Kampeer en Caravan RAI '97:
Minder merken, meer keus
door Aad van der Poel *)
AMSTERDAM
Volgens cijfers van het RAI-datacentrum zijn er dit jaar bijna 2000 toercaravans
meer verkocht dan in het seizoen '95-'96. Op een totaal van 19.400 betekent
dit een groei van tien procent. Reden voor optimisme zou je zeggen. Dat
is er ook, al was daarvan tijdens de voorbereiding op de Kampeer & Caravan
RAI niet zo veel te merken.
Een drietal merken waaronder marktleider Hobby haakte af voor 's lands grootste kampeerevenement. Zij achten begin december geen geschikte periode voor zo'n beurs. "Consumenten hebben dan heel andere dingen aan hun hoofd, dan het kopen van een nieuwe caravan," aldus Adria-topman H. A. Vlaanderen.
De caravanbranche blijft zich inzetten voor een beter imago. Zo ziet men de jonge familie het liefst op vakantie gaan. (foto: Wilk)
Zijn merk laat eveneens verstek gaan. Z'n collega-importeurs zijn intussen vrijwel rond met de RAI over een nieuwe datum. Volgend jaar zal de beurs naar alle waarschijnlijkheid in oktober worden gehouden.
Beter imago
De groeiende afzet van toercaravans, en ook vouwwagens (+ 10 procent), wordt vooral toegeschreven aan de gezonde economie. Consumenten krijgen meer vertrouwen in de toekomst en dat resulteert in de aanschaf van duurzame gebruiksgoederen. Het Continue Vakantie Onderzoek geeft in dit verband aan dat 400.000 gezinnen overwegen om een nieuw kampeermiddel te kopen. In de meeste gevallen zal dat overigens een tent zijn.
Ondanks deze zonnige perspectieven kijkt de caravanbranche met enige zorg naar de bedreigingen. Alternatieven in de vorm van goedkope vliegvakanties lokken veel klanten weg en met name jongeren lijken meer te zien in de verlokkingen van verre bestemmingen, dan in het avontuurlijke karakter van kamperen. Kortom, het imago van kamperen moet verbeteren, maar tegelijkertijd moet er aandacht en acceptatie zijn voor de kampeerder, die ook aan de andere vormen van vakantie doet.
Naast caravans toont de RAI ook veel nieuws op het gebied van tenten, vouwwagens en kampeerauto's. In dat laatste segment speelt Hymer een toonaangevende rol.
Ook de ANWB ziet dat in. Van de zomervakanties die een aanzienlijk deel van haar 3 miljoen leden in het buitenland doorbrengt, vindt liefst veertig procent op een camping plaats. Er is de ANWB dus veel aan gelegen het kamperen te ondersteunen. De toeristenbond ontwikkelt daarom plannen om het kamperen juist voor 'kwetsbare' groepen aantrekkelijker en toegankelijker te maken. Door te streven naar beter uitgeruste campings bijvoorbeeld, maar ook door aandacht voor Oost-Europa, waar nog een geweldig potentieel aan kampeermogelijkheden ligt.
Compleet of pakket
Van een echte trend kun je eigenlijk niet spreken, het is eerder voortborduren op ontwikkelingen die al op gang waren gekomen. Toen Hobby z'n 'alles inclusief-campagne' startte, was al te voorspellen dat de rest spoedig zou volgen. Teneinde de opmars van Knaus te stuiten, stopte 'Europa's nummer één', zoals de Noord-Duitsers zich graag blijven noemen, z'n caravans met ingang van 1996 vol met accessoires die normaliter op het verlanglijstje van vrijwel elke klant voorkomen. Zaken waar anders apart voor moest worden betaald, zoals: een stabilisator, tapijt, een ingebouwd toilet, een hordeur, een reservewiel en een boiler zaten plotseling af fabriek in elke Hobby. En de prijzen gingen nauwelijks omhoog.
