Publicatiedatum: 05-03-2001

Smaakcensuur

Is het u opgevallen dat het enige Operettegezelschap in Nederland door de staatssecretaris van Cultuur wordt opgeheven? Alle orkestleden en zangers dreigen daardoor werkloos te worden. Daarmee is niet alleen goed getrainde musici de zin van hun bestaan ontnomen, ook trouwe operettefans kunnen hun helden straks niet meer regelmatig bewonderen. Waren bezoekers nu massaal weggebleven, dan was de maatregel van de overheid misschien te begrijpen. Maar de Hoofdstad Operette trekt volle zalen, jaarlijks komen zo'n 75.000 bezoekers. Dat niet iedere kunstvorm of culturele stroming als vanzelfsprekend subsidie krijgt, is te verdedigen. Maar mijn indruk is dat er in dit geval sprake is van smaakcensuur.

Net als het circus, het revue en mensen als André van Duin, Imca Marina of André Hazes, wordt de operette door de deftige heren in Den Haag gezien als plat volksvermaak. Begrijp me goed: ik ben helemaal geen liefhebber van operette. Persoonlijk geef ik meer om Beethoven, the Rolling Stones of het Rosenberg-trio. Het getuigt van enorme arrogantie om frivool zangtoneel als minder waard te bestempelen dan, bijvoorbeeld, een voorstelling van Shakespeare of een uitvoering van de Matthäus-Passion. Het doet me denken aan de denigrerende manier waarop gesproken wordt over tijdschriften als Libelle, Viva of Panorama. Mijn grootste klacht is niet eens dat holle kreten als 'oppervlakkig', 'tuttig' of 'goedkoop' gebaseerd zijn op het nazeggen van anderen. Het ergste vind ik dat een trouwe lezers, net als luisteraars van operettemuziek, als achterlijke mensen worden afgeserveerd. Natuurlijk, over smaak valt niet te twisten. Maar mensen met andere smaak het graf in helpen is middeleeuws denken; zoals burgers werden verketterd en als heksen verbrand omdat zij niet in God geloofden: wie niet vindt wat IK vind, heeft geen reden van bestaan.

Gelukkig ben ik, als psycholoog, getraind om mensen in hun waarde te laten. In mijn eigen praktijk neem ik deze levenshouding meestal nog een stapje verder: ik druk mensen in hun waarde. Zo had ik afgelopen week een jongeman op het spreekuur met depressieve klachten. Hij heeft het verstand en de financiële middelen om zich als advocaat te ontplooien. Hij is ook als rechtenstudent ingeschreven, maar dat doet hij alleen maar om zijn ouders tegemoet te komen. In werkelijkheid leeft hij zich uit als bedrijfsleider van een kroeg en als startende ondernemer van een schoonmaakbedrijf. Ik zeg: "Aan mensen zoals jij zijn boekenwijsheid, werkcolleges en tentamens niet besteed." Hij lacht: "Ja, maar het studentenleven bevalt me wel." "Ja", antwoord ik, "met nadruk op 'leven' en vergeet het studeren maar." Ik steun zijn levensgenieten, al was het alleen maar omdat hij dan op zijn best is. De Chinezen zeggen: "Zout, zoet, bitter, scherp, alles moet worden geproefd."

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden