door Sieb van Oostindië

KAPRUN - Eerst heerste er jarenlang wantrouwen, want de skisport in Europa is conservatief tot op het bot. Maar nu is zelfs de meest achterdochtige ski-professor helemaal om. Want het carven is geen modegril, maar een nieuwe, sensationele dimensie in de skisport. Deskundigen noemen het zelfs diens voltooiing in de ontwikkeling.

Wie dit jaar dan ook op wintersport gaat, moet dringend geadviseerd worden het eens te proberen. Carven betekent letterlijk 'snijden' en dat doet het nieuwe materiaal eigenlijk vanuit zichzelf. Carve-ski's gaan bijna op eigen kracht de bocht door. "Maar het is meer: een nieuwe en makkelijker manier van skiën die enorm veel plezier geeft," zegt Ward Rosier.

Expert

Rosier is de Nederlandse expert op sneeuwsportgebied, die de vernieuwingen al sinds jaar en dag op de voet volgt. Elan, het Sloveense skimerk, is met Kneissl de voorloper in de ontwikkeling van het carven. "De eerste die op echte carve-ski's stond, was Ingemar Stenmark. Hij slalomde er in 1982 al op. Toen had je nog houten palen, waar je echt omheen moest. Met de introductie van de kipp-stangen (palen met een gewricht onderin, waardoor ze bij aanraking tegen de grond slaan, red.) werd er veel meer rechtdoor geskied, waardoor het niet meer nodig was," zegt de snowboard- en skileraar.

Pas in 1992 kwamen Elan met de Parabolic en Kneissl met de Ergo voor de toeristenmarkt op de proppen met het materiaal. De laatste jaren bestond er veel weerstand tegen de ontwikkeling van het carven, bij de Duitsers werd het zelfs levensgevaarlijk genoemd. Maar met ingang van dit seizoen geeft het de wintersport een totaal nieuw gezicht.

USA

De ontwikkeling kwam zoals vaker uit de USA. Daar worden nu 90 á 95 procent carve-ski's verkocht. In de Europese Alpenlanden verwacht men dit seizoen minimaal 50% carvers te verkopen. In Nederland denkt de industrie uit te komen op een aandeel van 90%. De ouderwetse latten zijn feitelijk onverkoopbaar geworden en zullen voor dumpprijzen worden aangeboden in de markt, die wereldwijd goed is voor de verkoop van 4,3 miljoen latten.

De ontwikkeling tot de huidige generatie ski's is een heel natuurlijk proces, dat lang op zich heeft laten wachten. Carve-ski's zijn niets anders dan latten die een zeer getailleerde bouwwijze hebben. Kwamen de vroegere ski's de fabriek uit met een radius van 35 a 40 meter, nu heeft de onbelaste ski een ingebouwde draaicirkel die tot drie keer zo klein is. En de ontwikkeling is nog niet ten einde.

Carven is een sensationele ontwikkeling in de skisport. Het nieuwe materiaal geeft ongekende voordelen ten opzichte van de oude latten. Bij redelijk getailleerde latten zijn ski-stokken zelfs overbodig geworden en krijgt de sport het karakter van snowboarden.

Om verwarring te voorkomen in deze stormachtige tijden is de industrie overeengekomen om vier categoriën aan te houden, waarvan de grens overigens niet altijd even duidelijk te trekken is. We spreken nu van 1. fun-carvers, 2. race-carvers, 3. allround-carvers en 4. easy-carvers.

Iedereen

Dit houdt in, dat het nieuwe materiaal in principe voor iedereen geschikt is. Ook al zijn er nog steeds zichzelf 'deskundigen' noemende lieden, die beweren dat het niet bruikbaar is voor beginners. Het tegendeel is waar. Het gaat er alleen om, dat er een juiste keuze wordt gemaakt wat model en bouwwijze betreft.

Daar wringt hem ook de schoen, daar er internationaal in winkels niet altijd vakkundige kennis bestaat. "Wil je het materiaal huren, dan kun je dat het beste in Nederland doen. Niet alleen om zeker te zijn dat je er in de bergen over kunt beschikken, maar ook omdat we in Nederland verder zijn dan bijvoorbeeld Oostenrijk," zegt Rosier.

Eenmaal in de Alpen doemt nog een probleem op, daar ook nog maar weinig skischolen volledig hebben ingespeeld op het carven. Beginners moeten er in ieder geval goed op letten om hele 'slappe' ski's mee te nemen. Daarmee zijn alle traditionele basisvaardigheden namelijk even goed te leren. "Beginners zullen met het carve-materiaal sneller parallel leren skiën. En gevorderden worden door de carvers sneller een stuk beter," zegt Rosier.

Natuurlijk

Mensen die al heel lang skiën zullen het meeste moeite hebben om om te schakelen. Carve-skiën is namelijk een heel natuurlijke beweging, die bij goed getailleerde ski's het gebruik van stokken volledig overbodig maakt. De Duitse ski-professor Walter Küchler, tien jaar lang verguisd om zijn ideeën, weet het verschil fraai uit te drukken.

"Vroeger stuurde je de ski's met je lichaam en moest je kracht zetten. Nu moet je luisteren naar wat het materiaal doet en pas je je daar op aan." Oftewel, de geforceerde dominantie die gevraagd werd ten opzichte van de latten is veranderd in een natuurlijke, volgende beweging zonder rotaties.

De taillering, dus ski's die van voren en achter breed zijn en in het midden heel dun, geeft enorme voordelen. Ski's worden korter, de sport wordt minder vermoeiend en alleen al daarmee veiliger, het geeft meer comfort en ook meer plezier. Vooral op harde pistes (ijs) komt de onwaarschijnlijk verbeterde kantengrip tot zijn recht.

Hangen

Door de nieuwe ontwikkeling is ook de plaat onder de binding essentieel geworden. Niet zozeer voor de beginner, wel voor de gevorderde die heel schuin in de bochten kan gaan hangen. De plaat, die voor demping zorgt en het bochten maken door de grotere hefboom makkelijker maakt, zorgt er namelijk ook voor dat de skischoen de sneeuw niet kan raken. "We staan pas aan de vooravond van een hele nieuwe ontwikkeling," beweert Michael Furtner, de directeur opleidingen van de bond voor Oostenrijkse skischolen.

Hij heeft helemaal gelijk. Opvallend daarbij is, dat de ski-industrie het proces feitelijk stuurt. Zij levert het materiaal en boort daarmee de wintersportbehoeften aan. Zo is er nu opeens een materiaalslag ontstaan, die meer dan boeiend is. Skiën wordt een hele nieuwe sport, dat geeft bijvoorbeeld het model van Elan voor het komende seizoen al aan.

De Stealth is een lat, die veel weg heeft van een zandloper. Onder de skischoen is hij nog maar 45 millimeter breed, zodat de skischoen aan de zijkanten ver uitsteekt. De enige oplossing is: de lucht in. De voet van de skiër staat bij dit model door de plaat en hoogte van de skischoen al 12,5 centimeter boven de sneeuw. En het einde is nog niet in zicht.

Publicatiedatum = 5 december 1998