Minister Gerrit Zalm (Financiën) vindt het maar niets dat de presentatie van de miljoenennota 2000 opnieuw tot een enorme discussie leidt over wat te doen als er over enige tijd een begrotingsoverschot ontstaat.

"Het gaat sneller dan verwacht, maar feit is dat er nog steeds geen tekort is en ook de komende twee jaar nog niet wordt voorzien", zo stelde de bewindsman enigszins kribbig in een toelichting op de miljoenennota.

Een eventuele aanpassing van het regeerakkoord wuift Zalm dan ook weg, maar de bewindsman laat alvast wel duidelijk blijken hoe hij er over denkt als het toch zo ver mocht komen.

"Natuurlijk kunnen de drie coalitiepartijen het eens worden bepaalde dingen aan te passen. Maar vervolgens heb ik wel het recht om te zeggen dat ik dat niet ga uitvoeren", aldus Zalm.

De bewindsman dreigde daarmee doelbewust dat hij wel eens zou kunnen opstappen indien zijn befaamde uitgavenkader wordt opgerekt. "Het verhogen van de uitgaven beschouw ik immers niet als het 'aanpassen' van het regeerakkoord maar als het regelrecht 'openbreken' daarvan", aldus Zalm.

Premier Kok denkt daar juist opvallend anders over. De premier liet er geen twijfel over bestaan dat wat hem betreft nieuwe afspraken zullen moeten worden gemaakt over tekortreductie, lastenverlichting én uitgaven indien het financieringstekort verdwenen is.

Kok: "Als er een overschot of evenwicht op de begroting ontstaat dan vraagt dat om nadere afspraken. Dat schept ook ruimte binnen het uitgavenkader. De staatsschuld zal vanzelf flink dalen als er geen tekort meer is." De premier van PvdA-huize benadrukte dat de afgesproken systematiek van het uitgavenkader wel gehandhaafd dient te worden.

Kok erkende in navolging van Zalm dat een begrotingsevenwicht of zelfs een overschot op dit moment nog louter toekomstmuziek is. Het tekort daalt volgend jaar weliswaar rap tot 0,5 procent, maar gaat in 2001 weer omhoog tot circa 1,2 procent als gevolg van de aan de belastingherziening gekoppelde lastenverlichting van 5 miljard gulden.

"We kunnen heel wijsgerig doen over wanneer het tekort nul zal zijn, maar dat hangt echt af van de economische groei", aldus Kok. "Maar het evenwicht komt nu natuurlijk wel in zicht en dat biedt kans op nieuwe keuzes", aldus de premier, die onder meer doelde op de problemen in de zorg en het onderwijs en op een nog steeds hardnekkig stuk werkloosheid bij vooral allochtonen.

In Den Haag is bekend dat de VVD'er Zalm veel liever de staatsschuld versneld wil verlagen indien het tekort verdwijnt.