Twee keer per dag snelheid geboden
in New Brunswick, want.....

'Bay of Fundy' kan een aardige slok op

door Nico van der Zwet Slotenmaker

Vele vissersdorpjes met een charmante uitstraling.

SAINT JOHN- Canada telt tienduizenden meren, zodat er op een beetje water meer of minder niet gekeken hoeft te worden. Maar omdat er altijd een overtreffende trap moet zijn, geldt de Bay of Fundy aan de zuidkant van de provincie New Brunswick toch als zeer bijzonder.

In deze baai, die 270 kilometer lang en tussen de 50 en 80 kilometer breed is wordt door het tij twee keer per dag liefst honderd miljard ton water gepompt, een aardige slok. Water dat er ook weer uit moet als het eb is. In de monding van de St. John-rivier, die (uiteraard) bij Saint John in de baai valt, leidt dat tot het fenomenale verschijnsel dat de enorme stroomversnellingen van het ene op het andere moment honderd procent van richting veranderen.

Vrouwen in klederdracht in het openluchtmuseum van Kings Landing.

Honderd miljard ton water, wat moeten we ons daarbij voorstellen? Dat is simpel. Het is ongeveer dezelfde hoeveelheid die per etmaal van alle watervallen ter wereld neervalt. Natte vingerwerk zult u zeggen. Toch niet, er is echt iemand geweest die dat allemaal heeft uitgerekend. Gelukkig ken ik de rekenaar in kwestie niet. Ik zou heel moe van hem worden. Maar het heeft allemaal te maken met die koortsige recordrace waarmee de Amerikanen hun noorderburen hebben aangestoken. Het grootst, meest, diepst, dikst en als ze dan al niet ergens de langste brug hebben is het in ieder geval de langste brug over water dat meestal is bevroren. Ja, zo is alles een record.

De rotsen van Hopewell Cape. Over een paar uur staat hier vijftien meter water.

De toeristische autoriteiten rond de Bay of Fundy beweren zij dus, ik niet dat het verschil tussen eb en vloed nergens ter wereld zo groot is als hier, zeg maar een meter of vijftien op sommige plekken. In het splinternieuwe bezoekerscentrum in het natuurpark bij de baai wordt het allemaal uitgelegd. Aanschouwelijk onderwijs is echter altijd nog beter en je kunt ook per trap van de klifwand afdalen om te wandelen op een plek waar een paar uur eerder nog vijftien meter water stond. De aanhoudende stromingen hebben sommige rotsen van de kust gescheiden en omgevormd tot op hun kop staande kegels die eens zullen omvallen. Als je inderdaad tot de expeditie besluit, moet je wel eerst de borden en je horloge raadplegen. Het gaat allemaal zo snel in de Bay of Fundy dat je echt op tijd terug moet zijn om niet door opkomend water te worden verrast. Het is al eerder gebeurd, u bent gewaarschuwd.

Dat hier ook indianen hebben gewoond, zie je wel aan de tomtempaal.

De Bay of Fundy en de rotsen bij Hopewell Cape vormen sterke toeristische troeven van New Brunswick, dat met een oppervlakte van 72.418 km (1 1/2 keer Nederland) en 740.000 inwoners voor Canadese begrippen goed bevolkt is. Om het bezoek een basis te verschaffen is het verstandig eerst een kijkje te nemen in het (Arcadian) museum in Moncton of het New Brunswick Museum in Saint John. Daar kan je leren waarom de voorvaderen van de huidige bewoners nu juist New Brunswick kozen om hun tenten op te slaan. Veel Fransen, maar ook Britten die eerst naar Amerika waren getogen en hun koning trouw wensten te blijven toen de onafhankelijkheid een feit werd. Voor dat royalisme konden ze in de Verenigde Staten niet meer uitkomen en dus namen ze hun huisraad op en zochten een toevlucht in Canada. In het openluchtmuseum van Kings Landing is daar het een en ander van te zien.

De natuur is hier prachtig.

Gefopt ben ik ook nog in New Brunswick. Bij Moncton zegt men over een magnetische heuvel te beschikken. Als je je motor afzet wordt je auto naar het topje van het bergje getrokken. Dat kan natuurlijk niet, maar als je het probeert, zou je zweren dat het waar is. Het is een soort vals plat andersom. Gezichtsbegoocheling veroorzaakt door de omgeving. Waar je dan ook niets anders mag neerzetten om het onware beeld niet te verstoren. Even verderop is er een door een (voormalige) Nederlander gedreven grote waterattractie die maar een paar maandjes per jaar open is. De zomer kan heet zijn in New Brunswick, de winter is veel langer en hard.

Misschien wel daarom zijn er in de provincie zo veel overdekte bruggen. Je vindt ze vooral in de omgeving van Sussex en waarom ze precies zijn overkapt, weet niemand. Of, liever gezegd, iedereen heeft er een andere verklaring voor. Om de paarden niet van het water te laten schrikken, als schuilplaats voor de regen, ter bescherming van de onderbouw en nog zo het een en ander. De meer prozaïsche lezing is dat het een plaats voor het jongvolk was om te minnekozen. Daar zijn ze in ieder geval voor gebruikt en roddeltongen beweren zelfs dat er een belangrijk deel van de bevolking is verwekt.

Overdekt

De langste brug ligt met zijn kleine 400 meter over de St. John-rivier in Hartland. Het is het zal u niet verbazen de langste overdekte brug ter wereld. En als dat niet klopt, is het in ieder geval de langste overdekte houten brug ter wereld en als ook dat niet juist is, weten ze in New Brunswick nog wel een ander verhaal te verzinnen.

In de omgeving van Sussex vind je in New Brunswick nog een stuk of zeventig overdekte bruggen.

Een soort visserslatijn dat hier wel past, want een niet gering deel van de bevolking verdient zijn brood op zee en waar vroeger de walvisvaart hoog scoorde, zijn het de kreeftenvangers die vandaag de dag letterlijk en figuurlijk binnenlopen. Het seizoen is echter kort. In vijf, zes weken moet de buit binnen zijn en kom je als visser niet uit de kleren. Als hommage aan de kreeft heeft hij in een vissersplaatsje een reusachtig standbeeld gekregen met een visser die er met zuidwester en al geheel bij in het niet valt. De grootste hamburgergigant ter wereld heeft in deze streken dan ook de McLobster op het menu staan-

Een reuzenkreeft als hommage aan het welvaart brengende schaaldier. De visser valt erbij in het niet.

Ik begin er niet aan. New Brunswick is mooi zat.

Reizen naar Canada, na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie het grootste land ter wereld, kunt u overal boeken. De reis- en informatielijn van de ambassade van Canada in Den Haag kan u ook verder helpen met meer gespecialiseerde zaken. Het telefoonnummer is 070 - 3111675.

Naast de visserij is er ook veel fruitteelt in de provincie. Wat te denken van deze reuzenpompoenen.

Publicatiedatum = 12 december 1998