Twee trends in beeld Boven heel veel luxe (Fendt), al dan niet in de vorm
van pakketten.
Hiernaast soberheid (Caravelair New line), bedoeld om gewicht en geld uit te sparen.
Het gevolg liet zich raden. Wie tegenwoordig tegen een nieuwe caravan aanloopt waarin nog geen overvloed aan luxe is verwerkt, moet daarom beslist vragen of de toeters en bellen soms in een pakket zitten. De meerprijs die voor deze pakketten betaald moet worden, vormt dikwijls maar een fractie van het bedrag dat de klant kwijt zou zijn geweest, indien hij al deze zaken er apart had bijgekocht. Vandaar ook dat de voorraad bij importeurs en dealers vrijwel uitsluitend 'aangeklede' modellen bevat. Mocht een klant per se een 'kale' wagen willen hebben, dan loopt hij grote kans op een extra lange levertijd te worden getrakteerd.
Nadeel bij deze pakketten is de ondoorzichtigheid van het gewicht. Sinds enkele jaren is de gewichtsopgave namelijk gebaseerd op de caravan inclusief standaarduitrusting en dat gegeven vermeldt de RDW als 'massa ledig voertuig' op het registratiebewijs. Hoe omvangrijker het pakket, hoe groter derhalve de afwijking. En dit betekent weer een aanslag op het laadvermogen. Er zijn al gevallen bekend van caravans die met pakket honderd kilogram zwaarder zijn dan de officiële opgave. De klant moet wel dus oppassen met al die luxe, maar dat was vóór de komst van de pakketten natuurlijk ook het geval.
Vouwwagenbezitters
Het tegenovergestelde van luxe kan ook. Half mei toonde het Franse merk Caravelair een caravan waarin zelfs de meest elementaire zaken als een kachel en koelkast ontbraken. Slechts enkele banken, een tafel en een paar kasten vormden het in overigens vrolijke tinten gevatte interieur. Doel van deze caravan is twijfelende vouwwagenbezitters over de streep trekken.
Het is een bekend gegeven dat een groot deel van de vouwwagenkampeerders vroeg of laat belangstelling gaat tonen voor een caravan. In de afweging die aan de eventuele overstap vooraf gaat, spelen gewicht en prijs een belangrijke rol. Een caravan is immers vooral duurder en zwaarder dan een vouwwagen. En met name dat laatste aspect kan voor de 'overstapper' betekenen dat hij (op termijn) ook nog eens een andere auto moet aanschaffen.
De Caravelair New Line, zoals het wagentje gedoopt is, weegt leeg nog geen 500 kg en mag tot 700 kg worden geladen. De prijs is bepaald op 10.195 gulden. Voor dat bedrag krijgt de adspirant caravanner een mobiel onderkomen, want zo laat de New Line zich nog het best omschrijven. Om daadwerkelijk te kunnen kamperen, moet je nogal Spartaans zijn ingesteld of op z'n minst overgaan tot de aanschaf van een voortent. Want echte leefruimte ontstaat natuurlijk pas als er een tent aan de caravan is gebouwd. En wat het gewicht betreft, dat is inderdaad een voordeel voor lichte auto's en geeft ook geen problemen voor chauffeurs die niet in het bezit zijn van het E-rijbewijs (aanhangwagens). Luchtweerstand is evenwel een factor waar terdege rekening mee moet worden gehouden.
De Toy van Knaus is inderdaad vrij klein en dat is een voordeel bij het
rijden.
In dat opzicht vormt de Toy van Knaus wellicht een aardig alternatief. Dit van origine Portugese caravannetje hoort in dezelfde categorie thuis als Caravelair's New Line, maar van z'n geringere maten mag iets minder luchtweerstand worden verwacht. Natuurlijk betekent kleiner wel weer een nadeel als je eenmaal op de camping bent aangekomen. Insiders zien echter meer in de aantrekkingskracht die van de prijsstelling van dit soort caravans uitgaat. De klant komt erop af, maar verlaat de showroom uiteindelijk met de (duurdere) caravan die hij echt mooi vindt en die bovendien helemaal compleet is.
