ECONOMIE-MINISTER HANS WIJERS ZIET TOEKOMST ZONNIG IN
"Ik krijg gelijk met mijn drie procent groei"
door SJUUL PARADIJS en RONALD VEERMAN
Op het ministersbureau staan een pc, wat beeldjes en een zwarte houten tulp.
Hans Wijers glimlacht vooral, zijn haardos lijkt zijn handelsmerk en zijn
populariteit onder vrouwelijke kiezers zou groot zijn.
Het zijn de bespiegelingen die de voormalige organisatie-adviseur koud laten.
Hans Wijers wordt de 'minister van de markt' genoemd. "Minister van de drie
procent groei," knikt de bewindsman instemmend.
Wijers doet gewoon op zaterdagochtend zijn boodschappen bij Albert Heijn en is later op de vrije zaterdag nog wel eens te vinden bij Ikea, het woonwarenhuis. Heeft een broertje dood aan verplichtingen in het weekeinde, houdt niet van poespas en voelt zich opgelaten als hij op straat herkend wordt.
Wijers is bevlogen, gedreven. Wordt ongedurig van kritiek. CDA-leider Heerma kreeg er al een keer goed van langs, maar ook de kersverse voorman van de kleine ondernemers, Wijnolst, kon vorige week geen goed doen in de ogen van Wijers de bewindsman. Het conflict is inmiddels weer uit de wereld.
Het gaat goed met de economie, dus met Nederland, luidt de boodschap dit jaar. Groei, groei, groei. "Vanaf mijn aantreden heb ik altijd ingezet op drie procent groei. Langzamerhand begint het erop te lijken. Ik krijg gelijk. Door die vooruitgang kunnen we werken aan kwaliteit. Niet alleen denken aan meer groen, meer wegen, meer bedrijfsterreinen. Niet wat meer van dit en wat meer van dat. Maar kwalitatief hoogstaande investeringen, samenhang", zegt Wijers.
De minister is tevreden dat ook in Den Haag economie en milieu steeds beter hand in hand gaan. In het recente verleden was dat wel anders. "Vaak wist het ene ministerie niet waar het andere mee bezig was. Het was zo verkokerd als wat." Het blijft stil als hem op de man af gevraagd wordt waar hij het afgelopen jaar iets heeft ingeleverd ten gunste van het milieu. Na een korte aarzeling: "Schiphol."
Geloofwaardigheid
Wijers zucht: "Daar is vanuit de economie een concessie gedaan. Vanuit zijn
vakgebied zou een minister van Economische Zaken de luchthaven natuurlijk
zo ver mogelijk willen laten groeien. Het gaat om je eigen geloofwaardigheid.
Dat staat voorop. Verder heb je te maken met bestuurlijke zorgvuldigheid,
die je in acht dient te nemen."
Het milieu-besef is echter ruimschoots aanwezig bij de D66-minister, die naar zijn mening de partijbelangen voldoende laat meewegen rond zijn besluiten. "In de eerste plaats sta ik als minister achter het regeerakkoord. Desalniettemin denk dat ik dat ik bij 98 procent van mijn besluiten het D66-belang voldoende dien."
Bij een ander heikel punt, waar milieu en economie botsen, de uitbreiding van het vliegveld Beek is de bewindsman echter terughoudend. "Ik lees overal dat ik in tegenstelling tot mijn partij voor nachtvluchten zou zijn en neem dat voor kennisgeving aan. Vooralsnog is door het kabinet nog niets besloten."
Files
De dagelijkse kilometerslange files die Nederland lam leggen en vervuilen,
baren Wijers zorgen. "Ik heb er zelf tussen acht en tien uur 's ochtends
vaak genoeg in gestaan om te weten hoe erg het is", aldus Wijers begripvol.
"De auto gaat aan zijn eigen succes ten onder. Ga je door op deze manier
dan heeft Nederland binnen afzienbare tijd een verkeersinfarct."
Wijers: "Om dit op te lossen zijn uitgebreide miljardeninvesteringen nodig. Anders blijft het een kwestie van 'tutten' met die files. Het kan ook niet allemaal in deze kabinetsperiode. Dat weet iedereen. Maar er moest wel een begin worden gemaakt. Voor het nieuwe kabinet moeten er in 1998 ook weer nieuwe plannen klaarliggen. Het zal echt moeten. Ik wil niemand de lol om met zijn auto rond te rijden ontzeggen. Het is ook volstrekt ondenkbaar dat een gemiddelde vertegenwoordiger voortaan met het openbaar vervoer gaat. Dat moet je ook niet willen. Maar zoals het nu gaat, kan niet langer."
Voor Wijers zijn de nieuwe maatregelen om autorijden tegen te gaan daarom slechts het begin, een eerste stap. De verhoging van de benzine- en dieselaccijns, het rekeningrijden over vier jaar, de verbetering van het wegennet en het openbaar vervoer maken deel uit van de kabinetsplannen. "De files oplossen zal niet gemakkelijk zijn, maar we kunnen ze wel voorspelbaarder maken. Zodat iedereen kan doorstromen en straks met redelijke zekerheid weet wanneer men op het werk aankomt."
Auto van de zaak
Ook Nederlanders met een auto van de zaak zullen de dans niet ontspringen,
laat Wijers doorschemeren. Vooral de privé-kilometers die een zogenaamde
'zakelijke rijder' maakt, zouden in de toekomst meer voor eigen rekening
kunnen komen. Nu is de impuls om je leasewagen te laten staan nog afwezig.
Maar ook de 6% overdrachtsbelasting, die betaald moet worden bij de aankoop van een huis als je dichter bij je werk gaat wonen, is Wijers een doorn in het oog. Vervoer en bereikbaarheid voeren de boventoon. Het eerste kabinet-Kok nam besluiten over de aanleg van de Betuwelijn, de Hogesnelheidslijn, de vijfde landingsbaan op Schiphol en nu dan het plan om de files aan te pakken.
Het ministerschap geeft voldoening. De opvolging van Hans van Mierlo als politiek leider van D66 is voor Wijers, die Van Mierlo bij diens afwezigheid in het kabinet vervangt als leider van het D66-smaldeel, onbespreekbaar. Vooralsnog, althans. Maar ook tegenover vertrouwelingen in zijn directe omgeving sluit Wijers die mogelijkheid uit. Voor de derde keer in zijn loopbaan als bewindsman luisterde Wijers naar de troonrede, uitgesproken door koningin Beatrix. Samen met zijn 'paarse' collega's genoot Wijers van Prinsjesdag in de Ridderzaal aan het Binnenhof.
De minister houdt van het protocol, de gouden koets, pruiken en het vlagvertoon. "Dat moet altijd zo blijven, dat heeft een land nodig. Je kunt wel zeggen, we zetten de Troonrede op Internet, maar dat kan niet de bedoeling zijn. Dat is me te onpersoonlijk." Wijers schiet zelf in de lach over zijn opmerking over Internet. "Het is de symboliek van Prinsjesdag die me boeit. Onze koningin, het staatshoofd met een boodschap. Een boodschap die ons allen raakt."
