door MARIANNE JANSSEN

DEN HAAG - Het tekort aan hoogopgeleiden op de arbeidsmarkt maakt de afgestudeerde hbo'er tot een gewilde kracht. Was de werkloosheid onder hbo'ers in 2000 al laag met 2,8%, in 2001 bleek dat getal nog verder omlaag te kunnen tot 2,5%.

Bron: HBO-Monitor

Ook daalde in vier jaar tijd het percentage hbo'ers met een flexibele aanstelling van 15% in 1998 tot 10% in 2001. De werkzekerheid is daarmee ook fors toegenomen. Ook over salarissen hebben de jonge hbo'ers niet te klagen. Daalden de reële lonen tot en met 1996, daarna zette een forse stijging in.

Pas sinds heel kort groeien de bomen niet meer tot de hemel en is er een eind gemaakt aan de loonexplosie onder jonge afgestudeerden. Want deze werknemers mogen schaars zijn, het bedrijfsleven zit krapper in de jas en de hbo'er ondervindt daarvan evenveel malheur als iedere andere werknemer.

Onregelmatigheid
Ondanks het feit dat onderwijs en zorg de naam hebben slechte bazen te zijn op financieel gebied, blijkt dat niet uit de salarisvergelijkingen binnen de diverse sectoren van het personeel dat hbo-geschoold is. Waar de zorg sec nog achterloopt, wordt dat in de werksituatie gecompenseerd door het feit dat deze sector 24-uursdiensten draaien moet en voor de buitenissige uren onregelmatigheidstoeslag int.

Bron: HBO-Monitor

Daarmee komen de werknemers uiteindelijk op een hogerinkomensniveau als de hbo'ers in andere sectoren. Ook de werknemers in het onderwijs verdienen sinds hun salarissen de afgelopen jaren fors werden opgetrokken bovengemiddeld veel.

Op niveau

Toch heeft de spanning op de arbeidsmarkt nog niet tot gevolg dat alle jonge afgestudeerden inderdaad werken op hbo'niveau. Twee van de drie betaald werkende hbo'ers (67%) hebben werk dat past bij hun opleidingsniveau en hun opleidingsrichting. Dat is dan wel de meerderheid, maar het houdt wel in dat dit niet geldt voor een op de drie.

Werkgevers en jonge werknemers doen zichzelf tekort op die manier. Merkwaardig is dat 84% van alle afgestudeerden desondanks de aansluiting tussen de gevolgde hbo-opleiding en hun werk over het geheel genomen als goed of voldoende kwalificeert.

Bron: HBO-Monitor

Deeltijd Afgestudeerden van een deeltijdopleiding hebben, de werkloosheidscijfers in ogenschouw genomen, vaak geen moment naar werk hoeven zoeken. Zij volgen de studie vaak naast een (deeltijd)baan die qua sfeer aansluit op de studie. Ze kunnen op die manier in 'eigen huis' stage lopen, en als zij hun diploma in handen krijgen beschikken zij over een werkervaring die hen een grote voorsprong geeft op de afstudeerders van de voltijdstudies.

Vrouwen

Het volgen van een hbo-opleiding in deeltijd wordt trouwens steeds populairder, vooral bij vrouwen. Het aandeel van vrouwen in het deeltijd-hbo is inmiddels 63%. Het voltijdonderwijs wordt voor 55% bevolkt door vrouwen. In het voltijd-hbo nemen vrouwen het overgrote deel op zich van de uitstroom in de opleidingen voor de gezondheidszorg, onderwijs en sociaal-agogische richting. In totaal vormen de vrouwen een krappere meerherheid met 57% van de uitstroom.

De heren vallen dus vaker voortijdig af. De gemiddelde leeftijd van de voltijduitstromer is 25 jaar. De deeltijd-afgestudeerden zijn gemiddeld elf jaar ouder. Dezen hebben dan ook al vaak een heel onderwijs- en aansluitend arbeidsverleden achter zich wanneer zij beginnen met hun opleiding.