Het vaste bed is in. Voor veel caravanfabrikanten is dat reden om 'de slaapkamer' middels de nodige inventiviteit in een niet al te grote caravan te bouwen. (foto: Gruau)
De gemiddelde leeftijd van caravankopers is vrij hoog. "Te hoog," volgens de Rai afdeling caravans. 'Veertig plus' blijkt namelijk nog altijd het best vertegenwoordigd in de categorie kopers van een nieuwe caravan. Als het aan de branche ligt gaat die leeftijd omlaag, maar men ziet vooralsnog geen mogelijkheden om de tendens te keren. "Dat hoeft ook niet", hoor je menig caravandealer desondanks zeggen. Met een afzet van een kleine twintigduizend nieuwe caravans per jaar doen de Nederlandse dealers het naar verhouding stukken beter dan hun collega's elders in Europa en waarom zou je dan klagen over de leeftijd van de klanten.
De aanvraag naar vast ingebouwde bedden die de laatste tijd merkbaar is, mag voornamelijk worden toegeschreven aan de 'ouderen'. Die brengen relatief veel tijd in hun caravan door en onderkennen de voordelen van het slapen in een echt bed. En gelijk hebben ze, want een echte matras op een echte spiraal biedt natuurlijk veel meer comfort dan een stel zitkussens dat voor de nacht over een paar banken en een tafel wordt verspreid. Als bijkomende voordelen van het vaste bed geldt de betere vochthuishouding in de matras en de bergruimte eronder.
De belangrijkste reden waarom gezinnen niet voor deze inrichting kiezen is de ruimte die het bed inneemt. In middelgrote caravans met een toiletruimte is daardoor nog slechts plaats voor een kleine zitgroep. Niettemin hebben enkele merken waaronder TEC en Gruau kans gezien een voor gezinnen aantrekkelijk compromis te bedenken. Door wat te schuiven met meubilair c.q. het toepassen van een alternatieve toiletruimte bieden zij een familiewagen mèt vast bed.
Rondje RAI
In omvang lijkt de Europese caravanindustrie in geen enkel opzicht op die van auto's. Het is zelfs zo dat elke willekeurige autoproducent jaarlijks meer voertuigen bouwt dan alle caravanfabrikanten bij elkaar. Wat differentiatie betreft, zouden ze de strijd evenwel aardig aankunnen. Alleen al in Nederland zijn bijna vijftig (!) caravanmerken en merkjes actief.
Het overgrote deel daarvan is op de Rai te vinden en daarom is een zoektocht zonder een goed plan onbegonnen werk. Middel bij uitstek daarvoor is het novembernummer van de Kampeer en Caravan Kampioen. Daarin is een koopgids opgenomen met onder andere tabellen die alle bijzonderheden van elk merk keurig gerangschikt laten zien. Ook de merken die deze keer niet op de Rai te vinden zijn staan erin.
Avento komt met de Cottage, een 'Engelse' caravan die volgens de fabrikant
uit Meerkerk aan Nederlandse kwaliteitseisen voldoet.
Van elke caravanindeling worden de belangrijkste kenmerken beschreven en is de keuze eenmaal bepaald, dan bevat de gids ook nog eens een overzicht van alle caravans die zo'n indeling hebben.
Een korte impressie ziet er als volgt uit.
Bij de Nederlandse caravanbouwer Avento zijn ze apetrots op hun nieuwste, de Cottage. Met deze wagen wil men de veeleisende liefhebber van Engelse caravans tegemoet komen. Vooral op kwaliteit zegt men meer te kunnen bieden als de collega's van overzee. Met 'die collega's' bedoelt Avento onder andere ABI, dat in ons land de merken Award, Beyerland en Delta voert.
