Publicatiedatum: 17-04-2001

Iedereen is hulpverlener

Iedereen in Nederland is hulpverlener. De veel te kleine groep van psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers wordt nu aangevuld met coaches, adviseurs, mentoren, supervisoren, consultants, trajectbegeleiders, projectondersteuners, studiedecanen, motivatietrainers, counselors, traumadeskundigen, letselschaderegelaars, slachtofferhelpers, conflictbemiddelaars, scheidingsmediators, BDE (Bijna-Dood-Ervaring)-begeleiders, ontwikkelingsexperts, pastoraal werkers, cliniclowns en overgangstherapeuten. Jazeker, heel Nederland is bij elkaar in therapie en dat verklaart waarom we ons zo gelukkig voelen.

Thera-peuteren is dé manier om legitiem voyeur te zijn: lekker door het sleutelgat kijken naar wat een ander aan privé-misère heeft om daar zelf een geestelijk opkikkertje van te krijgen. Vroeger was het behelpen: stiekempjes door andermans ramen gluren omdat de vuile was nooit buiten hing. Nu kan zonder blikken of blozen de psycho-analyse beginnen door op de eigen gevel het bordje 'emotietherapeut' te spijkeren. De meeste mensen doen het, echter, nog simpeler: zij geven zichzelf de wettelijk onbeschermde titel 'psycholoog' omdat zij kapper, barkeeper, taxichauffeur, makelaar, schoonheidsspecialist of masseur zijn; allemaal ervaringsdeskundigen, voorheen mensenkenners.

Echt, het hulpverlenen is de Nederlander op het lijf geschreven omdat hij met zijn geestelijk behoeftige klanten in een positie verkeert dat hij het beter mag weten. Niets kan het 'ego' van de spoorconsulent (voorheen treinconducteur) meer strelen dan een ingewikkeld hulpvraag als 'wat is de kortste weg zonder vertraging naar Medemblik?'; en de ogen van de helpdesk-specialist gaan fonkelen als hij een verwarde internetsurfer hoort vragen 'wat moet ik doen als ik een foutmelding 'gebruikersnaam onbekend' op mijn scherm zie?' Hier en daar kom je nog mensen tegen die werk hebben waarmee ze iets tastbaars voortbrengen zoals de melkveehouder of de groentekweker. Maar, nog eventjes en ook deze beroepen zullen alleen nog als curiositeit in het 'Historisch Vakmuseum' te zien zijn. De ontwikkelingen gaan hard en een heel nieuw leger aan hulpverleners is in aantocht. Mogelijkheden zie ik voor de multiculturele dramatoloog, de levensfasebegeleider, de integratiecoach en de post-plastisch-chirurgisch-adviseur.

In mijn eigen praktijk valt het op hoe psychologisch intelligent mijn patiënten zijn. Zij stellen niet alleen hun eigen diagnose maar schrijven mij ook voor hoe ik hen moet behandelen. Zo zei een nieuwe klant van mij gisteren: "Ik heb een post-traumatische-stress-stoornis en wil graag een therapeutische mix van hypnose, rationeel-emotieve-zelfanalyse en mindbuilding-technieken. Ik probeerde iets van autoriteit te herwinnen door overdreven onderdanig te vragen: 'En kunt u ook zeggen hoe lang de behandeling moet duren?' Totaal niet van zijn stuk gebracht antwoordde hij: 'Jawel, onderzoek heeft aangetoond dat als u in de eerste drie sessies niet effectief bent, verder gaan geen zin heeft." Nu iedereen hulpverlener is, weet niemand zich meer als patiënt te gedragen.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden