Molenmuseum 'De Wachter'
heeft jeugd hard nodig

door HENK DE KONING

ZUIDLAREN
De groep van 70 vutters en gepensioneerden (mannen en vrouwen) in Zuidlaren heeft alle problemen rond de gerestaureerde koren -en oliemolen 'De Wachter' weten op te lossen, met uitzondering van het grootste probleem: nieuwe jonge leden aantrekken, die het vrijwilligerswerk van de vergrijsde groep uiteindelijk willen voortzetten.

"Hoe hard we ook ons best doen, we krijgen er geen jong bloed bij", verzucht Hajo Hoeksema, voorzitter van de stichting waarin 'De Wachter' sinds 1989 is ondergebracht. "Het eerste wat de jeugd vraagt is: 'Wat levert het op?' Niks, het is liefdewerk oud papier. Nou dan zijn ze meteen weer gevlogen."

Uitzondering

Een uitzondering op de regel is de 11-jarige Alwin de Vries. "Iedere zaterdag is dat kereltje in de molen te vinden en helpt waar-ie kan. Hij vindt het een ramp als-ie een zaterdag niet kan. Een echt molenaartje in de dop. Maar dat zijn uitzonderingen", aldus Hoeksema.

Gelukkig telt 'De Wachter', waaraan tevens een specerijenmaalderij, een ouderwets kruidenierswinkeltje, een stoommachinepark en een ambachtelijke bakkerij met bakkerswinkeltje zijn verbonden, 20 vrienden en 400 donateurs.

Stichtingsvoorzitter Hajo Hoeksema (links) en molenaar Edsard ten Cate met op de achtergrond 'De Wachter' in oude glorie hersteld.

Tijdens een rondgang, die begint in de bijgebouwen (anno 1900), komen de bezoekers ogen te kort. We starten in de videoruimte. Hier veel informatie over de molen. Dan het Noordlarense dorpswinkeltje, boordevol authentieke artikelen uit over-
overgrootmoeders tijd. Zoals kandij, tollen, muizenvallen (7,5 cent), raapolie (10 cent), serviesgoed en veel meer.

De molenaarswerkplaats is origineel en komt compleet uit de molen De Valk in Leiden. Via een loopbrug belanden we in de specerijenmaalderij. Verticaal ronddraaiende stenen malen hier middels een ingenieus houten tandraden-systeem nootmuskaat, kaneel, kruidnagelen en peper. Exotische geuren stijgen op tussen krakende gebinten en het geknars van de stenen. De VOC komt heel nabij.

Via het inwendige van de molen bereiken we op de begane grond de uit hout vervaardigde olieslagerij. Opnieuw opgebouwd zoals dit bedrijf in 1851 in 'De Wachter' dienst deed en waarmee destijds het oliepersen, of het olieslaan, geheel op windkracht gebeurde. Thans worden de 80 jaar oude oliewringers elektrisch aangedreven. Via generators, die met touwen en een leren riem op een in 1895 vervaardigde stoommachine zijn aangesloten. Een kleinere stoommachine drijft de specerijenmaalderij aan.

Vrijwilligers

De nu volgende oude smederij maakt eigenlijk deel uit van de molenaarswerkplaats. Alle onderdelen om de hele santenkraam draaiende te houden worden hier de vrijwilligers ook zelf gemaakt. De oude takkenbos-oven waarin regelmatig brood wordt gebakken is een replica van een bakkerij in Annen. Het bakkerswinkeltje (met restauratie) is een getrouwe kopie van een oud winkeltje in Winschoten.

Edsard ten Cate (62) en Geert Boer (61) zijn nu de (vrijwillige) molenaars van 'De Wachter'. Daarvoor molenaar en molenbouwer Diek Meedebdorp (76) eigenaar. Thans adviseur van de stichting. Grootvader Jan Medendorp kocht in 1895 'De Wachter' die al dateert van 1851.

In de jaren dertig moesten veel molens de ongelijke strijd met de industrie staken en raakten in verval. Zo ook 'De Wachter'. Maar kleinzoon Diek besloot rond de zeventiger jaren de molen weer in oude glorie te herstellen. Het Rijk hielp hem met subsidies. Sinds de stichting de molen in eigendom verwierf is de restauratie eerst goed op gang gekomen.

Verdere inlichtingen: mevrouw C. Korringa, tel: 050-4096181.

Publicatiedatum = 22 november 1997