De eerste is voor komend seizoen duchtig onder handen genomen. Het resultaat daarvan is een luxe caravan die nog steeds de bekende Engelse trekjes heeft, maar gemiddeld vierduizend gulden in prijs en honderd kilogram in gewicht scheelt met z'n voorganger, oftewel het model '97. Belangrijkste nieuws bij Beyerland is zonder meer de nieuwe Vitesse. Deze caravan laat al een beetje zien in welke richting de Engelsen voor de komende jaren denken.
De Vitesse heeft niet alleen een totaal ander front dan vorig jaar, hij is ook een stuk breder geworden. Bürstner toont de spectaculaire Flirt, een model à la schoenendoos, maar wel een caravan met een heel apart interieur. De Brabantse fabrikant Château kiest een duidelijker koers voor het komend seizoen.
Wat meer traditioneel ingestelde caravanners komen aan hun trekken in de Caratt, Calista en Cantara, die voor dit doel grondig zijn aangepast. Met de Home Car komt men aan de eisen van de sportiever ingestelde kampeerder tegemoet. De caravans zijn verkrijgbaar met onder meer lichtmetalen velgen. Dethleffs biedt de klant de mogelijkheid per interieur te kunnen kiezen uit drie verschillende meubeltinten met evenzoveel stofferingen. Eifelland bouwt de succesvolle Holiday-serie uit naar de Sunshine.
Deze serie is te beschouwen als een sportieve variant op de eerste. Kip toont de nieuwe Hy Line, een caravan uit het topsegment waarin de laatste technische snufjes zijn verwerkt. In dezelfde hal laat Knaus zien waartoe haar Portugese fabriek in staat is.
Ondanks relatief goedkope productiefaciliteiten aldaar, blijkt men in staat met de 'Duits getinte' Mustang terug te keren in de klasse van 15 tot 20 mille. Bij LMC is onder meer een bijzondere tafel te zien. Die kan schuiven in een rail, kantelen en vervolgens in een lagere stand worden gemanoeuvreerd. Sprite en Swift laten hun versies van de caravan-met-slaapkamer zien. Veel nieuws bij Tabbert deze keer. Voor het nieuwe seizoen is de buitenkant gerestyled en dat geeft de caravans een heel andere aanblik. Nieuw op de RAI is tenslotte ook de spectaculaire Westfalia Columbus, een caravan uit de topklasse.
Tegenover de stijging die de verkoopcijfers in Nederland en Scandinavië te zien geeft, staat Europees gezien een dalende lijn als het om afzet en productie gaat. En doordat deze ontwikkeling zich nu al enkele jaren voordoet, raken steeds meer caravanfabrikanten in moeilijkheden. Het gevolg is clustering. Al dan niet uit vrije wil zoeken producenten toenadering tot elkaar. In Duitsland is vooral Knaus actief. Nadat het eerder dit jaar een meerderheidsbelang in de Portugese Marcampo-onderneming verwierf, maakte Tabbert onlangs bekend voor 77 procent eigendom van Knaus te zijn geworden. Diens grootste concurrent Hobby zit intussen ook niet stil, want naar het zich laat aanzien neemt het binnenkort Fendt onder z'n hoede.
Als dat zo doorgaat, hebben we in Duitsland binnenkort te maken met drie grote ondernemingen die gezamenlijk meer dan tien caravanmerken produceren. Dat is gelijk aan ruim 90 procent van het totaal. Van de grote merken staat daar alleen Bürstner nog op eigen benen. In Engeland zien we iets soortgelijks gebeuren. Naast de grote twee: ABI (o.a. Beyerland) en Swift (o.a. Sprite) is een derde 'merkenverzamelaar' gekomen: Elddis. In het afgelopen jaar traden Coachman (o.a. Hylander) en Compass (o.a. Eurec) tot de Elddisgroep toe.
*)Aad van der Poel is redacteur van de Kampeer&Caravan Kampioen.
Publicatiedatum = 22 november 1997
