door SJUUL PARADIJS en RONALD VEERMAN

Zeven vette economische jaren heeft het paarse kabinet achter de rug. 1,5 miljoen nieuwe banen, fors minder werklozen en een overschot op de begroting. Met 2002 in zicht krijgt minister Annemarie Jorritsma van Economische Zaken echter voor het eerst te maken met een haperende groei, hetgeen aanleiding is voor een paar stevige waarschuwingen. Steeds scherper wordt immers duidelijk dat Nederland de afgelopen jaren weliswaar sneller is gegroeid dan veel andere landen, maar dat ons land zich ook uit de markt dreigt te prijzen. Er staan nog te veel mensen aan de kant, de lonen stijgen te snel en de groei van de arbeidsproductiviteit laat te wensen over.

"Het enige wat we nu over de economie zeker weten is dat we de komende tijd niks zeker kunnen weten."

Annemarie Jorritsma is net als bijna alle andere Nederlanders nog steeds diep onder de indruk van de gebeurtenissen in de Verenigde Staten, maar heeft ook als minister geen antwoord op de vraag hoe de nabije toekomst er uit gaat zien.

Dat de economie in de Verenigde Staten en daardoor ook in Nederland door de onrust later uit de huidige groeidip zal komen lijkt volgens de bewindsvrouw logisch. "Maar het zal vooral afhangen van het vertrouwen van de consument."

Wachten tot de burgers weer zin krijgen om auto's, huizen en andere mooie spullen gaan kopen is ondanks de veel robuustere Nederlandse economie en de forse verbetering van de overheidsfinanciën echter uit den boze.

Hoewel Nederland de afgelopen jaren sterker groeide dan zijn buurlanden dreigt hiervoor binnenkort alsnog een rekening te moeten worden betaald. "We zijn ineens toch wat in de gevarenzone beland", zo moet ook Annemarie Jorritsma erkennen.

Door de hoge dollarkoers bleven onze producten in het buitenland goedkoop en kon de export fors stijgen. Nu dit lijkt te veranderen wordt ineens duidelijk dat onze kaas, bloemen en andere producten echter een stuk duurder zijn geworden.

"De lonen en de inflatie zijn de laatste jaren fors gestegen. Ook de arbeidsproductiviteit is veel minder toegenomen dan elders". De minister toont een aantal grafieken: "De arbeidsproductiviteit is recent met slechts 1,2% per jaar gestegen. Dat moet toch minimaal weer naar 2%".

Ook de aanhoudend forse loonstijgingen van de vakbeweging zijn de minister nog steeds een doorn in het oog. "Die loonstijgingen zijn echt hoger dan verantwoord. We lopen echt risico's die vervelend beginnen te worden."

Naast discipline op het loonfront moeten er vooral ook meer mensen aan de slag, want volgens Jorritsma staan nog te veel burgers onnodig aan de kant.

Het kabinet gaat oudere werknemers en jonge moeders stimuleren weer aan de slag te gaan, maar ook het aantal wao'ers zal moeten dalen. "Het viel me tegen dat er in het PvdA-verkiezingsprogramma niets over de wao stond", zo toont de vice-premier even haar VVD-gezicht.

"Op het gebied van de wao moet echt iets gebeuren. Dat moet fors omlaag", aldus de minister, die hoopt dat het kabinet op basis van het rapport-Donner nog voor de Kamer-verkiezingen met duidelijke plannen kan komen.

"Wanneer dat niet lukt dan moeten er in de volgende formatie echt hele harde afspraken over worden gemaakt", aldus Jorritsma, die wel aangeeft dat een discussie over hoogte en duur van de wao wat haar betreft verleden tijd is.

Op de vraag of Jorritsma daar zelf bij betrokken zal zijn volgt een glimlach. "Er zijn meerdere mogelijkheden na de verkiezingen", zo stelt de liberale bewindsvrouw, van wie algemeen wordt aangenomen dat zij een oogje heeft laten vallen op het voorzitterschap van de Tweede Kamer.

De 'Zalmnorm' zal in ieder geval overeind moeten blijven wil Jorritsma nog een keer meedoen. Maar zover is het nog lang niet. "De VVD kan de premier leveren, maar ook in de oppositie komen. Dat is een heel groot verschil."

Terug naar Begroting 2002