Santpoort heeft 'De Zandhaas' terug
door Nico van der Zwet Slotenmaker
Santpoort-Noord
Gelukkig heet de Santpoortse korenmolen nu weer gewoon 'De Zandhaas'. Wat
in de war gebracht door de respectabele leeftijd van het meest markante
punt van het dorp en de krakkemikkige toestand ervan begonnen namen als
'De Santhaes' en dergelijke de ronde te doen om de romantiek in ieder geval
op papier weer wat te doen opleven. Toen een aantal dorpelingen zich echter
daadwerkelijk met de restauratie begon te bemoeien kwam de onderste molensteen
boven en bleek in de archieven uitsluitend sprake te zijn van 'De Zandhaas'
en zo hoort het ook.
De Zandhaas met molenaar Jos Kors en de oude bezorgkar van de plaatselijke
bakker die bakt met het hier gemalen meel.
Veel molens in ons land zijn in de afgelopen jaren een roemloze dood gestorven. Altijd hard gewerkt en geen stuiver om op de oude dag de wieken nog eens te teren. Afgebeulde trekpaarden met als beloning het slachthuis.
De gemeentelijke autoriteiten zijn in zulke gevallen gaarne bereid eens de andere kant op te kijken en wat de gemeente Velsen (waaronder Santpoort ressorteert) betreft was dat dan vooral de kant van het strand uit waar hand in hand met projectontwikkelaars het paard van de zogenaamde vooruitgang wordt bereden.
Nee, De Zandhaas moest het van het particuliere initiatief hebben om de wieken weer eens uit te kunnen slaan en wat daarvan terecht is gekomen mag de initiatiefnemers met terechte trots vervullen, ook al is het dan al weer vijftien jaar geleden dat molenaar Jos Kors voor de eerste keer bij de gemeente aanklopte met een plan dat aanvankelijk als 'waanzin' te boek werd gesteld. Als straks alles klaar is zal het totale kostenplaatje wel boven de half miljoen staan, maar daar maalt in Santpoort niemand meer om. Ook de gemeente is, ere wie ere toekomt, inmiddels ruim over de brug gekomen.
Molenaar Jos Kors bracht de onderste steen boven.
De Zandhaas heeft een verleden dat een heel boek beslaat. Uiteraard heeft de molen banden gehad met de hoge heerlijkheid Brederode, waarvan de gelijknamige ruïne zich op drie of vier speerworpen afstand bevindt. Een molen stond er al in 1329. Afbraak, brand, plundering en verplaatsingen om een betere windvang te krijgen volgden elkaar op en in 1779 werd de molen gebouwd die zich nu nog frank en vrij door het Santpoortse leven slaat. Met Jos Kors nog steeds op de bok. Molenaar in hart en nieren. Zelf woont hij op een molen in Stompetoren, maar drie dagen in de week maalt hij in Santpoort. Voor de plaatselijke bakker, maar ook nog voor wat andere klanten waarvan twee in Amsterdam.
Financieel komt hij er net zo'n beetje uit, niet het minst door het in de molen gevestigde winkeltje waarvan hij de inventaris in zijn geheel heeft overgenomen van het meer dan antieke dorpskruideniertje dat destijds op de hoek was gevestigd. Als het hier niet stond had het zeker in een museum gemoeten, want dit prachtige stukje mini-middenstand roept alleen bij de ouderen onder ons nog een stukje herkenning op. Een plaatje.
De Zandhaas draait, maalt en is geopend op donderdag, vrijdag en zaterdag van 10 tot 5 uur. De toegang is gratis, maar voor een door de molenaar begeleide excursie moet een kleine bijdrage worden betaald. Groepen die op andere tijden willen komen zijn welkom. Eerst even bellen naar 023-5391793. De molen ligt aan de Velserhoofdlaan bij de Wüstelaan en is per buslijn 70 uit Haarlem gemakkelijk bereikbaar. Uitstappen halte Slaperdijk en dan nog 200 meter.
Publicatiedatum = 13 december 1997
