van onze langlaufroute staat op vijf uur en 51 minuten. Zo snel hoeft u het niet te doen. De meeste wintersporters doen er drie of vier dagen over, want er valt zoveel te genieten onderweg. In Schonach stond bijvoorbeeld de grootste koekoeksklok ter wereld, maar een paar dorpen verder is inmiddels een nog grotere klok gebouwd. Josef Dold, de bouwer van het exemplaar in Schonach (eigenlijk een soort boerderijtje) treurt daar niet om. Hij was de eerste en de toeristen vergapen zich nog steeds aan deze klok met een houten uurwerk en een koekoek van ruim een meter groot.

Langlaufen in het Zwarte Woud is door de hoogteverschillen moeilijker dan in Oostenrijk of Zwitserland.

Wie in Schonach is, moet beslist ook de boerderij 'Reinertonishof' in het aangrenzende dorp Schönwald bezoeken. Deze werd in het jaar 1619 gebouwd en Marianne Duffner die met haar man Lukas in een boerderij ernaast woont, liet de oude hoeve restaureren en richtte deze weer net als vroeger in. Je kunt er op de langlaufski's naar toe. Marianne vertelt over het leven op de boerderij jaren geleden en hoe daar als bijverdienste koekoeksklokken werden gemaakt. Oorspronkelijk werden alleen de hele uren aangegeven. De boerenfamilie had een eigen tafel, de grootouders ook (dichtbij de kachel) en dan was er nog een kleine tafel voor de arbeiders. Worst en spek rookte men zelf en dat gebeurt in de oude boerderij nog steeds.

Langlaufen in het Zwarte Woud is niet hetzelfde als in Oostenrijk, Zwitserland of Frankrijk. In die landen zijn de loipen meestal getrokken over vlakke weilanden in het dal. Bij onze route krijgt men te maken met hoogteverschillen en dat kost nogal wat inspanning. Daarom is het goed voor het begin van de tocht een paar lessen te nemen bij de skischool in Schonach. Daar kan men goed beoordelen hoe uw conditie is en in hoeveel etappes u de route kunt afleggen. Dan wordt ook bekeken in welke hotels onderweg een bed gereserveerd moet worden. Over de bagage hoeft u zich geen zorgen te maken, want die wordt tegen betaling van een geringe vergoeding steeds naar het volgende hotel gebracht.

Wie het besluit neemt om deze tocht te maken, moet beslist geen haast hebben, want onderweg zijn tal van bezienswaardigheden. Van alle kapelletjes is de Martinskapelle het meest bekend. Deze staat dichtbij de bron, waar de rivier de Donau ontspringt. Volgens veel boekjes is dat Donaueschingen, maar volgens de mensen die rond de kapel in Furtwangen wonen, is dat niet juist. Hier begint het riviertje de Breg, die het water voor de Donau levert. Van deze bron tot aan de plaats, waar de Donau in de Zwarte Zee stroomt, is het precies 2888 kilometer. Overigens staat bij de kapel ook een bord met de mededeling dat de Romeinse keizer Tiberius hier al 2000 jaar geleden naar de bron zocht.

Niet ver van de kapel is een skihut waar je rond de kachel weer wat op adem kunt komen of even kunt genieten van een kopje koffie uit de thermoskan. Overal langs de route staan dergelijke hutten en je kunt er gratis gebruik van maken.

Een mooi punt onderweg is de berg Brend met een hoogte van 1150 meter. Daar staat een toren en bovenop heb je bij helder weer een schitterend uitzicht over de omgeving. Natuurlijk is daar de Feldberg (1493 meter hoog), maar in de verte zijn ook de contouren van de Zwitserse Alpen te zien. De kok van het restaurant 'Zum Brendturm' serveert specialiteiten uit de regionale keuken, zoals bijvoorbeeld Schwarzwälder Schäufele (plakken gerookt varkensvlees met zuurkool), warme uienkoeken of een forel met een laagje kruiden, die in aluminiumfolie geserveerd wordt. Om lekker warm van binnen te worden, wordt de Heidelbeerwijn-punch en de Brend-Geister (koffie met een scheut likeur met 54 procent alcohol) aanbevolen.

Hinterzarten is een dorp met 2500 inwoners. Daar loopt onze langlaufroute vlak langs het skimuseum, dat pas een jaar geleden geopend werd. Een speciale kamer is ingericht voor Georg Thoma, die nog steeds in het dorp woont. Hij won in 1960 tijdens de Olympische Spelen in Squaw Valley (Californië) een gouden plak bij de combinatie (skispringen en langlaufen) en voegde daar later veel bekers en medailles aan toe. Uit een oude radio hoort men het verslag van de Olympische race, zijn skibroek hangt er, een paar gebreide handschoenen en veel foto's aan de wand. Georg was postbode, maar na het behalen van de olympische medaille moest hij onderweg zoveel handtekeningen zetten, dat hij aan het bezorgen van de post nauwelijks toe kwam. Daarom begon hij later met een sportschool.

Net als veel andere dorpen in het Zwarte Woud heeft ook Hinterzarten een skischans. Op het ogenblik wordt deze verlengd en de bedoeling is, dat men daar ook 's zomers met behulp van matten kan skispringen. Volgend jaar juni wordt de schans weer in gebruik genomen.

Op weg naar het eindpunt in het gehucht Multen bij de berg Belchen (1440 m.) zien we beneden in het dal het dorpje Todtnauberg liggen met maar 700 inwoners en maar liefst 2500 kamers voor de toeristen. Bijna iedereen in het dorp verhuurt enkele kamers. Het dorpje is zowel 's zomers als 's winters erg populair bij de Nederlanders.

Dit is de streek van de klokkenmakers.

In Multen wonen nog geen honderd mensen. Er zijn twee hotels en twee pensions. Eenmaal daar aangekomen, zit de 100 kilometer lange tocht er op. Toch blijven velen hier nog een paar dagen hangen, want rond Multen is nog eens een netwerk van langlaufloipen met een totale lengte van 38 kilometer. Hiervan is 1400 meter 's avonds verlicht.

Er zijn mensen, die van het langlaufen nooit genoeg krijgen.....

REISWIJZER

INLICHTINGEN over de langlaufroute door het Zwarte Woud kunt u verkrijgen bij de VVV in Schonach, telefoon 0049-7722-9648112 en vragen naar mevrouw Heidi Spitz.De route is goed bewegwijzerd.

Algemene informatie over een wintersportvakantie in dit gebied met ook alpineskiën op de Feldberg worden verstrekt door het Schwarzwald Tourismusverband, Postfach 1660, D-79016 Freiburg, telefoon 0049-761-31317 of via internet www.schwarzwald-tourist-info.de. Verder heeft het Duits Verkeersburo in Amsterdam (telefoon 020-6978066) folders over het Zwarte Woud beschikbaar.

Reizen naar het Zwarte Woud kan heel gemakkelijk met de Euro City-trein van Amsterdam naar Freiburg. Vandaar is het met de bus nog een uurtje naar Schonach.

Publicatiedatum = 21 november 1998