|
|
Leuke aanlegplekken op komst
in Zuid-Willemsvaart
door Nelly Duijndam
Vrijwel alle aangelegde waterwegen waren bedoeld voor de vrachtvaart; recreatievaart kende men immers nauwelijks. Vandaag de dag maken steeds meer watersporters gebruik van gegraven kanalen en omgeleide rivieren. En vaak terecht, want veel van deze wateren zijn de moeite waard.
De Zuid-Willemsvaart, is zo'n kanaal. Het loopt zowel door Nederland als door België en het paste in het plan voor een verbinding 's Hertogenbosch Maastricht Luik.
Het werd gegraven tussen 1822 en 1826, omdat het verbeteren van de Maas toentertijd te duur was. Het nieuwe kanaal bedroeg de helft van de afstand die via de Maas moest worden afgelegd. De Zuid-Willemsvaart is van s' Hertogenbosch via Bocholt (België) tot Maastricht 130 kilometer lang.
Het hoogteverschil bedraagt 39 meter; toentertijd werden schutsluizen gebouwd van niet meer dan twee meter verval. Dit hield in dat er in de Zuid-Willemsvaart 19 sluizen gebouwd moesten worden. De sluizen zijn geschikt voor het type 'Kempenaars', vrachtschepen van 50 x 6.60 meter en circa 550 ton laadvermogen, die vooral de Kempense kanalen bevoeren. Een Kempenaar past precies tussen de sluisdeuren, maar in de kom is ruimte voor andere kleinere schepen.
Een geladen Kempenaar bij de omleiding bij Helmond. EIGEN FOTO
Onlangs voer ik met twee schepen met zo'n Kempenaar op. Dit betekende dat wij eerst de sluis invoeren en de Kempenaar als laatste. Bij het uitvaren ging de Kempenaar er als eerste uit en de jachten volgden. Deze moesten in het volgende kanaalpand de Kempenaar weer voorbij lopen om de volgende sluis weer als eerste in te varen. In zo'n geval is de marifoon een goed communicatiemiddel. De sluizen zijn gebouwd op de kruising met een bestaande weg. De ophaalbrug werd op de sluis gebouwd zodat één persoon de brug én de sluis kon bedienen.
Het kanaal is altijd druk bevaren geweest. Ook nu nog vaart er veel vrachtvaart met zand, grind, beton en veevoer. In de zomermaanden tijdens de bouwvak is er veel minder vrachtvaart, dan is er meer ruimte voor de recreatievaart. In 1982 is besloten de Zuid-Willemsvaart te verbeteren. Er is een omleiding gemaakt om Helmond, waardoor twee sluizen zijn vervangen door één.
Voor de recreatievaart is het jammer dat de doorvaart door Helmond is afgesloten. Er gaan echter stemmen op om aanlegplaatsen te realiseren in het centrum van de stad.
Bij Veghel is het kanaal verbreed, waardoor er een apart havengedeelte is ontstaan en bij Schijndel zijn ook twee sluizen vervangen door één. De doorvaart door 's Hertogenbosch loopt door het centrum. Voor de pleziervaart is dit leuk, maar er liggen plannen om voor de doorgaande beroepsvaart een omleiding te maken via Empel om de bestaande route door de stad te ontlasten.
Het Nederlandse gedeelte van het kanaal bestaat uit rechte stukken met vaak mooie bomenrijen en zicht op verder gelegen dorpjes. De snelweg die er van 's Hertogenbosch tot Nederweert langs loopt is nadrukkelijk aanwezig. Daar staat tegenover dat de bruggen en sluizen vlot bediend worden. Het Belgische gedeelte voert door een prachtig eenzaam landschap met veel natuurschoon.
Goede aanlegplaatsen zijn te vinden in de jachthaven van 's Hertogenbosch op de kruising met de Dommel en in het kanaal boven de sluis. De nieuwe jachthaven in Veghel is vier weken geleden officieel geopend. Door het ontbreken van een bord varen nog veel schepen de haven voorbij.
Boven de sluis bij Asten mag 3 x 24 uur aangelegd worden. Nederweert heeft een kleine passantenhaven en Weert heeft een goed geoutilleerde jachthaven. In het Belgische gedeelte zijn aanlegplaatsen in enkele verlaten rivierarmen en Bocholt en Eisden hebben een jachthaven.
Via Het Wilhelminakanaal, afslag na Beek en Donk, is er een verbinding met Noord-Brabant en Zeeland. Bij Nederweert loopt het Kanaal van Wessem naar Nederweert richting Maasbracht en bij Bocholt kunnen de Belgische kanalen bevaren worden richting Antwerpen.
De Zuid-Willemsvaart maakt deel uit van ruim 1000 kilometer vaarwater in Zuid-Nederland en Vlaanderen.
Publicatiedatum = 8 juli 2000
