&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT=""> Eurojet

Natal, stad van de zon

door Henk de Koning

NATAL - Brazilië is met ruim 8.5 miljoen vierkante kilometer oppervlakte (250x Nederland) het grootste land van Latijns-Amerika. Ingrijpende financiële maatregelen drongen de hoge inflatie van het land strek terug. Brazilië levert de meeste koffie ter wereld, maar dit vermindert nu massa's kleine planters, overwoekerd door grootschaliger bedrijven, liever graan, katoen, soja en suikerriet produceren.Vissers aan het werk op de brede stranden van Natal.

Toenemend toerisme is voor de Braziliaanse overheid reden om meer geld in deze sector te steken. In de mooiste Braziliaanse vakantie-oorden verrijzen nieuwe, luxe hotels en ontstaan hoogwaardige horeca-opleidingen. In de hotels en restaurants met steeds meer Europese toeristen dringt het besef door dat Engels sprekend personeel een 'must' is en de Portugese menukaart ook in het Engels moet zijn gesteld.

Natal, een stad met 800.000 inwoners, staat in het Portugees voor Kerstmis. De stad kreeg die naam van de Portugezen die hier op 25 december 1599, met Kerstmis dus, voor het eerst voet aan land zetten. Vanwege 300 dagen zon per jaar wordt Natal ook wel 'Stad van de Zon' genoemd. Bij een vrijwel constante temperatuur (28 graden), gekoppeld aan een voortdurende stevige zeebries, is dit het thuisland van de mooiste zomer. Wat ontbreekt zijn (dankzij de straffe zeewind) muskieten, maar ook orkanen, die liever richting Florida razen.

Het centrum van Natal heeft golvende straatjes, maar ook roestrode zandpaden, aflopend naar zee, waar langs grote delen van het strand nog volop aan de toekomst wordt gebouwd. Kenmerkend voor de Latijnse architectuur zijn de blokvormige huisjes, wit bepleisterd, dan wel dun gedompeld in pastel of stevig in de kleuren fel rood, gifgroen en hard blauw gezet. Sierlijk traliewerk krult voor de ramen. Het opzichtige smeedwerk dient uitsluitend ter verfraaiing, want met een bestaan gericht op het buitenleven valt binnen niets te halen.

Kolossale rotsblokken, diep in de aarde gevormd en biljoenen jaren geleden door enorme natuurkrachten naar doven gestuwd, zijn vervolgens eeuwenlang door weer en wind ingesleten.

Paarsbloeiende bloemen en witte kelken, druipen in dikke strengen af van de rood-oranje dakpannen. De voornamere klassieke bouwwerken vertonen in kleur, lijnenspel en crèmige opsmuk de invloeden van zowel Portugese als Nederlandse pioniers. Zoals het Paleis van Cultuur, het instituut voor Historie en Geografie, het Paleis van Governo en het prachtige pand van het Centro de Turisme met zijn tientallen winkeltjes in drankjes, etenswaar en snuisterijen, doch op de eerste verdieping ruimtes voor Braziliaanse kunst.

Billijk geprijsd

Het moderne Natal heeft brede (winkel)straten gelardeerd met forse, goed onderhouden groenstroken; in de jaren dertig met verve ontworpen door een Italiaans architect. Kokospalmen wapperen, de tooi scheef als een losse toupet, heftig in de wind. Schaduwrijke uitspanninkjes tappen de lekkerste (vruchten)drankjes. De maaltijden in de hotels en restaurants zijn Spaans-Italiaans getint en billijk geprijsd: pizza's, allerhande macaroni- en spaghettischotels, knapperige salade's, maar ook stevige bonenschotels, frites, aardappelen en tal van variaties met rijst. Daarnaast maaltijden bereid met vlees en uiteraard zo uit zee gehaalde vis en grote garnalen.

De Via Costeira is de levendige, doch hier en daar wat morsige boulevard langs het tien km lange strand van de stad. Grote delen dragen eigen namen, zoals Praia do Porte, Praia do Pinta en Praia de Ponta Negra. Het strand van de Praia dos Artistas biedt met zijn vele restaurantjes, barretjes, disco's, en clubs nog het meeste vertier. Ooit kwamen hier Hollywoodsterren en een groot uithangbord met het beeld van Charlie Chaplin op de Praia Artistas verwijst naar die tijd. Tot de fraaiste, maar betaalbare hotels aan zee behoren het Manary Praia Hotel, het Visual Praia Hotel en hotel Parque da Costeira .

Rio Grande do Norte beschikt in totaal over 400 km afwisselend zand- en rotsstrand. De rotspartijen in zee zijn een dorado voor vissers. De forse branding heeft enigszins de kunst van de aanstormende zee in Hawaï afgekeken en net als daar zie je in Natal surfers balancerend op hun planken op de hoog krullende golven rodeo spelen. Topless is taboe, maar de Braziliaanse schonen vertonen zich graag zo mogelijk nog bloter in een tanga; badgoed verwant aan de veter, waarvan het snijdend snaareffect gevoelige beginners wel aanzet tot het halen van de hoge 'c'.

