Publicatiedatum: 09-04-2001

Zoeken naar toverformules

De grootste droom van commerciële omroepen is dat zij een programma bedenken waar heel Nederland voor thuisblijft. Nou ja, thuisblijven is niet genoeg. Het programma moet voor, tijdens en na de uitzending de gemoederen bezighouden, columnisten in de pen doen klimmen en heftige discussies uitlokken tussen voor- en tegenstanders. Wordt het smeulend vuurtje een uitslaande brand, dan stijgt de kans dat de vlammen overslaan naar het buitenland en is het (kas)succes compleet.

Met het programma Big Brother en Big Diet doet het productiebedrijf Endemol voorlopig goede zaken. Tegenstanders van het 'aapjes kijken' zeggen dat alle normen van goed fatsoen worden overschreden en dat 'emoties' worden misbruikt om de zakken van onverzadigbare kapitalisten te vullen. Om de controverse aan te scherpen en dus de wereld van de commercie in de kaart te spelen, neem ik een tegengesteld standpunt in: winstbejag maakt mensen creatief en zorgt voor werkgelegenheid, innovatie, gezonde competitie en gesprekken over wat het leven nu echt de moeite waard maakt.

Het zoeken naar toverformules die grote geldstromen naar de uitvinders in gang zetten is overigens niet uniek voor de wereld van de televisie. Ook uitgevers (en schrijvers) van boeken, filmmakers, (professionele) beleggers, verzekeringsmaatschappijen en muziekproducenten hebben de dollartekens in hun ogen staan. En geef toe: wie zou niet de uitvinder willen zijn van iets dat de hele wereld overgaat en elke duur betaalde pensioenvoorziening voor de hele familie in een klap overbodig zou maken?

Persoonlijk had ik graag de bedenker willen zijn van de Big Mac, het boek 'Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus', de paperclip, Prozac, de cd, het plastic bekertje, Weekend-Lotto-Miljonairs en liedjes zoals 'All you need is love', 'I can get no satisfaction' of 'I did it my way'. Nee, de zucht naar (gegarandeerd) geld, succes en eeuwige roem is een normaal menselijk drijfveer en bevredigt de behoefte aan uniek-zijn, vrijheid en persoonlijke macht.

Het leuke van toverformules is dat je eindeloos kan variëren op hetzelfde thema. Zo kan Endemol nog een flinke tijd vooruit: zes ongelukkig getrouwde stellen opsluiten en een miljoen gulden uitloven voor het stel dat de verleiding weerstaat om aan partnerruil te doen; of zes gelukkig getrouwde stellen opsluiten en een miljoen gulden uitloven aan het stel dat als eerste aan partnerruil doet.

Sommige mensen zeggen dat het zoeken naar de toverformule voor succes een heilloze weg is. Zij beweren dat 'geluk' iets is wat je overkomt terwijl je serieus bezig bent met wat je in het leven boeit. Voor de schrijfster J.K. Rowling van de Harry Potter-boeken gaat deze visie op. Maar, zou het toeval zijn dat haar boeken nu juist gaan over de wereld van de tovenarij? Nee, want zowel kinderen als volwassenen willen in hun hart kunnen vliegen. En met veel geld gaan ze eerste klas.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden