|
Vertrouwen in de nog steeds groeiende cruisemarkt is groot
door Gerrit Leeflang
MESTRE - Het vertrouwen in de nog steeds groeiende cruisemarkt is zo groot dat er, voor zover nu bekend tot en met het jaar 2004 43 nieuwe cruiseschepen van stapel zullen lopen. Dit jaar werden vier nieuwe schepen aan de witte vloot van het luxe tot zeer luxe vakantiegevoel toegevoegd. Het gaat bij deze 47 schepen om 80.013 nieuwe passagiersplaatsen.
Totale bouwkosten: $ 14 miljard (ruim 28 miljard gulden). Het overgrote deel van deze schepen wordt op Europese werven in Finland, Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland gebouwd. Daarnaast doen nog één werf in de Verenigde Staten en één in Japan mee, ieder met twee schepen.
De
200 jaar oude werf Fincantieri in het Italiaanse Mestre vlakbij Venetië
is de laatste jaren uitgegroeid tot hofleverancier van de Holland America
Line. Opgekocht in 1989 door de in het Amerikaanse Seattle gevestigde
Carnival Corporation vaart de nieuw leven ingeblazen vloot van 8 schepen
in de vijf sterren klasse sinds een paar jaar weer onder Nederlandse vlag
met als thuishaven Rotterdam. De bemanning bestaat Nederlandse officieren.
De rest bestaat uit goed opgeleide Indonesiërs en Filippijnen.
Fincantieri leverde een paar weken geleden de Volendam op en vaart nu zijn eerste tochten in het Caribische gebied. De Zaandam en Amsterdam liggen nog in de dokken van dezelfde werf. De eerste wordt volgend jaar februari overgedragen aan de HAL en de Amsterdam het tweede vlaggenschip na de Rotterdam VI in de herfst van 2000. De Amsterdam is bedoeld voor lange zeereizen.
Interieur
Spelende
bronzen dolfijnen bij het zwembad aan boord van de Volendam
De schepen worden ingericht door het Nederlandse VFD Architecten in Utrecht. Directeur Frans Dingemans is vanaf 1987 betrokken bij de realisatie van het totale interieur van de nieuwe schepen van de HAL. De Volendam, de Zaandam en de Amsterdam zijn een klasse schepen die vanaf de Statendam geëvolueerd zijn. Want alle nieuwe HAL-schepen worden vernoemd naar schepen uit de roemruchtige geschiedenis van de voormalige Nederlandse rederij, zoals de Maasdam, Rijndam, Veendam en natuurlijk Rotterdam. Het zijn schepen van rond de 60.000 ton.
De
HAL maakte kortgeleden bekend dat er twee nieuw te bouwen cruiseschepen
besteld zijn bij Fincantieri Cantieri Navali in Mestre. De schepen worden
aanzienlijk groter dan de laatste drie. Deze nieuwe schepen zullen ieder
84.000 ton meten en kunnen 1800 passagiers vervoeren. De kosten bedragen
800 miljoen gulden per schip. Ze worden in 2002 en 2003 opgeleverd. VFD
Architecten van Frans Dingemans heeft opdracht gekregen ook voor de inrichting
van deze cruiseschepen zorg te dragen. Hiermee is een totaal bedrag gemoeid
van tussen de 300 en 400 miljoen gulden.
Het inrichten van een cruiseschip is een verhaal apart. Amerikaanse schepen zijn bijvoorbeeld ingericht als een drijvend casino uit Las Vegas. De interieurs van schepen bedoeld voor met name de Europese markt vertellen een historisch verhaal en worden navenant aangekleed. Grote bedragen voor het aanschaffen van kunst antiek of nieuw worden niet geschuwd. Veilingen worden afgelopen om topstukken die in een bepaald interieur passen aan te kopen. Elk schip heeft een thema. De Volendam heeft bloemen als Leitmotiv en de Zaandam muziek. Voor antiek en nieuwe kunst is voor de laatste drie HAL schepen twaalf miljoen gulden uitgetrokken. Vier miljoen per schip: drie miljoen gulden voor antiek en één miljoen gulden voor 'nieuwe' kunst.
Kunst
Het
Tuschinksi Theater in Amsterdam vormde de inspiratiebron voor de verlichting
van de concertzaal van de Volendam
Dingemans heeft wat dat laatste betreft door de jaren heen vrijwel alleen Nederlanders ingeschakeld. Op de Volendam bijvoorbeeld hangen en staan werken van zestien vaderlandse kunstenaars, die speciaal voor het interieur van het schip gemaakt zijn. Maar ook bestaande kunst hangt in de diverse lounges, zoals een bostafereel van de hand van prinses Wilhelmina, een serie tekeningen van de befaamde Franse architect Le Corbusier en een werk van Mesdag.
Wat het inrichten extra lastig maakt is de eis dat geen brandbare of toxische stoffen gebruikt mogen worden. Dingemans: "De markt gaat niet mee op het gebied van brandwerende stoffen, die is hier niet op ingesteld. Bruikbare patronen en kleuren, waar geen auteursrecht op zit, worden in België gereproduceerd en gemaakt van brandwerend materiaal."
Steeds
veranderend lichtspel in de concertzaal
ln elke publieke ruimte van het schip en dat zijn er nog al wat op het twaalf dekken tellende schip is maar één procent van het gebruikte materiaal echt brandbaar. Brandveiligheid staat bovenaan de prioriteitenlijst, tenslotte recreëren en werken er aan boord van schepen als de Volendam 2425 mensen. Zo zijn er geen doodlopende gangen en zijn er verdeeld over de twaalf dekken om de 40 meter brandwerende deuren.
De trend in het luxe segment cruiseschepen waar geen verschillende klassen maar wel verschillende prijzen bestaan zijn hutten met balkon. Dat houdt in dat er minder of geen binnenhutten worden ingericht. Op de Volendam zijn er nog wel een aantal. Maar de passagier in deze hutten heeft door middel van geraffineerde verlichting en een monitor waarop hij de zee en het weer kan zien een virtuele verbinding met de werkelijkheid.
Traditie
"Er zijn wereldwijd vijftien architecten, die dit soort werk kunnen uitvoeren. Ik ben de enige in Nederland en blijf in de beste Nederlandse tradities mijn bijdrage leveren aan deze groeiende industrie. Het zou toe te juichen zijn als meer Nederlandse ontwerpers en architecten scheepsarchitectuur als ontplooiingsmogelijkheid zouden ontdekken", zegt Dingemans.
De
drie nieuwe schepen van de HAL. Links de boeg van de inmiddels opgeleverde
Volendam. Op de achtergrond links de Zaandam en rechts de Amsterdam.
Een cruiseschip wordt in drie fasen van zeven maanden gebouwd. In de eerste periode worden de enorme hoeveelheden staal op maat gemaakt en in blokken voorgebouwd, daarna volgt het stapelen van de voorgebouwde delen van het schip en de laatste zeven maanden zijn nodig voor de afbouw. Er bestaat nu door de enorme bouwdruk een neiging om schepen in drie perioden van vijf maanden te bouwen.
Dingemans moet acht maanden van te voren met zijn ontwerpen klaar zijn en per schip heeft hij een jaar nodig. Maar dan heeft elk schip zijn eigen signatuur met daarop aangepast de ingebrachte kunst. En het moet ook aansluiten, vindt Dingemans op de 'corporate image'. "Ik heb nog nooit mijn werk geanalyseerd. Ik weet eerlijk gezegd niet of dit architectuur is of veel gooi- en smijtwerk. Maar iedereen vindt het mooi en natuurlijk is het mooi."
Bars
De vele bars met of zonder vleugel en lounges geven naast luxe ook een gevoel van huiselijkheid. Entertainment is overal aanwezig, maar bereikt zijn hoogtepunt in de concertzaal voor zo'n 1000 personen. Op de Volendam is de vaste verlichting in deze ruimte geënt op die van het Tuschinski theater in Amsterdam. Daarnaast zorgen fiber optics in de wanden en plafonds met wisselende patronen voor een aanvullende lichtshow. Een performance groep zorgt iedere avond voor een show. Na drie maanden verruilt de groep het schip voor een ander uit de HAL-vloot en komt er een nieuwe aan boord.
Een
zeventiende eeuwse marmeren fontein van Italiaanse origine.
De afmetingen van een cruiseschip worden bepaald door het aantal passagiers en de maten van het Panamakanaal. Als in de toekomst alle hutten een balcon krijgen, hoe lang moet een schip dan worden. Hier is men nog niet uit.
Precolumbiaanse
afgodsbeeld
In Nederland wordt één bijzonder cruiseschip afgebouwd. Op de Merwede werf in Hardinxveld- Giessendam wordt gewerkt aan de inrichting en het optuigen van een vierkant getuigde vijfmaster, de Royal Clipper van de Zweedse reder Mikaël Krafft. Geïnspireerd door de Duitse vijfmaster Preussen, die in 1910 verging, krijgt de Royal Clipper dezelfde afmetingen: 134 meter lang en 16.5 meter breed. De vijf masten dragen 42 zeilen. Dit grootste zeilschip ter wereld kan in verschillende prijsklassen 228 passagiers aan boord hebben op een bemanning van 100 koppen.
Mega-jacht
"Er wordt veel roestvrijstaal gebruikt en het schip wordt ingericht als een mega-jacht. Zoals we haar nu bouwen kan ze 100 jaar mee", aldus Mikaël Krafft. "De trappenhuizen worden gebouwd in Titanic-stijl. En het krijgt ook enkele ceremoniële kanons aan boord. Eén van de drie zwembaden boven een bar, krijgt een doorzichtige vloer. Eén lounge onderin het schip heeft patrijspoorten onder water. De passagier hoeft niets te missen ook niet zijn drankje als hij comfortabel op de eerste mars in een van de masten zit. Dat wordt desgewenst met een liftje omhoog gebracht.
Eigen foto's
Publicatiedatum = 24 december 1999