Ivanaldo Bezerra, secretaris van het departement van toerisme in Rio Grande do Norte legt uit dat zijn land Europese toeristen verkiest boven die uit Amerika. "De Europeanen zijn meer op cultuur ingesteld en ons land heeft daarvan veel te bieden", zo legt hij uit. Komt bij dat de Brazilianen ons land ook uit historisch perspectief waarderen. In 1500 werd Brazilië weliswaar door Portugezen ontdekt, maar van 1624 tot 1654 waren het Nederlandse kolonisten die het land veel voorspoed brachten. Ivanaldo Bezerra: "Met name de komst van Maurits van Nassau van 1639 tot 1646 zorgde voor de bouw van heel wat steden en monumenten, waarvan veel bewaard is gebleven." Eerst na de scheiding van het Portugese en het Spaanse koningshuis lukte het de Portugese Brazilianen de Nederlanders weer te verdrijven.

Veerboot

Met een ervaren gids achter het stuur in een Buggy over de hoge toppen en diepe dalen van een speciaal circuit in de duinen van Natal crossen behoort tot een van de populairste attracties van de stad. De tocht er naar toe voert door schilderachtige dorpjes en voorbij de Rio Potengi, een breed water dat per veerboot geduwd door een slonzig hakkepufje, maar geleid door grote stuurmanskunst veilig wordt overgestoken.

Vervoer per vlot over brede waters in Natal.

Voor het overvaren van de Barra do Rio moeten de Buggy's op houten vlotten, maar hier zijn het 'gondoliers' die krachtig bomend het transport verzorgen. Een groep kamelen jawel hier in Natal rust in de golvende, stuivende zandvlakte die daardoor nog meer lijkt op een heuse woestijn. De wind vormt duintoppen tot wel 80 meter. Een groene pluk in het zand is de kruin van een ondergestoven boom! Het duinenpark Parque das Dunas is beschermd gebied met veel groen en voorzieningen (wandelpaden, theater, erbarium, barbecue's) voor het publiek. Een bezoek aan het eeuwenoude Portugees fort Forte dos Reis Magos, zwemmen met (soms) groepen dolfijnen in de mild warme oceaan bij het hippe dorp Pipa en duiken bij de eilandengroep Fernado, staan verder hoog op de lijst van de attracties in Natal.

Directeur Eduardo Bagnoli van het Manay Praia Hotel is een geestdriftig (afgestudeerd) archeoloog en organiseert vanuit een diep missie-gevoel spectaculaire 'ecotours' naar het binnenland van Rio Grande do Norte. Dit geschiedt per busje en met archeologen als gids en chauffeur. Er is keuze uit één of meerdaagse tochten. In het laatste geval met overnachting in landelijke boerderijen waar in huiskamerstijl met de gastheer aan lange tafels wordt gegeten wat de Braziliaanse pot schaft. Een stoofschotel van geitenvlees valt ons ten deel. De moten van het geslachte dier pruttelen met kruiden, wortelen en aardappelen in een hoge pan die op een bed van hete as diep in de grond is gezet. Het karkas van de kop kiert bleek met lege oogkassen door het kruidendek als even het deksel wordt opgelicht. Een hete walm van jus ontstijgt dit culinaire graf. "Lekker!" horen we aan tafel roepen.

Alsof kolossale hunebedden zijn uiteengespat, zo liggen de vele granietformaties verspreid in het golvende, zinderende landschap van de Cariris Velhos. Een doorstoofd gebied van meer dan 14.000 vierkante kilometer, begroeid met struiken, heesters, cactussen, stekelige bromelia's en zelfs een enkele boom. Kilometers diep in de aarde zijn ze gevormd, de enorme rotsblokken om biljoenen jaren later in een krachtige oprisping van de aarde massaal naar de oppervlakte te komen. Hier nog eens vele eeuwen door weer en wind geteisterd ontstonden verbijsterende sculptures, sommigen tien meter hoog, door de elementen soms bijna kogelrond gepolijst, anderen diep uitgesleten of zelfs meer dan manshoog compleet doorboord als kralen voor een reuzenketting.

Rock Art, 4000 jaar geleden gemaakt door Indianen.

Rock-art is de benaming van de nog vele duidelijke gravures en tekeningen, voorstellende dieren, mensen en meetkundige figuren, die vaak in bloedrode tinten met minerale verf op de rotsblokken zijn aangebracht. Het werk van indianenstammen, zo'n 4000 jaar geleden, weet onze gids, de Braziliaanse archeoloog Paulo Cadeiro de Farias. "Sommige van die afbeeldingen zijn nog maar kort geleden en bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld door boeren op zoek naar een verdwaalde geit of koe." Bij enkele vindplaatsen zijn zelfs kleine musea ingericht. Terug in Natal ontmoeten we de Nederlandse emigrant Marinus Johannes Groenendaal, eigenaar van het restaurant Cabana in Fortaleza. Hij roemt de hartelijke mentaliteit van de Brazilianen. "Ze zouden in Nederland moeten wonen", zegt hij, "dan ging ik zo weer terug."

Inlichtingen: Montemar Reizen b.v., Eindhoven, tel.: 040-2122363. Fax: 040-2125405.

Publicatiedatum = 13 november 1999

vlag Brazilie