Publicatiedatum: 06-11-2000

De media president

In de presidentsverkiezing van Amerika zal het er tussen Bush en Gore net zo om spannen als in 1960 tussen Kennedy en Nixon. Kennedy won omdat hij op televisie charmanter en charismatischer overkwam dan Nixon. Bovendien had Nixon hetzelfde probleem als Lubbers, namelijk dat hij altijd ongeschoren leek. Dat soort details zal morgen ook weer bepalend zijn voor de uitslag. In dit media-tijdperk gaat het niet meer om de inhoud maar om de presentatie. De machtigste man van de wereld wordt niet gekozen om wat hij kan en weet, maar om hoe hij overkomt. Ook al denkt de toekomstige leider van de vrije wereld dat Kopenhagen de hoofdstad van Nederland is, het enige wat hij moet verkopen, is een goed gevoel.

Om die reden geef ik George Bush de meeste kans. Zijn kennis van buitenlandse zaken is bedroevend slecht en zijn ervaring in de politieke arena is ook niet indrukwekkend. Maar zijn houding is kalm, beheerst en statig. Hij maakt, op zijn Wiegels, goed oogcontact met de camera en heeft een taalgebruik dat iedere gemiddelde Amerikaan begrijpt. Gore daarentegen is houterig, langdradig en saai in zijn optreden. Experts hebben hem er vorig jaar al op attent gemaakt dat hij een media-probleem heeft. Daarvoor is hij 'in behandeling' gegaan. De therapeuten hebben geprobeerd hem van zijn neiging tot overdrijven, zijn klunzigheid en zijn droge onderwijstoontje te genezen. Geen reclame voor mijn beroep, maar de patiënt is erop achteruit gegaan. Tijdens zijn laatste belangrijke optreden werd hij door het publiek uitgelachen omdat hij een innige zoen met zijn vrouw net iets te geforceerd aan de man probeerde te brengen. Tijdens toespraken houdt hij beide handen beheerst in zijn broekzakken, maar met enige opwinding verschijnt dan toch weer zijn belerend vingertje. De Amerikaan ervaart dat soort gedrag als arrogantie. Hoe dan ook, noch Bush noch Gore kan het spektakel van Clinton evenaren. Als geen andere president in de geschiedenis heeft hij weten in te spelen op het sentiment van het volk. Zelfs toen hij ten onder dreigde te gaan aan zijn overspelig en leugenachtig gedrag, heeft hij door een emotionele en openbare boetedoening de sympathie van het volk kunnen opwekken. En daar moet je een groot acteur voor zijn. Dat was immers ook het succes van Ronald Reagan: geen man met veel inhoud, maar met een flair dat de harten van iedere rechtgeaarde Amerikaan kon stelen en een wijze van imponeren die de Russen angst inboezemde.

Critici maken zich zorgen over het feit dat mensen, ongeacht hun beroep, tegenwoordig geen inhoudelijke kwaliteiten meer hoeven te hebben om toch te scoren. En ik deel die zorg. Immers, de chirurg die vertrouwen wekt en vriendelijk is in de omgang, wordt luider toegejuicht dan de botterik die zijn vak verstaat. Maar voor een mislukte operatie van Bush (of Gore) hoeven we niet te vrezen. In Amerika geldt: hoe dommer de president, des te groter is zijn leger aan slimme adviseurs.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden